Канада

Кана́да (ингл. Canada [ˈkænədə], франц. Canada [kanaˈda]) — Төньяҡ Америкала урынлашҡан дәүләт, ҙурлығы буйынса донъяла өсөнсө урында. Атлантик, Тымыҡ һәм Төньяҡ Боҙло океандары менән йыуыла. Көньяҡтан һәм төньяҡ-көнбайыштан АҠШ, төньяҡ-көнсығыштан Дания (Гренландия) һәм көнсығыштан Франция (Сен-Пьер һәм Микелон) менән сиктәш. Канада менән АҠШ сиге — донъялағы иң оҙон дәүләт-ара сик.

Канада
Canada

Ҡалып:Канада байрағы Канада байрағы Канада гербы
Милли девиз: «A Mari Usque Ad Mare»
Гимн: Канада гимны
Бойондороҡһоҙлоҡ яулауы	1 июль 1867 (ТАБ тураһында акт) 11 декабрь 1931 (Вестминстер Статуты) 17 апреля 1982 (Канада Акты) (Бөйөк Британия иленән)
Рәсми телдәр	инглиз теле, француз теле
Баш ҡала	Оттава
Иң ҙур ҡалалары	Торонто
Идара итеү формаһы	конституцион монархия[1]
Дәүләт башлығы Генерал-губернатор Премьер-министр	Charles III Мэри Саймон Марк Карни
Территория   • Барыһы   • % һыу.	2 урын 9 984 670 км² 8,62
ЭТП   • Бөтәһе (2021)   • Кеше башына	15 урын 2,027 трлн[2] $ 53 089[2] $
Валюта	Канада доллары (CAD, код 124)
Интернет-домен	.ca
Телефон коды	+1
Сәғәт бүлкәте	UTC -3.5...-8

Халыҡ һаны буйынса донъяла 37-се ил (2023 йылдың 1 февраленә 39 432 111 кеше^[3]

Канада — инглиз һәм француз телдәре федераль кимәлдә рәсми тип таналған, ике телле, мәҙәниәте күп ҡырлы, парламентар системалағы конституцион монархия иле. Канаданың иҡтисады күп тармаҡлы, тәбиғи ресурстарға һәм сауҙаға нигеҙләнгән, сәнәғәте технологик яҡтан киң үҫешкән ил.

Этимологияһы

Жак Картье һәйкәле, Сен-Мало, Франция

Канада атамаһы kanata һүҙенән килеп сыҡҡан, ул «ултыраҡ», «ауыл» һәм «ер», «ер» тигәнде аңлата^[4][5]. Улар — Жак Картье Гаспела 1534 йылдың йәйендә үҙҙәренең йәйге лагерында осратҡан тәүге индеецтар (минго ҡәбиләһе телендә kanötayë' — «ауыл, ҡала»^[6] һәм онондага ҡәбиләһе телендә ganatáje — «ҡала»^[7]). 1535 йылда хәҙерге Квебек ҡалаһы ерендә йәшәүселәр, был һүҙҙе Стадакон ауылына ебәрер өсөн ҡулланған^[8]). Картье экспедициянан һуң күп тә үтмәй лаврентий ҡәбиләһе эҙһеҙ юғала. Бының сәбәптәре тураһында бер нисә гипотеза бар, шул иҫәптән европалылар индергән ауырыуҙар һәм гурондар йәки ирокез конфедерацияһы тарафынан баҫып алына, әммә уларҙың береһе лә аныҡ ҡына раҫланмаған^[9].

