Унтер-офицер

Унтер-офицер (нем. Unteroffizier — кесе офицерҙар категорияһы) — түбәнге чиндар (вазифа — дәрәжә) һәм төрлө дәүләттәрҙең һәм илдәрҙең ҡораллы көстәрендәге кесе командирҙар һәм етәкселек составы категорияһы, шартлы рәүештә совет, ә һуңынан Рәсәй Ҡораллы көстәрендәге сержант-старшина составына тап килә.

Унтер-офицер
Алдағы	Oberstabsgefreiter[d]
Тәртип буйынса һуңыраҡ килеүсе	штабс-унтерофицер[d]
Унтер-офицер Викимилектә

Артиллерия полкы уряднигы йәки унтер-офицеры, 1720-1728 йылдар^[1].

Хәрби жаргонында — унтер. Славян атамаһы — подофицер. Рәсәй империяһында унтер-офицерҙар (артиллерияла — фейерверкерҙар, казак ғәскәрҙәрендә — урядник һәм артабан ҡорал төрө буйынса) ике түбәнге чиндарҙың өҫтәгеһе булып тора (түбәнгеһе — рядовой) — хәрби чиндарҙың беренсе (түбәнге) дәрәжәһе^[2]. «Унтер-офицер» атамаһы XVI—XVII быауаттарҙағы ландскнехттар армияһынан килеп сыҡҡан атама, ул ваҡытта һалдат һәм офицерҙар составы араһында ҡатлам буйынса айырылыу күҙәтелмәй. Шул уҡ ваҡытта һәр командир офицер тип атала, һәм унтер-офицерҙар обер-офицерҙарға (һүҙмә-һүҙ өлкән офицер) ҡаршы ҡуйыла, хәҙерге терминологияла з кесе офицерҙар составы тип атала.

Рус армияһы

Беренсе донъя һуғышына китер алдынан Рус армияһының кесе унтер-офицерҙары.

Рус император армияһында унтер-офицерҙар 1917 йылдың октябренә тиклем һаҡланып килә, әммә Аҡтар хәрәкәте контроле аҫтындағы территорияларҙа, шулай ҡайһы бер сепаратистар армияларында һуңғараҡ та ғәмәлдә булалар.

«Преображенский лейб-гвардия полкы унтер-офицеры Шелганин армия капитаны дәрәжәһенә күсерелә һәм фельдегерҙар корпусында ҡалдырыла»

— Император Павел I Указы, 10 декабрь 1796 йыл.

Ҡораллы көстәрҙәге лейб-гвардияла хеҙмәт иткән унтер офицерҙарҙы (гвардия унтер-офицеры) һәм армиялағы унтер-офицерҙарҙы (армия унтер-офицеры) айырыу мотлаҡ.

Унтер-офицерҙар категорияһына төрлө осорҙа түбәндәге чиндар ҡарай:

• зауряд-прапорщик
• подпрапорщик
• фельдфебель (кавалерияла — вахмистр)
• өлкән унтер-офицер (взводный), өлкән урядник (казактар), өлкән фейерверкер (артиллерия)
• кесе унтер-офицер, кесе урядник (казактар), кесе фейерверкер (артиллерия)
• капрал
• фурьер
• каптенармус

1798 йылдан 1765 йылға тиклем

• кесе сержант
• өлкән сержант

1765 йылға тиклем сержант

1826 йылға тиклем иҫке гвардия тип исемләнгән гвардияла фельдфебелдәр һәм вахмистрҙар, ә 1798 йылға тиклем сержанттар ҙа Рангтар табеленә (XIV һәм XIII) ҡарағанын иҫәпкә алырға кәрәк, әммә улар обер-офицер тип һаналмаған һәм уларға тиңләнмәгән. Шул уҡ ваҡытта армияға улар подпоручик йәки прапорщик итеп күсерелә алған.

Чиндар, званиелар һәм билдә айырмалары

Тамғаланыш	Унтер-офицерҙар төркөмө
	Инфантерия	Артиллерия	Кавалерия	Казак ғәскәрҙәре	Диңгеҙ чиндары
чин	Кесе унтер-офицер[3]	вице-фейерверкер	кесе унтер-офицер	кесе урядник	Квартирмейстер	2-се статья фельдшеры
Айырыу билдәләре
чин	Өлкән унтер-офицер[4]	Өлкән (взвод) фейерверкер	өлкән унтер-офицер[5]	урядник	Боцманмат	1-се статья фельдшеры
Айырыу билдәләре
чин	фельдфебель[6]		вахмистр		Боцман
Айырыу билдәләре
чин	подпрапорщик[7]			подхорунжий	өлкән боцман гардемарин кондуктор	өлкән фельдшер
Айырыу билдәләре
чин	зауряд-прапорщик
Айырыу билдәләре

Чиндар төркөмө эҙлеклелеге

кесе төркөм: Рядовойҙар	Унтер-офицерҙар	өлкән төркөм: Обер-офицерҙар

Немец армияһы

Унтерофицер (нем. Unteroffizier) — немец бундесверҙағы атама (НАТО эквивалент OR-5^[8]), шулай уҡ йыйылма унтер-офицерҙар составының OR-5-тән OR-9-ға тиклем йыйылма билдәләмәһе. Кесе төркөм — портупеяһыҙ унтерофицер (OR-5, унтерофицер һәм штабсунтерофицер^[de]) — өлкән төркөм портупеялы унтерофицер (OR-6-нанфельдфебель OR-9-ға тиклем оберштабсфельдфебель^[de]).

Кесе звание: Обер-штабсефpейтор[de]

Унтер-офицер

Өлкән звание: Штабс-унтерофицер[de]

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Рангтар табеле