Большунов Александр Александрович

Большунов Александр Александрович (31 декабрь, 1996 йыл, Подывотье ауылы, Севский районы, Брянск өлкәһе, Рәсәй^[2]) — Рәсәй саңғысыһы, өс тапҡыр Олимпия чемпионы (2022), скиатлон буйынса донъя чемпионы (2021), ике тапҡыр Донъя кубогын яулаусы (2019/2020, 2020/2021), саңғы спорты буйынса Тур де Ски (Тур де Ски) уҙышында ике тапҡыр еңеүсе (2019/2020 һәм 2021). Роликлы саңғыла йүгереү буйынса донъя чемпионаттарының ике тапҡыр еңеүсеһе һәм көмөш призёры. Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2018). Спринт һәм дистанцион уҙыштарҙың икеһендә лә уңышлы сығыш яһай.

Большунов Александр Александрович
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	Рәсәй
Тыуған көнө	31 декабрь 1996({{padleft:1996|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:31|2|0}}) (28 йәш)
Тыуған урыны	Подывотье[d], Севский район[d], Брянск өлкәһе, Рәсәй
Хәләл ефете	Жеребятьева, Анна Валерьевна[d][1]
Һөнәр төрө	саңғы уҙышсыһы
Спорт төрө	саңғы уҙыштары[d]
Ҡатнашыусы	чемпионат мира по лыжным видам спорта 2017[d], зимние Олимпийские игры 2018[d] һәм Чемпионат мира по лыжным видам спорта 2021[d]
Хәрби звание	лейтенант, өлкән лейтенант[d] һәм Капитан
Баш тренер	Юрий Викторович Бородавко[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Большунов Александр Александрович Викимилектә

Олимпия дисциплинаһының алтыһында ла олимпия миҙалдарын яулаған беренсе һәм берҙән-бер ир-ат саңғысы. Ул шулай уҡ бер ҡышҡы Олимпия уйындарында иң күп һанда миҙал (5) яулаусы. Совет һәм Рәсәй спорты тарихында бөтә ир-егеттәр араһында ҡышҡы Олимпия уйындарында миҙалдарҙың дөйөм һаны (9) буйынса рекорд ҡуйыусы. Үҙе ҡатнашҡан бөтә олимпия ярыштарында миҙалһыҙ ҡалмай.

Александр Большунов — донъя чемпионатының дөйөм зачетында еңеү яулаған беренсе һәм берҙән-бер Рәсәй саңғысыһы. Совет спортсылары был абруйлы трофейҙы һуңғы тапҡыр 1991 йылда, (Владимир Смирнов еңә) яулай^[3]. Бынан тыш, ул саңғы ярыштары буйынса донъя Кубогы этаптарында шәхси еңеүҙәр (28) һәм призлы урындар (59) һаны буйынса Рәсәй йыйылма командаһында алда бара.

Александр Большунов — Рәсәй Федерацияһының Милли гвардия ғәскәрҙәре хеҙмәткәре, 2022 йылға тиклем Милли гвардия ғәскәрҙәренең Урал округы идаралығы ҡарамағындағы спорт командаһының юғары квалификациялы спорт буйынса инструкторы^[4], хәрби званиеһы — «капитан»^[5].

Биографияһы

Юниор йылдары (2013—2017): йәштәр араһында ике тапҡыр донъя чемпионы

Александр үҙенең спорт карьераһын тыуған ауылында атаһы Александр Иванович Большунов етәкселегендә башлай^[6]. 2011 йылда Александр Иванович улын Брянск ҡалаһының саңғы уҙыштары буйынса олимпия резервындағы спорт мәктәбенә Рәсәйҙең атҡаҙанған тренеры Н. И. Нехитров етәкселегендә әҙерлеккә ебәрә, әммә үҙе лә уны әҙерләүҙә ҡатнашыуын дауам итә^[7].

Бөтә рәсәй ярыштарында тәүге уңыштары бер йылдан һуң килә: 2013 йылдың 6 февралендә Александр тверь өлкәһендә классик стилдә 10 км ярышта беренсе урынды яулай һәм Рәсәй юниорҙар йыйылма командаһы составына эләгергә дәғүәселәрҙең береһе була^[8]. 2013 йылдың 6 февралендә Александр Тверь өлкәһендә классик стилдә 10 километрға уҙышта беренсе урын ала һәм Рәсәйҙең юниорҙар йыйылма командаһы составына инеүгә дәғүә итеүселәрҙең береһе була^[9].