Физик-географик ҡылыҡһырлама

Географияһы

Канаданың Йыһандан фотоһүрәте

Канада Төньяҡ Американың күпселек өлөшөн биләй. Ҙурлығы буйынса донъяла икенсе ил. Дөйөм майҙаны 9 984 670 км² тәшкил итә, шуларҙың 9 053 507 км² — ҡоро ерҠалып:Ciawfb. Илдең территорияһына 52 меңдән ашыу утрау инә, шуларҙың иң ҙуры — Баффин Еренең майҙаны 0,5 миллион километрҙан ашыу тәшкил итә. Илдең дөйөм майҙанының 27 проценттан ашыуы урман сигенән төньяҡтараҡ урынлашҡан^[10]. Канадала донъялағы иң төньяҡ даими кеше ултырағы Алет (Нунавут), Элсмир утрауының төньяҡ осонда, Төньяҡ полюстан 817 км алыҫлыҡта, Канада Ҡораллы Көстәре базаһы урынлашҡан^[11].

Канада Атлантик океандан (Баффин һәм Лабрадор диңгеҙҙәре менән) көнсығыштан көнбайышта Тымыҡ океанға һәм илдең төньяғында Бофорт диңгеҙе менән Төньяҡ Боҙло океанға тиклем һуҙыла^[12][13]. Ил территорияһының көнсығыштан көнбайышҡа табан иң ҙур оҙонлоғо — Ньюфаундленд утрауындағы Спир мороно һәм Аляска менән Юкон сиге араһы - 5514 км, ә төньяҡтан көньяҡҡа — Элсмир утрауындағы Колумбия мороно һәм Эри күлендәге (Онтарио) Мидл утрауы араһы - 4634 км^[10]. Канаданың Арктика архипелагының яр буйын индереп, яр буйы һыҙығының оҙонлоғо 202 мең километрҙан ашыу — донъяла иң юғары күрһәткес. 2022 йылдың июненә тиклем Канаданың бер генә дәүләт (Америка Ҡушма Штаттары) менән ҡоро ер сиге була. Канада менән АҠШ араһындағы ҡоро ер сигенең дөйөм оҙонлоғо — 8891 км (шул иҫәптән Аляска менән 2475 км)Ҡалып:Ciawfb. 2022 йылдың июнендә Канада һәм Дания Арктикалағы Ганс утрауын бүлешә, шулай итеп Дания Канада менән ҡоро ер сигенә эйә булған икенсе ил була (оҙонлоғо яҡынса 1 км)^[14]. Диңгеҙ буйынса Канада Франция (Сен-Пьер һәм Микелон) менән сиктәш^[12].

Рельефы и ер аҫты байлыҡтары

Канаданың топографик картаһы

Британ энциклопедияһына ярашлы, Канада территорияһы 6 физик-географик зонаға бүленә: Канада ҡалҡаны, эске тигеҙлектәр, Бөйөк күлдәр һәм Изге Лаврентий йылғаһы уйһыулығы, Аппалачи тауҙары, Көнбайыш Кордиллерҙар һәм Канаданың Арктика архипелагы^[12].

Канада рельефын схематик яҡтан диаметры 5,2 мең км-ҙан ашыу булған киң депрессия тип күрһәтергә мөмкин, шулай уҡ АҠШ территорияһының бер өлөшөн биләй. Депрессияның уйһыу өлөшө диңгеҙ кимәленән 600 м юғары бейеклектәге Канада ҡалҡанын барлыҡҡа килтерә, уның иң тәрән үҙәк өлөшөндә Гудзон ҡултығы урынлашҡан. Барлыҡҡа килгән «ҡалҡандың» ситтәре көнбайышта көнсығыштағыға ҡарағанда юғарыраҡ^[12].

Канада ҡалҡаны илдең дөйөм майҙанының яҡынса яртыһын биләй. Ул - боронғо Прекамбрия тоҡомдарынан барлыҡҡа килгән һәм һуңғы боҙлоҡ дәүерендә уңдырышлы тупраҡ ҡатламын юғалтҡан ташлы өлкә. Канада ҡалҡаны тирәләй ултырма тоҡомдарҙан торған уйһыулыҡтар. Канада ҡалҡанынан көньяҡ-көнсығышҡа табан Бөйөк күлдәр менән йәнәш һәм Изге Лаврентий йылғаһы үҙәне буйлап һуҙылған уйһыулыҡтар урынлашҡан. Былар майҙаны буйынса сағыштырмаса ҙур булмаған уйһыулыҡтар, унда халыҡ тығыҙ урынлашҡан һәм ере уңдырышлы, сәнәғәт һәм ауыл хужалығы үҫешкән.

