Xalidə Ədib Adıvar
From Wikipedia, the free encyclopedia
Xalidə Ədib Adıvar[6] (osman. خالده اديب اديوار; 11 iyun 1884[1][2][…], Konstantinopol[3][4] – 9 yanvar 1964[5][4][…], İstanbul) — Türk yazıçı, siyasətçi, alim, müəllim. Xalidə Onbaşı olaraq da tanınır. "Atəşdən köynək", "Sinəkli baqqal", "Tatarcıq", "Zeynonun oğlu" kimi romanların müəllifi kimi tanınır.
Xalidə Ədib Adıvar | |
---|---|
Doğum tarixi | 11 iyun 1884(1884-06-11)[1][2][…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 9 yanvar 1964(1964-01-09)[5][4][…] (79 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | böyrək çatışmazlığı[d] |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi, roman yazıçısı, yazıçı, universitet müəllimi[d], hərbi qulluqçu, jurnalist |
Fəaliyyət illəri | 1909–1963 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Xalidə Ədib 1919-cu ildə İstanbul xalqını ölkənin işğalına qarşı səfərbər etmək üçün etdiyi çıxışlarla yadda qalan bir natiqdir. Qurtuluş savaşında cəbhədə Mustafa Kamalla bərabər xidmət etmiş sıravi vətəndaş olsa da, rütbə alaraq müharibə qəhrəmanı sayıldı. Müharibə illərində Anadolu Agentliyinin yaradılmasında iştirak edərək jurnalist kimi də fəaliyyət göstərib.
İkinci Məşrutiyyətin elanı ilə yazmağa başlayan Xalidə Ədib, yazdığı iyirmi bir romanı, dörd hekayə kitabı, iki səhnə əsəri və müxtəlif araşdırmaları ilə Məşrutiyyət və Cümhuriyyət dövründə türk ədəbiyyatında ən çox əsər yaradan yazarlardan biridir. Onun "Sinekli Bakkal" romanı onun ən məşhur əsəridir. O, əsərlərində qadınların təhsilinə, cəmiyyətdəki mövqeyinə xüsusi yer vermiş, yazıları ilə qadın hüquqlarını müdafiə etmişdir. Onun bir çox kitablarına filmlər və televiziya serialları çəkilmişdir.
O, 1926-cı ildən xaricdə yaşadığı 14 il ərzində verdiyi mühazirələr və ingilis dilində yazdığı əsərlər sayəsində dövrünün xarici ölkələrdə ən tanınmış türk yazıçısı olub.
İstanbul Universitetinin ədəbiyyat professoru Halide Edib, İngilis filologiyası kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışmış akademikdir; 1950-ci ildə daxil olduğu Türkiyə Böyük Millət Məclisində millət vəkili olmuş siyasətçidir. I TBMM hökumətində səhiyyə naziri olmuş Adnan Adıvarın həyat yoldaşıdır.