Аляксандар Вашкевіч

Алякса́ндар Алякса́ндравіч Вашке́віч (28 жніўня 1901, Белавежа, цяпер у Беластоцкім ваяводзтве Польшчы — 22 красавіка 1945, Таўэр(de), Нямеччына) — палкоўнік Чырвонай Арміі і генэрал брыгады Польскай народнай арміі. Герой Савецкага Саюзу (1943), генэрал-маёр (1945).

Аляксандар Аляксандравіч Вашкевіч
28 жніўня 1901 — 22 красавіка 1945
Родны дом Аляксандра Вашкевіча ў Белавежы на вуліцы, названай ягоным імем
Месца нараджэньня	Белавежа, Расейская імпэрыя
Месца сьмерці	Таўэр, Нямеччына
Прыналежнасьць	СССР  Польшча
Род войскаў	сухапутныя
Гады службы	1919—1944
Званьне	генэрал брыгады
Камандаваў	5-я саксонская дывізія пехоты
Бітвы/войны	Другая сусьветная вайна Бітва пад Баўцэнам
Узнагароды	Мэдаль Залатая Зорка Залаты Крыж ордэну Віртуці Мілітары Ордэн Леніна Ордэн Леніна Ордэн Чырвонага Сьцягу Ордэн Чырвонага Сьцягу Ордэн Айчыннай вайны 1 ступені
Аляксандар Аляксандравіч Вашкевіч у Вікісховішчы

Магіла Аляксандра Вашкевіча на Павонзках

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся 28 жніўня [ст. ст. 15 жніўня] 1901 ў Белавежы ў сялянскай сям’і, беларус^[1]. Скончыў васьміклясную пачатковую школу, працаваў на паравым млыне.

У шэрагі Чырвонай Арміі пайшоў у 1919 з Ташкенту. Чалец ВКП(б) ад 1920 року.

З кастрычніка 1919 па красавік 1920 навучаўся ў кулямётнай школе. Удзельнічаў у Грамадзянскай вайне. У 1922—1924 роках навучаўся ў Вайсковай пяхотнай школе ў Смаленску, атрымаў званьне лейтэнанта. Па сканчэньні атрымаў у падначаленьне ўзвод, а ў 1934—1936 выконваў абавязкі начальніка штабу палка.

У 1938—1942 выконваў абавязкі начальніка аддзелу навучаньня ў Вайсковай акадэміі імя Фрунзэ ў Маскве, адначасна вучыўшыся ў ёй (скончыў у 1942). Ад 15 жніўня 1942 да 2 лютага 1943 кіраваў 739-м палком стралкоў 213-й стралковай дывізіі (другога фармаваньня) Стэпавага фронту. З 2 па 15 лютага 1943 кіраваў 182-м палком горных стралкоў 68-й дывізіі горных стралкоў, ад 22 чэрвеня 1943 да 23 ліпеня 1944 — камандуючы 797-га стралковага палку 232-й Сумска-Кіеўскай стралковай дывізіі (другога фармаваньня)(ru). У ноч на 27 верасьня 1943 пасьпяхова арганізаваў пераправу праз Днепр каля вёскі Перавалочная Кішэнькаўскага раёну Палтаўскай вобласьці; бяз стратаў у жывой сіле і тэхніцы полк замацаваўся на пляцдарме і працягнуў наступ. Пасьля кіраваў 116-й стралковай дывізіяй(ru).

У верасьні 1944 у званьні палкоўніка быў накіраваны ў Войска польскае. 22 верасьня 1944 арганізаваў і ўзначаліў 5 дывізію пяхоты(pl). 3 лістапада 1944 Нацыянальная краёвая рада прызначыла яго генэралам брыгады. Дывізія пад ягоным даводзтвам (у складзе 2 арміі Войска Польскага) узяла ўдзел у зацятых баях пад Баўцэнам у красавіку 1945. У раёне мясцовасьці Таўэр штаб 5-й дывізіі пяхоты быў акружаны нямецкімі войскамі; 21 красавіка 1945 цяжка паранены Аляксандар Вашкевіч трапіў у палон. На наступны дзень катаваны і забіты. Зьнявечаны труп быў знойдзены толькі 4 траўня ў лесе непадалёк ад Штыфтшвэзэ(de). Пахаваны ў Варшаве на Павонскаўскіх могілках 28 траўня 1945 року.

11 ліпеня 1945 пасьмяротна прысвоенае званьне генэрала-маёра.

Узнагароды

За мужнасьць, аказаную ў баях пры фарсіраваньні Дняпру ў 1943, 26 кастрычніка 1943 атрымаў званьне Героя Савецкага Саюзу і Залатую Зорку героя (мэдаль №1480). Узнагароджаны двума ордэнамі Леніна, двума ордэнамі Чырвонага Сьцяга, ордэнам Айчыннай вайны 1-й ступені. Пасьмяротна ўзнагароджаны Залатым крыжом ордэну Virtuti Militari.

Ушанаваньне памяці

Імя Аляксандра Вашкевіча носяць галоўная вуліца Белавежы, на якой стаіць ягоны родны дом, а таксама вуліца ў Пружанах.