Тарих

1867 йыл — Бөйөк Британия илгә доминион статусын бирҙе.

Халҡы

1605 йылдан 2023 йылға тиклем халыҡ һаны буйынса статистика Йыл Халыҡ һаны 1605 44 [15] 1608 28 [15] 1620 602 [15] 1622 32 [15] 1628 76 [15] 1629 117 [15] 1641 240 [15] 1653 2000 [15] 1663 2500 [15] 1666 3215 [15] 1667 3918 [15] 1668 6282 [15] 1673 6768 [15] 1675 7832 [15] 1676 8415 [15] 1680 10 679 [15] 1681 9677 [15] 1683 10 251 [15] 1685 12 263 [15] 1686 13 258 [15] 1688 11 562 [15] 1692 12 808 [15] 1695 13 688 [15] 1698 17 832 [15] 1706 16 417 [15] 1707 18 688 [15] 1712 18 440 [15] 1713 18 119 [15] 1714 20 737 [15] 1716 20 531 [15] 1718 22 983 [15] 1719 22 530 [15] 1720 24 534 [15] 1721 24 951 [15] 1722 25 053 [15] 1723 26 479 [15] 1724 26 710 [15] 1726 29 396 [15] 1727 30 613 [15] 1730 33 682 [15] 1732 35 164 [15] 1734 37 716 [15] 1736 39 063 [15] 1737 126 943 [15] 1739 42 817 [15] 1754 55 009 [15] 1760 70 000 [15] 1763 78 880 [15] 1765 89 749 [15] 1775 90 000 [15] 1784 166 012 [15] 1790 191 311 [15] 1806 391 899 [15] 1814 430 000 [15] 1825 692 930 [15] 1827 774 279 [15] 1831 792 226 [15] 1848 1 557 434 [15] 1851 2 414 519 [15] 1861 3 174 442 [15] 1867 3 463 000 [15] 1868 3 511 000 [15] 1869 3 565 000 [15] 1870 3 625 000 [15] 1871 3 689 000 [15] 1872 3 754 000 [15] 1873 3 826 000 [15] Йыл Халыҡ һаны 1874 3 895 000 [15] 1875 3 954 000 [15] 1876 4 009 000 [15] 1877 4 064 000 [15] 1878 4 120 000 [15] 1879 4 185 000 [15] 1880 4 255 000 [15] 1881 4 324 810 [16] 1882 4 375 000 [15] 1883 4 430 000 [15] 1884 4 487 000 [15] 1885 4 537 000 [15] 1886 4 580 000 [15] 1887 4 626 000 [15] 1888 4 678 000 [15] 1889 4 729 000 [15] 1890 4 779 000 [15] 1891 4 833 239 [16] 1892 4 883 000 [15] 1893 4 931 000 [15] 1894 4 979 000 [15] 1895 5 026 000 [15] 1896 5 074 000 [15] 1897 5 122 000 [15] 1898 5 175 000 [15] 1899 5 235 000 [15] 1900 5 301 000 [15] 1901 5 371 315 [16] 1902 5 494 000 [15] 1903 5 651 000 [15] 1904 5 827 000 [15] 1905 6 002 000 [15] 1906 6 097 000 [15] 1907 6 411 000 [15] 1908 6 625 000 [15] 1909 6 800 000 [15] 1910 6 988 000 [15] 1911 7 206 643 [16] 1912 7 389 000 [15] 1913 7 632 000 [15] 1914 7 879 000 [15] 1915 7 981 000 [15] 1916 8 001 000 [15] 1917 8 060 000 [15] 1918 8 148 000 [15] 1919 8 311 000 [15] 1920 8 556 000 [15] 1921 8 787 949 [16] 1922 8 919 000 [15] 1923 9 010 000 [15] 1924 9 143 000 [15] 1925 9 294 000 [15] 1926 9 451 000 [15] 1927 9 637 000 [15] 1928 9 835 000 [15] 1929 10 029 000 [15] 1930 10 208 000 [15] 1931 10 376 786 [16] 1932 10 510 000 [15] 1933 10 633 000 [15] 1934 10 741 000 [15] 1935 10 845 000 [15] 1936 10 950 000 [15] 1937 11 045 000 [15] 1938 11 152 000 [15] 1939 11 267 000 [15] 1940 11 381 000 [15] Йыл Халыҡ һаны 1941 11 506 655 [16] 1942 11 654 000 [15] 1943 11 795 