2014 йылдың 17 мартында Рәсәй беренселегендә Большунов 20 километрға скиатлонда еңә, уның һөҙөмтәләре буйынса Александрға Рәсәй спорт мастеры^[10] исеме бирелә^[11]. Ил беренселегенән һуң ул юниорҙар йыйылма командаһына саҡырылар. Киләһе йылда Александр Алматыла (Ҡаҙағстан) юниорҙар араһында донъя чемпионатында ҡатнаша, әммә миҙал яулай алмай^[12].

Бер йылдан Александр юниорҙар араһында донъя чемпионатында ҡатнаша. Был юлы иң яҡшы һөҙөмтә менән эстафетала икенсе урын ала^[13].

2017 йылда ул йыйылма составында йәштәр араһында үҙенең беренсе донъя чемпионатына (23 йәшкә тиклемге саңғысылар араһында беренселек) юллана. Ярыш Солджер Холлоуҙа (Юта штаты, АҠШ) уҙа.

2017 йылдың 31 ғинуарында Александр спринтта көмөш миҙал яулай^[14], ә һуңынан 15 км-ға айырым старт менән ирекле стилдә ярышта еңә^[15]. Беренселектең һуңғы ярышында Рәсәй саңғысылары Большунов, Алексей Червоткин һәм Денис Спицов финиш һыҙығын бер үк ваҡытта, ҡулға-ҡул тотоношоп, финишҡ һыҙығын киҫә^[16]. Ойоштороусылар спортсыларҙы фото-финиш һөҙөмтәләре буйынса бүләкләргә ҡарар итә. Һөҙөмтәлә Большунов 1-се урынды, Червоткин 2 — се, Һәм Спицов 3-сө урынды ала^[17]. Был турнир һөҙөмтәһендә Александрға Рәсәй халыҡ-ара класлы спорт мастеры исеме бирелә^[18].

Ҙур ярыштарҙағы һөҙөмтәләре

Олимпия уйындары

9 миҙал (3 алтын, 4 көмөш, 2 бронза)

Олимпия уйындары	Спринт	Команда спринты	15 км	Скиатлон 15+15 км	Масс-старт 50 км	Эстафета
2018 Пхёнчхан	3	2	—	—	2	2
2022 Пекин	—	3	2	1	1	1

Донъя чемпионаттары

8 миҙал (1 алтын, 6 көмөш, 1 бронза)

Донъя чемпионаты	Спринт	Команда спринты	15 км	Скиатлон 15+15 км	Масс-старт 50 км	Эстафета
2017 Лахти		—	—	15	—	—
2019 Зефельд				2		2
2021 Оберстдорф				1		2

Донъя Кубогы һөҙөмтәләре

Миҙгел	Йәше	Дөйөм иҫәп	Спринты	Дистанцияһы	Мәрәйҙәре дөйөм зачетта
2016/17	20	100	49	—	29
2017/18	21	5	6	9	1152
2018/19	22	2 !	5	1 !	1617
2019/20	23	1 !	6	1 !	2221
2020/21	24	1 !	1 !	1 !	1765
2021/22	25	2 !	12	2 !	815

Рәсәй Кубогы һөҙөмтәләре

Миҙгел	Йәше	Дөйөм иҫәп	Спринт	Дистанция	Мәрәйҙәре дөйөм зачетта
2022/23	26	1	1	1	808

Донъя Кубогы ярыштарында еңеүҙәр

Александр иҫәбендә шәхси ярыштарҙа 28 һәм команда ярыштарында бер еңеү:

