Qönçəbəyim

Qönçəbəyim və ya Qönçəbəyim Naxçıvanskaya (1827, Naxçıvan – bilinmir) — Naxçıvan xanları ailəsindən olan Azərbaycan şairəsi. Naxçıvanın sonuncu xanı olan Ehsan xanın qızıdır.^[1]

Qönçəbəyim
Doğum tarixi	1827(1827)
Doğum yeri	Naxçıvan
Vəfat tarixi	bilinmir
Atası	Ehsan xan Kəngərli
Fəaliyyəti	şair
Əsərlərinin dili	Azərbaycan dili
Qönçəbəyim Vikimənbədə
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyat və yaradıcılığı

"Naxçıvanın sonuncu xan"ı olan Ehsan xanın qızıdır. 1827 ildə Naxçıvanda açılmış rus məktəbinə daxil olmuş, rus və fars dillərini öyrənmiş, Şərq ədəbiyyatına maraq göstərmişdir. "Qönçeyi-ülfət" ədəbi məclisinin iştirakçılarından olmuşdur. "Bəyim" təxəllüsü ilə lirik şerlər yazmışdır. "Şahzadə İbrahim" dastanına daxil edilən və Bəyimin dilindən deyilən şerlərin bir qisminin ona aidliyi ehtimal olunur. Ehsan xanla tanış olan gürcü şairi Nikolaz Barataşvili Naxçıvanda ikən onunla görüşmüş (1845), yaradıcılığı ilə maraqlanmış, ona şeir həsr etmiş ("Qoncabəyimin nəğməsi"), bir şerini gürcü əlifbası ilə köçürərək, tərcümə olunmaq üçün Tiflisə göndərmişdi. O, həmin şerin məclislərdə oxunması üçün xanəndə Səttara və şəkili Cəfərə verilməsini məsləhət görmüşdü. İ.K.Yenikolopovun yazdığına görə, Barataşvilinin ondan tərcümə etdiyi bir şeri xanəndə Səttar gürcü dilində ifa edirmiş.^[2][3][4]

Ailəsi

Xanlığın Rusiya tərəfindən işğal edilməsindən sonra ailə soyadını Naxçıvanski olaraq dəyişdirmişdir. Qönçəbəyim xanımın iki qardaşı İsmayıl xan Naxçıvanski və Kəlbəli xan Naxçıvanski Rusiya imperiyasınnı məşhur generallarından olmuşdurlar. Həmçinin bu qardaşların bir neçə övladı da hərbçi olmuşdur. Bunlardan ən məşhuru isə Hüseyn xan Naxçıvanskidir.^[5]

Naxçıvanskilər

Kəlbəli xan Kəngərli

Ehsan xan Kəngərli (1789—1846)

İsmayıl xan Naxçıvanski (1819—1909)

Kəlbəli xan Naxçıvanski (1824—1883)

Qönçəbəyim (1827—?)

Ehsan xan Naxçıvanski (1855 — 1894)

Cəfərqulu xan Naxçıvanski (1859—1929)

Hüseyn xan Naxçıvanski (1858-1919)

Kəlbəli xan Naxçıvanski (1891—1931)

Cəmşid Naxçıvanski (1895—1938)

Davud xan Naxçıvanski (?—1934)