000 [15] 1944 11 946 000 [15] 1945 12 072 000 [15] 1946 12 292 000 [15] 1947 12 551 000 [15] 1948 12 823 000 [15] 1949 13 447 000 [15] 1950 13 712 000 [15] 1951 14 009 429 [16] 1952 14 459 000 [15] 1953 14 845 000 [15] 1954 15 287 000 [15] 1955 15 698 000 [15] 1956 16 080 791 [16] 1956 16 081 000 [15] 1957 16 610 000 [15] 1958 17 080 000 [15] 1959 17 483 000 [15] 1960 17 909 009 [17] 1961 18 271 000 [17] 1961 18 238 000 [18] 1962 18 614 000 [17] 1962 18 583 000 [18] 1963 18 964 000 [17] 1963 18 931 000 [18] 1964 19 325 000 [17] 1964 19 291 000 [18] 1965 19 678 000 [17] 1965 19 644 000 [18] 1966 20 048 000 [17] 1966 20 015 000 [18] 1967 20 412 000 [17] 1967 20 378 000 [18] 1968 20 744 000 [17] 1968 20 701 000 [18] 1969 21 028 000 [17] 1969 21 001 000 [18] 1970 21 324 000 [17] 1970 21 297 000 [18] 1971 21 645 535 [17] 1971 21 961 999 [18] 1972 21 993 631 [17] 1972 22 218 475 [18] 1973 22 369 408 [17] 1973 22 491 757 [18] 1974 22 774 087 [17] 1974 22 807 918 [18] 1975 23 209 000 [17] 1975 23 143 192 [18] 1976 23 518 000 [17] 1976 23 449 791 [18] 1977 23 796 000 [17] 1977 23 725 921 [18] 1978 24 036 000 [17] 1978 23 963 370 [18] 1979 24 277 000 [17] 1979 24 201 801 [18] 1980 24 593 000 [17] 1980 24 516 071 [18] 1981 24 900 000 [17] 1981 24 820 393 [18] 1982 25 202 000 [17] 1982 25 117 442 [18] 1983 25 456 000 [17] 1983 25 366 969 [18] Йыл Халыҡ һаны 1984 25 702 000 [17] 1984 25 607 651 [18] 1985 25 942 000 [17] 1985 25 842 736 [18] 1986 26 204 000 [17] 1986 26 101 155 [18] 1987 26 550 000 [17] 1987 26 448 855 [18] 1988 26 895 000 [17] 1988 26 795 383 [18] 1989 27 379 000 [17] 1989 27 281 795 [18] 1990 27 791 000 [17] 1990 27 697 530 [18] 1991 28 171 682 [17] 1991 28 031 394 [18] 1992 28 519 597 [17] 1992 28 366 737 [18] 1993 28 833 410 [17] 1993 28 681 676 [18] 1994 29 111 906 [17] 1994 28 999 006 [18] 1995 29 354 000 [17] 1995 29 302 091 [18] 1996 29 671 900 [17] 1996 29 610 757 [18] 1997 29 987 200 [17] 1997 29 907 172 [18] 1998 30 247 900 [17] 1998 30 157 082 [18] 1999 30 499 200 [17] 1999 30 403 878 [18] 2000 30 769 700 [17] 2000 30 689 035 [18] 2001 31 081 900 [17] 2001 31 021 251 [18] 2002 31 362 000 [17] 2002 31 372 587 [18] 2003 31 676 000 [17] 2003 31 676 077 [18] 2004 31 995 000 [17] 2004 31 989 454 [18] 2005 32 312 000 [17] 2005 32 299 496 [18] 2006 32 570 505 [17] 2006 32 623 490 [18] 2007 32 887 928 [17] 2007 32 976 026 [18] 2008 33 245 773 [17] 2009 33 628 571 [17] 2010 34 005 274 [17] 2011 33 476 688 [19] 2011 34 342 780 [17] 2012 34 752 128 [17] 2013 35 154 279 [17] 2013 35 158 300 [20] 2015 35 702 707 [21] 2016 35 151 728 [22] 2017 36 708 083 [17] 2018 37 065 084 [17] 2019 37 601 230 [17] 2020 38 037 204 [17] 2021 36 991 981 [23] 2023 40 000 000 [24]