Донъя Кубогы ярыштарында еңеүҙәр

#	Сезон	Дата	Урын	Уҙыш
1	2017/18	4 март 2018	Лахти	15 км Интервал менән старт, классик стиль
2		17 март 2018	Фалун	15 км Масс-старт, классик стиль
3		18 март 2018	Фалун	Донъя Кубогы финалы, дөйөм иҫәп
4	2018/19	24 ноябрь 2018	Рука	1,4 км Спринт, классик стиль
5		25 ноябрь 2018	Рука	15 км Интервал менән старт, классик стиль
6		17 февраль 2019	Конь	15 км Интервал менән старт, классик стиль
7		9 март 2019	Хольменколлен	50 км Масс-старт, классик стиль
8		17 март 2019	Фалун	15 км Интервал менән старт, ирекле стиль
9	2019/20	7 декабрь 2019	Лиллехаммер	Скиатлон 15+15 км
10		1 ғинуар 2020	Тоблах	15 км эҙәрлекләү уҙышы, классик стиль
11		5 ғинуар 2020	Тур де Ски	Тур де Ски, дөйөм зачёт
12		18 ғинуар 2020	Нове-Место	15 км Интервал менән старт, ирекле стиль
13		19 ғинуар 2020	Нове-Место	15 км эҙәрлекләү уҙышы, классик стиль
14		25 ғинуар 2020	Оберстдорф	Скиатлон 15+15 км
15		9 февраля 2020	Фалун	15 км Масс-старт, ирекле стиль
16		20 февраля 2020	Мерокер	34 км Масс-старт, ирекле стиль
17		8 март 2020	Хольменколлен	50 км Масс-старт, классик стиль
18	2020/21	13 декабрь 2020	Давос	15 км Интервал менән старт, ирекле стиль
19		2 ғинуар 2021	Валь-Мюстаир	15 км Масс-старт, классик стиль
20		3 ғинуар 2021	Валь-Мюстаир	15 км эҙәрлекләү уҙышы, ирекле стиль
21		5 ғинуар 2021	Тоблах	15 км Интервал менән старт, свободныйирекле
22		6 ғинуар 2021	Тоблах	15 км эҙәрлекләү уҙышы, классик стиль
23		8 ғинуар 2021	Валь-ди-Фьемме	15 км Масс-старт, классик стиль
24		10 ғинуар 2021	Тур де Ски	Тур де Ски, дөйөм зачёт
25		29 ғинуар 2021	Фалун	15 км Интервал менән старт, ирекле стиль
26		30 ғинуар 2021	Фалун	15 км Масс-старт, классик стиль
27		13 март 2021	Энгадин	15 км Масс-старт, классик стиль
28	2021/22	28 ноябрь 2021	Рука	15 км эҙәрлекләү уҙышы, ирекле стиль

