Манас (аэропорт)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Манас халыҡ-ара аэропорты (ҡырғыҙ. Манас эл аралык аба майданы) — Ҡырғыҙстандың баш ҡалаһы Бишкәктең аэропорты. Ҡаланан төньяҡ-көнбайышҡа табан 23 км алыҫлыҡта Чуй өлкәһе территорияһында урынлашҡан. Яҙыусы Сыңғыҙ Айытматовтың башланғысы буйынса ҡырғыҙ эпосы геройы исеме менән аталған.
| Манас | |
 | |
| Кем хөрмәтенә аталған | Манас (эпос) |
|---|---|
| Дәүләт |
 Ҡырғыҙстан |
| Административ-территориаль берәмек | Сөй өлкәһе[d] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 637 метр |
| Рәсми асылыу датаһы | 1974 |
| Пассажирҙар ағышы | 2 167 759 |
| Хеҙмәтләндерелгән ҡала | Бишкәк |
| Рәсми сайт | airport.kg |
| Осоу-ултырыу һыҙаты | 08/26 |
| ИАТА аэропорты коды | FRU |
| ИКАО аэропорты коды | UCFM |
 | |
 Манас Викимилектә | |
2014 йылға тиклем аэропортта АҠШ Хәрби-һауа көстәренең «Манас» авиабазаһы һәм транзит үҙәге урынлаша.
1974 йылдың октябре — аэропорт бортында СССР Министрҙар Советы рәйесе А. Н. Косыгин булған Ил-62 самолетын ҡабул итә.
1975 йылдың 4 майы — Мәскәүҙең Домодедово аэропортына беренсе даими рейс яһала.
1981 йылдың октябре — баш ҡала аэропортының бөтә функциялары иҫке аэропорттан «Манас» аэропортына тапшырыла[1].
2001 йылдың апреле — «Манас халыҡ-ара аэропорты» асыҡ акционерҙар йәмғиәте ойошторола.
«Манас» аэродромы «4Е» класына (ИКАО классификацияһы буйынса) ҡарай, бөтә типтағы һауа судноларын ҡабул итә ала. Осоу-ултырыу һыҙатының классификация һаны (PCN) 53/R/A/X/T[2]. Аэродромдың метеорологик минимумы — 60×800 м. Майҙаны 242 000 м2 булған перронда уртаса һәм алыҫ араға осоусы самолеттар өсөн 38 туҡталҡа һәм 2 телескопик баҫҡыс бар.
Техник ресурстың бөтөүе, физик һәм әхлаҡи туҙыу сәбәпле, «Манас» аэродромында радиолокаторҙарҙы тулыһынса алмаштырыу талап ителә[3].
2017 йылдың октябренә Манас аэропорты теҙмәһенә ярашлы түбәндәге авиакомпанияларҙың рейстары хеҙмәтләндерелә:
| Авиакомпания | Тәғәйенләнгән пункт |
|---|---|
 Air Astana | Алматы аэропортына Алматы |
| Air Astana осош яһала FlyArystan | Нурсултан Назарбаев аэропортына |
| Астана (2023 йылдың 2 майында тергеҙелә)[4], Хәҙрәт Султан (аэропорт) | Төркөстан |
 Уральские авиалинии Ural Airlines | Кольцово (аэропорт) |
| Екатеринбург, Домодедово (аэропорт) | Мәскәү (Домодедово), Сочи (аэропорт) |
| Сочи | Air Kyrgyzstan |
| авиакомпании рейстары туҡтатылған | Avia Traffic Company |
| Алматы (аэропорт) | Алматы, Грозный (аэропорт) |
| Грозный, Дүшәнбе (аэропорт) | Дүшәнбе, Кольцово (аэропорт) |
| Екатеринбург, Ҡазан (аэропорт) | Ҡазан, Емельяново (аэропорт) |
| Красноярск, Домодедово (аэропорт) | Мәскәү (Домодедово), Толмачёво (аэропорт) |