2021 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса Канадала 36 991 981 кеше йәшәгән, был 2016 йыл менән сағыштырғанда 5,2 процентҡа артыҡ^[25]. Халыҡ һаны буйынса Канада донъяла 38-се урынды биләйҠалып:Ciawfb, һәм халыҡ тығыҙлығы (1 км²-ға яҡынса 4,2 кеше) — донъяла иң түбәндәрҙең береһе^[26].

Торонто — Канаданың иң ҙур ҡалаһы

Майҙаны ҙур булыуға ҡарамаҫтан, Канада халҡының яҡынса 80 проценты АҠШ сигенән 150 км алыҫлыҡта йәшәй^[27].

Ҡоролош

Бөгөнгө көндә Канада 10 провинция һәм 3 территорияны берләштергән федератив дәүләт.

Провинциялар

Флагы	Гербы	Провинция	Почта коды	Баш ҡала[28]	Иң эре ҡала (халыҡ буйынса)[29]	Конфедерацияға инеү[30]	Халыҡ (2011)[31]	Майҙан, ҡоро ер (км2)[32]	Майҙан, һыу (km2)[32]	Майҙан, тотош (km2)[32]	Тел[33]	Канада Парламенты: Общиналар палатаһында вәкилдәр һаны[34]	Канада Парламенты: Сенатта вәкилдәр һаны[34]
		Онтарио	ON	Торонтo	Торонто	1 июль, 1867	12,851,821	917,741	158,654	1,076,395	EnglishA	106	24
		Квебек	QC	Квебек ҡалаһы	Монреаль	1 июль, 1867	7,903,001	1,356,128	185,928	1,542,056	FrenchB	75	24
		Яңы Шотландия	NS	Галифакс	HalifaxC	1 июль, 1867	921,727	53,338	1,946	55,284	EnglishD	11	10
		Нью-Брансуик	NB	Фредериктон	Сент-Джон	1 июль, 1867	751,171	71,450	1,458	72,908	EnglishE FrenchE	10	10
		Манитоба	MB	Виннипег	Виннипег	15 июль, 1870	1,208,268	553,556	94,241	647,797	EnglishA,F	14	6
		Британ Колумбияһы	BC	Виктория	Ванкувер	20 июль, 1871	4,400,057	925,186	19,549	944,735	EnglishA	36	6
		Эдуард Принцы Утрауы	PE	Шарлоттаун	Шарлоттаун	1 июль, 1873	140,204	5,660	0	5,660	EnglishA	4	4
		Саскачеван	SK	Реджайна	Саскатун	1 сентябрь, 1905	1,033,381	591,670	59,366	651,036	EnglishA	14	6
		Альберта	AB	Эдмонтон	Калгари	1 сентябрь, 1905	3,645,257	642,317	19,531	661,848	EnglishA	28	6
		Ньюфаундленд һәм Лабрадор	NL	Сент-Джон	St. John’s	31 март, 1949	514,536	373,872	31,340	405,212	EnglishA	7	6
Бөтә провинциялар							&&&&&&&033369423.&&&&&033 369 423	&&&&&&&&05499918.&&&&&05 499 918	&&&&&&&&&0563013.&&&&&0563 013	&&&&&&&&06062931.&&&&&06 062 931	—	&&&&&&&&&&&&0305.&&&&&0305	&&&&&&&&&&&&0102.&&&&&0102

