Оттава

Отта́ва^[1] (ингл. Ottawa [ˈɒtəwə] или [ˈɒtəwɑː], франц. Ottawa) — Канаданың баш ҡалаһы. Онтарио провинцияһының көнсығыш өлөшөндә, ошо һәм Квебек провинцияларының сиге үткән Оттава йылғаһы ярында урынлашҡан. Оттава — ҙурлығы буйынса илдең дүртенсе, провинцияның икенсе ҡалаһы. Йылғаның Квебек яғында урынлашҡан Гатино ҡалаһы һәм ҡайһы бер башҡа муниципалитеттар менән бергә Оттава Милли баш ҡала өлкәһе составына инә.

Оттава Ottawa
—  баш ҡала  —
Герб Флаг
Координаты: 45°25′17″ с. ш. 75°40′46″ з. д.HGЯO
Управление
Ил	Канада
Провинция	Онтарио
Хәҙерге статусы	2001 йылдың 1 ғинуарынан
Мэр	Марк Сатклифф (Mark Sutcliffe)
Демография
Халҡы	1017449 чел. (2021)
Тығыҙлығы	364,9 чел./км²
Агломерация	1488307 чел. (2021)
Этнохороним	оттавлар
Тел	инглиз һәм француз телдәре
География
Майҙаны	2790,3 км²
Сәғәт бүлкәте	UTC−5
Телефон коды	613, 343, 819 и 873
Географик код	35 06008
Веб-сайт	http://www.ottawa.ca

Слушать введение в статью · (инфо)

noicon

Этот звуковой файл был создан на основе введения в статью версии за 17 октябрь 2012 йыл и не отражает правки после этой даты.

см. также другие аудиостатьи

Оттавала йәшәүсе халыҡтың һаны 2019 йылда миллионға етте, ә Оттава-Гатино агломерацияһы халҡы, 2021 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса, 1 миллион 488 мең кеше тәшкил итә. Ҡала менән мэр етәкселегендәге муниципаль совет идара итә. 2022 йылдан мэр вазифаһын Марк Сатклифф биләй.

Ҡалаға 1820 йылда Ридо каналын төҙөгән һалдаттар һәм һөнәрселәр лагеры булараҡ нигеҙ һалына, ә 1850 йылда ул урман ҡырҡыусылар һәм ағас ағыҙыусылар ҡалаһы статусын ала. 1857 йылдың 31 декабренән Оттава — Канада провинцияһының, 1867 йылдан — Канада дәүләтенең баш ҡалаһы. Артабан ҡала транспорт һәм сәнәғәт үҙәге булараҡ үҫешә, Ә XX быуаттың икенсе яртыһында экологияны яҡшыртыуға йүнәлтелгән масштаблы үҙгәртеүҙәр кисерә.

XX быуат аҙағында һәм XXI быуат башында юғары технологиялар үҫеше үҙәгенә әйләнгән Оттава бер нисә тапҡыр «Төньяҡ Кремний үҙәне» титулына лайыҡ була. Канаданың баш ҡалаһы булараҡ Оттава — федераль власть структуралары һәм эре мәҙәни үҙәктәр, шул иҫәптән илдең төп музейҙары һәм Милли картиналар галереяһы урынлашҡан урын.

Ҡала атамаһының килеп сығышы

Лагерь башта Ридо каналын төҙөү менән етәкселек иткән подполковник Джон Бай исеме менән Байтаун (Bytown) тип аталып йөрөтөлә. Уның нигеҙендә үҫеп сыҡҡан һәм Оттава йылғаһында урынлашҡан ҡала атамаһы 1854 йылда «Оттава» тип үҙгәртелә; «Оттава» гидронимы, үҙ сиратында, алгонкиндар төркөмөнә ҡараған индеец ҡәбиләһе исеменә барып тоташа^[2].

Тарихы

Урындағы ҡәбиләләр һәм Европанан тәүге күсеп килеүселәр

Хәҙерге ваҡытта Оттава биләгән территорияла Европанан тәүге күсенеүселәр килгән мәлдә алгонкин ҡәбиләләре йәшәгән. Оттава йылғаһы буйҙарындағы төбәк һуңғы боҙлоҡ дәүеренән һуң Шамплен диңгеҙе аҫтында була. Ул, һайыға барып, сигенгән һайын яңы ерҙәргә боронғо ҡәбиләләр күсеп ултыра. Алты мең йыл элек үк йылға үҙәнендә, археологик ҡаҙыныуҙарҙан күренеүенсә, күрше халыҡтар менән әүҙем сауҙа иткән Һунарсылар һәм йыйыусылар көн иткән була. Уларҙың этник сығышы тураһында археологтар тәғәйен генә фекер әйтә алмаһа ла, мәҙәниәттәрен Америкаға Европалар килгән мәлдәге алгонкин мәҙәниәтенә оҡшата^[3].