| Новосибирск, Пулково (аэропорт) | Санкт-Петербург, Сургут (аэропорт) |
| Сургут, Ош, Воронеж (аэропорт) | Воронеж, Краснодар, Стамбул (Ататөрк). |
| Аэрофлот | Шереметьево |
| Мәскәү, Пулково (аэропорт) | Санкт-Петербург |
| Азимут | Ростов-На-Дону |
| Шанхай, Анталья | Tez Jet Airlines |
| Баткен, Ош, Исфана |  Tajik Air |
| Дүшәнбе (аэропорт) | Дүшәнбе |
 flydubai | Дубай (аэропорт) |
| Дубай (Халыҡ-ара) | {{{60}}} |
Йөк рейстары
| Авиакомпания | Тәғәйенләнгән пункт |
|---|---|
 MNG Airlines | Алматы (аэропорт) |
| Алматы |  Silk Way Airlines |
| Баку (аэропорт) | Баку, Дивопу (аэропорт) |
| Урумчи, Гонконг, Шанхай | Turkish Airlines Cargo |
| Алматы (аэропорт) | Алматы, Дели (аэропорт) |
| Дели, Чхеклапкок (аэропорт) | Гонконг, Инчхон (аэропорт) |
| Сеул (Инчхон), Ататюрк (аэропорт) | Стамбул (Ататюрк), Шанхай. Гуанчжоу, |
 Uzbekistan Airways | Навои (аэропорт) |
| Навои | Air ACT |
| Ататюрк (аэропорт) | Стамбул (Ататөрк) |
Аэропорт акциялары түбәндәге шәхестәргә ҡарай:
- 79,05 % — Ҡырғыҙстан Республикаһы Хөкүмәте Дәүләт мөлкәте менән идара итеү фонды ҡарамағында.
- 8,46 % — Ҡырғыҙ Республикаһының социаль фонды ҡарамағында.
- 12,48 % — башҡа юридик һәм физик шәхестәрҙә[5].
«Манас Халыҡ-ара аэропорты» асыҡ акционерҙар йәмғиәтенә 11 аэропорт ҡарай: 5 халыҡ-ара һәм 6 төбәк, шул иҫәптән[6]:
- Манас халыҡ-Ара аэропорты (Бишкәк)
- Баткен халыҡ-ара аэропорты
- Ҡаракол халыҡ-ара аэропорты
- Ош халыҡ-ара аэропорты
- Ысыҡкүл Халыҡ-ара аэропорты
- Джалал-Абад аэропорты
- Исфана аэропорты
- Казарман аэропорты
- Нарын аэропорты
- Талас аэропорты
- Каруан (Кербен) аэропорты
- 2002 йылдың 22 октябрендә Мәскәүҙән (Домодедово) техник рейс башҡарған Рәсәйҙең «Третьяково» авиакомпанияһының Ил-62 самолеты ергә төшкәндә экипаждың тупаҫ хаталары арҡаһында осоу-ултырыу һыҙатынан сығып китә һәм емерелә[7].
- 2006 йылдың 26 сентябрендә «Алтын Эйр» авиакомпанияһының Ту-154 самолеты осоу-ултырыу һыҙатында Американың KC-135 яғыулыҡ ҡойоусыһына ҡанаты менән тейә. Ту-154 самолеты имен генә ергә төшә ала, ә яғыулыҡ ҡойоусы машина яна[8].
- 2008 йылдың 24 авгусында Iran Aseman Airlines авиакомпанияһы идара иткән «Итек Эйр» Boeing 737—200 самолеты Манас аэропортынан 2 км алыҫлыҡта һәләкәткә осрай[9].
- 2017 йылдың 16 ғинуарында Turkish Airlines авиакомпанияһының Boeing 747-400F самолеты ергә төшкәндә һәләкәткә осрай[10].
- 2018 йылдың 1 мартында 107-се Бишкәк-Баткен рейсын башҡарған British Avro RJ85 самолеты, двигателенең эштән сығыуы сәбәпле, Бишкәк ҡалаһының Манас аэропортына ултырырға мәжбүр була.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