Иҫкәрмәләр:

A.↑  Де-факто; Француз теле лә конституция буйынса рәсми тел тип һанала

B.↑  Де-факто; Инглиз теле лә конституция буйынса рәсми тел тип һанала

C.↑  Иң эре муниципалитет

D.↑  Яңы Шотландияла билингво муниципалитеттар бик әҙ, ләкин бар

E.↑  16 раздел, Канада Конституцияһы

F.↑  Манитоба Акты

Квебек

Квебе́к (ингл. Quebec, МФА: [kwəˈbɛk] или [kəˈbɛk], франц. Québec МФА (фр.): [ke.bɛk]) — Канаданың майҙан буйынса иң эре провинция. Баш ҡала — Квебек, 735 мең кеше. Иң эре ҡала — Монреаль.

Халыҡ — 7,8 миллион кеше.

Территориялар

1. Нунавут
2. Көньяҡ-көнбайыш территориялар
3. Юкон

Канадаға иммиграция

Иммиграция һәм тыуыу Канадала. Ҡыҙыл — тыуыу. Күк — иммгранттар инеү^[35]

«Килегеҙ, ҡалырға өсөн» — XIX быуаатағы плакат. Канадаға күсерғә саҡыра

Канадаға Иммиграция — Канадаға халыҡтын күсеүе, иммиграция процессы.

Канада — иммигранттар иле. Канаданың юғары үсешле, этник дискриминацияһыҙ һәм конфликтһыҙ ил тип глобаль репутацияһы бар. 2006 йылда Канада 236 756 иммигрант ҡабул итте. Беренсе 10 илдәр-лидерҙар: Ҡытай (28 896), Индия (28 520), Филиппин (19 718), Пакистан (9808), АҠШ (8750), Бөйөк Британия (7324), Иран (7195), Көньяҡ Корея (5909), Колумбия (5382) һәм Шри-Ланка (4068)^[36].

Артабан Франция (4026), Марокко (4025), Румыния, Рәсәй, Алжир бара. Һәр ил 3500 иммигрант бирҙе^[37].

1976 йылда Канадала Эммиграция Законы, 2002 — Ҡасаҡтар тураһында Закондар ҡабул ителә.

2010 йылда илдә 34 миллион кеше тормош күрә^[38]. Халыҡ үсеше — 5,6 %.

Иммиграция категориялар

Иҡтисад иммигранттар^[39].

Ғаилә. Ҡасаҡтар . Иммигрант Канадала 1095 көн йәшәһә (3 йыл), мотлаҡ Канада гражданы булырға тейеш^[40].

Рәсәйҙә Канада Илселеге

Н. И. Казаков йорто. (Староконюшенный тыҡрығы, 23).

Рәсәйҙә Канада Илселеге  — Канаданың РФ-ла дипломатик миссияһы. Илсе: Джон Слоан (John C. Sloan). Илселек йорто Хамовникила, Староконюшенный тыҡрығында Н. И. Казаков йортонда тора. 1898 йылда мәскәй архитекторы К. К. Гиппиус (1864—1941) проекты буйынса төҙөлә, эклектика һәм модерн стиле.