Донъя Кубогының команда ярыштарында еңеүҙәре

#	Дата	Урыны	Миҙгел	Тибы
1	20 декабрь 2020	Дрезден	2020/21	Команда спринты, ирекле стиль

Донъя Кубогында сығыш яһау һөҙөмтәләре

Донъя Кубогында сығыш яһау һөҙөмтәләре
2020/2021 Һөҙөмтәләр Рука Тур Лиллехаммер Давос Дрезден Валь-Мюстаир Тоблах Валь-ди-Фьемме Тур де Ски Лахти Фалун Ульрисехамн Нове-Место Энгадин Пекин Финал Кубка мира Очко Урын Спр КС 15 км Инд КС 15 км Пр СС Һөҙөмтә Спр КС 30 км Ск Эст Спр СС 15 км Инд СС Спр СС КСпр СС Спр СС 15 км МС СС 15 км Пр КС 15 км Инд СС 15 км Пр КС 15 км МС КС Спр КС 10 км МС СС Итог 30 км Ск Эст 15 км Инд СС 15 км МС КС Спр КС Спр СС КСпр СС Спр КС 15 км Инд СС 15 км МС КС 50 км Пр СС Спр СС 15 км Ск 15 км Пр КС Итог 1765 1 4 3 17 2 отмена 2 1 4 1 2 1 1 1 1 1 3 2 1 5 DSQ 1 1 46 — — отмена 1 6 отмена
2019/2020 Һөҙөмтәләр Рука Тур Лил Давос Планица Лен Тоблах Валь-ди-Фьемме Тур де Ски Дрезден Нове-Место Обер Фалун Эстерсунд Оре Мерокер Тронхейм Ski Tour Лахти Драм Осло Квебек Мин Sprint Tour Канмор Очко Урын Спр КС 15 км Инд КС 15 км Пр СС Һөҙөмтә 30 км Ск Эст Спр СС 15 км Инд СС Спр СС КСпр СС 15 км МС СС Спр СС 15 км Инд СС 15 км Пр КС 15 км МС КС Спр КС 10 км МС СС Итог Спр СС КСпр СС 15 км Инд СС 15 км Пр КС 30 км Ск Спр КС Спр КС 15 км МС СС 15 км Инд СС 15 км Пр КС Спр СС 34 км МС СС Спр КС 30 км Пр КС Итог 15 км Инд КС Эст Спр СС 50 км МС КС Спр КС КСпр СС Спр СС Итог 15 км МС СС 15 км Пр КС СмЭст 2221 1 4 5 11 5 1 — 18 7 20 — 3 8 3 1 3 3 3 1 — — 1 1 1 7 3 1 5 2 8 1 12 23 7 2 — 5 1 отмена
2018/2019 Һөҙөмтәләр Рука Лил Тур Бейтостолен Давос Тоблах Валь-Мюстаир Обер Валь-ди-Фьемме Тур де Ски Дрезден Отепя Ульрисехамн Лахти Конь Осло Драммен Фалун Квебек Финал Кубка мира Очко Урын Спр КС 15 км Инд КС Спр CС 15 км Инд СС 10 км Пр КС Һөҙөмтә 30 км Инд СС Эст Спр СС 15 км Инд СС Спр СС 15 км Инд СС Спр СС 15 км МС КС 15 км Пр СС 15 км МС КС 9 км Пр СС Һөҙөмтә Спр СС КСпр СС Спр КС 15 км Инд КС 15 км Инд СС Эст Спр СС КСпр КС Спр СС 15 км Инд КС 50 км МС КС Спр КС Спр СС 15 км Инд СС Спр СС 15 км МС КС 15 км Пр СС Һөҙөмтә 1617 2 1 1 21 19 22 5 6 2 25 — 6 3 7 32 3 3 23 5 — — 2 2 7 2 — — 19 1 1 13 9 1 4 7 2 3
2017/2018 Һөҙөмтәләр Рука Тур Лиллехаммер Давос Тоблах Ленцерхайде Оберстдорф Валь-ди-Фьемме Тур де Ски Дрезден Планица Зефельд Лахти Драммен Осло Фалун Финал Кубка мира Очков Место Спр КС 15 км Инд КС 15 км Пр СС Һөҙөмтә Спр КС 30 км Ск Спр СС 15 км Инд СС 15 км Инд СС 15 км Пр КС Спр СС 15 км Инд КС 15 км Пр СС 15 км МС СС 15 км МС КС 9 км Пр СС Һөҙөмтә Спр СС КСпр СС Спр КС 15 км Инд КС Спр СС 15 км МС КС Спр СС 15 км Инд КС Спр КС 50 км МС СС Спр СС 15 км МС КС 15 км Пр СС Һөҙөмтә 1152 5 8 4 29 3 3 10 3 3 — — 9 4 3 40 5 31 6 — — — — — — 21 1 3 — 9 1 17 1
2016/2017 Һөҙөмтәләр Рука Лиллехаммер Тур Давос Ла-Клюза Валь-Мюстаир Оберстдорф Тоблах Валь-ди-Фьемме Тур де Ски Тоблах Ульрисехамн Фалун Пхёнчхан Отепя Драммен Осло Финал Кубка мира Очков Место Спр КС 15 км Инд КС Спр КС 10 км Инд СС 15 км Пр КС Һөҙөмтә 30 км Инд СС Спр СС 15 км МС СС Эст Спр СС 10 км МС КС 20 км Ск 15 км Пр СС 10 км Инд СС 15 км МС КС 9 км Пр СС Итог Спр СС КСпр СС 15 км Инд СС Эст Спр СС 30 км МС КС Спр КС 30 Ск КСпр СС Спр СС 15 км Инд КС Спр КС 50 км МС КС 5 км Инд СС 15 км МС КС 15 км Пр СС Итог 29 100 — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — 9 — — — — —
Инд — шәхси уҙыш Пр — эҙәрлекләү уҙышы Спр — спринт МС — масс-старт Эст — эстафета СмЭст — ҡатнаш эстафета КСпр — команда спринты Ск — скиатлон DNS — Спортсыға ғариза бирелһә лә, стартҡа сыҡмай DNF — Спортсы стартҡа сыҡһа ла, финишҡа килмәй DSQ — Спортсы финишҡа килә, ләкин дисквалификациялана LAP — Спортсы уҙыш барышында лидерҙан бер түңәрәккә артта ҡала һәм трассанан алына — — спортсы был ярышта ҡатнашмай

Рәсәй чемпионаттары

24 миҙал (17 алтын, 2 көмөш, 5 бронза)

Рәсәй чемпионаты	Спринт	Команда спринты	15 км	Скиатлон 15+15 км	Масс-старт 50 км	Масс-старт 70 км	Эстафета
Әстерхан өлкәһе, Саңғы ярыштары Буйынса Рәсәй чемпионаты 2015, Малиновка				—		—	12
Саңғы ярыштары Буйынса Рәсәй чемпионаты 2016, Төмән				—	—	—	11
Саңғы ярыштары Буйынса Рәсәй чемпионаты 2017, Ханты-Манси				3		—	2
Саңғы ярыштары буйынса Рәсәй чемпионаты 2018, Сыктывкар]]				—	—	—	1
Саңғы ярыштары буйынса Рәсәй чемпионаты 2019 Малиновка	—		—	—	—	—	—
2021 Төмән			—	1	—	—	1
Саңғы ярыштары буйынса Рәсәй чемпионаты 2018|2022. Сыктывкар				1			3
Саңғы ярыштары Буйынса Рәсәй чемпионаты 2016|2023 Төмән				1

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Рәсәйҙән, ОСР һәм ОКР командаларынан ҡышҡы Олимпия уйындары чемпиондары исемлеге (Список чемпионов зимних Олимпийских игр от России, команд ОСР и ОКР)