• Адрес: Староконюшенный переулок, дом 23, Москва, 119002, Россия (Старый Арбат ур. янында, «Кропоткинская» метро станцияһы)^[41].
• Дипломат автомобиль индексы: 003.

РФ-ла илселәр

• Ральф Лисишин (Ralph Lysyshyn; 2006—2010)
• Джон Слоан (John C. Sloan; 2011 йылдан)

Иҡтисады

Канадала(2011 йылғы хаҡтарҙа) халыҡтың йән башына эске тулайым продукт үҫеше, 1910—2018 йылдар

Милли валюта — Канада доллары. 1970 йылдан Канаданың доллары курсы йөҙөүсән; был ваҡыт эсендә минималь курс 0,62 АҠШ доллары (2002 йылда) тәшкил итә, ә максималь — 1,07 АҠШ доллары (2007 йылда)^[42].

Канада иҡтисады донъяла иң үҫешкән иҡтисадтар иҫәбенә инә. 2020 йыл иҫәпләүҙәре буйынса, Канаданың реаль ЭТП-һы 1,742 триллион АҠШ доллары тәшкил итә, был күрһәткес буйынса ил донъяла 15-се урынды биләй. Йән башына реаль килем 2020 йылда 45,9 мең доллар тәшкил итә — донъяла 34-се күрһәткесҠалып:Ciawfb. Иҡтисад структураһы һиҙелерлек үҙгәрештәр кисерә. Әгәр 1870 йылда иҡтисадтың иң мөһим секторы булып ауыл хужалығы торһа (37 %, хеҙмәтләндереү өлкәһендә — 36 %, сәнәғәттә — 22 % һәм тәбиғи ресурстар сығарыуҙа — 4 %), 1997 йылға Канада иҡтисады индустриаль һыҙаттар ала. Дөйөм милли продукттың 2/3 өлөшө һәм уның эшсе көстәренең 3/4 өлөшө самаһы хеҙмәтләндереү өлкәһенә тура килә. Милли продуктта сәнәғәттең өлөшө — 18 процент. Эшсе көстәр — 15,5 процент. Ауыл хужалығы һәм тәбиғи ресурстар милли продукттың 15 проценттан кәмерәк өлөшөн һәм эшсе көстәрҙең 5 проценттан саҡ ҡына күберәк өлөшөн тәшкил итә^[43]. 2010 йылда Канадала хеҙмәт күрһәтеү өлкәһендә дөйөм халыҡтың 39 проценты, сәнәғәт етештереүендә — 10 %, ауыл хужалығында — 1 % эшләй^[44]. Икенсе бөтә донъя һуғышынан һуң тәүге ярты быуат эсендә эшләүсе ҡатын-ҡыҙҙар һанының артыуы иҫәбенә эш көсө составында ҡатнашыу кимәле 55 % алып 64,8 % тиклем артҡан (ҡатын-ҡыҙҙар араһында — 24,7 % алып 57,4 % тиклем)^[43]. 1980-се йылдарҙың беренсе яртыһында 9,9 процентҡа еткән милли эшһеҙлек кимәле шул ваҡыттан алып кәмей бара^[43] һәм 2019 йылда 5,67 % тип баһаланаҠалып:Ciawfb.

Канадала, башҡа алдынғы иҡтисадтарҙағы кеүек үк, Джини коэффициенты — халыҡтың иң бай һәм ярлы ҡатламдары араһында килем тигеҙһеҙлеге индексы әкренләп арта бара. Әммә 2020 йылдар башында Канадала ул Ҙур Ете илдәрендә иң түбәне булып ҡала, ә Халыҡ-ара иҡтисади хеҙмәттәшлек һәм үҫеш ойошмаһы илдәре араһында ул дәүләт тарафынан табышты ҡайтанан бүлгәнгә тиклем 9-сы урынды һәм ошо ҡайтанан бүлеүҙән һуң исемлектең уртаһына яҡыныраҡ урынды биләй^[45].