Аляксандар Цыганаў

Аляксандар Рымавіч Цыга́наў (нарадзіўся 15 лістапада 1953 году, Горкі Магілёўскай вобласьці) — беларускі навуковец у галіне аграхіміі і аграэкалёгіі. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2009, сябар-карэспандэнт ад 2003 году). Доктар сельскагаспадарчых навук (1996).

Аляксандар Цыганаў
Дата нараджэньня	15 лістапада 1953(1953-11-15) (71 год)
Месца нараджэньня	Горкі, Магілёўская вобласьць, БССР, СССР
Месца вучобы	БДУ (1975)
Занятак	хімік
Навуковая сфэра	аграхімія
Месца працы	Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія Беларускі нацыянальны тэхнічны ўнівэрсытэт Беларускі дзяржаўны тэхналягічны ўнівэрсытэт Міжнародны інстытут кіраваньня і прадпрымальніцтва[d]
Навуковая ступень	доктар сельскагаспадарчых навук[d] (1996)
Узнагароды	ганаровы доктар Маскоўскай сельскагаспадарчай акадэміі імя Ціміразева[d] (2004) ганаровы доктар Нацыянальнага аграрнага ўнівэрсытэту Армэніі[d] (2007) ганаровы доктар Валгаградзкага дзяржаўнага аграрнага ўнівэрсытэту[d] (2006) ганаровы доктар Казаскага нацыянальнага аграрнага ўнівэрсытэту[d] (2007) прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі[d] (2005) Ганаровая грамата Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь[d] Ганаровая грамата Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчаваньня Беларусі[d] Ганаровая грамата Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь[d] Ганаровая грамата Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусі[d] Ганаровая грамата Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Беларусі[d] Ганаровая грамата Найвышэйшай атэстацыйнай камісіі Беларусі[d]

Біяграфія

Скончыў БДУ у 1975 годзе. Працаваў настаўнікам. У 1978 годзе пачаў працаваць асыстэнтам катэдры ў БДУ. У 1981 годзе абараніў дысэртацыю на атрыманьне званьня кандыдата хімічных навук па спэцыяльнасьці «аналітычная хімія» (навуковыя кіраўнікі — Рыгор Старобінец і М. Тананайка)^[1]. Пераехаў у Горкі, дзе працаваў у Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі. У 1993 годзе стаў першым прарэктарам. У 1995 годзе абраны рэктарам акадэміі. У 1997 годзе прысвоена вучонае званьне прафэсара. У 1999 годзе абраны сябрам-карэспандэнтам Акадэміі аграрных навук Рэспублікі Беларусь. У 2007 годзе абраны замежным сябрам Расейскай акадэміі сельскагаспадарчых навук (2007). 26 лютага 2008 году прызначаны намесьнікам старшыні Прэзыдыюму Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі^[2]. У 2012 годзе прызначаны прарэктарам па вучэбнай рабоце і міжнародным супрацоўніцтве БНТУ.

Кіраваў распрацоўкай і ўкараненьнем аграхімічных прыёмаў атрыманьня экалягічна чыстай прадукцыі расьліннаводзтва. Распрацаваў экспрэсыўныя мэтодыкі аналізу якасьці аб’ектаў навакольнага асяродзьдзя і сельскагаспадарчай прадукцыі, у тым ліку арыгінальныя мэтодыкі вызначэньня ўтрыманьня цяжкіх мэталаў, пэстыцыдаў ды нітратаў.

Навуковыя працы

Апублікаваў больш за 800 навуковых прац, у тым ліку 30 кніг^[3], 15 вучэбных дапаможнікаў^[4], 7 манаграфіяў^[4].

Манаграфіі

1. Фосфор в почвах и земледелии Беларуси / И. Р. Вильдфлуш, А. Р. Цыганов, В. В. Лапа. — Мн. : Бел. изд. товарищество «Хата», 1999. — 190 с.
2. Биохимические и физиологические аспекты взаимодействия витаминов и биоэлементов. Сергиев Посад, 2002.^[5]
3. Механизмы разделения в капиллярном электрофорезе. Горки, 1996 (в соавт.)^[4]
4. Гордеев А. М., Цыганов А. Р., Орсик Л. С. Оптимизация функционирования адаптивных механизмов корневых клеток локализацией минеральных удобрений / А. М. Гордеев, А. Р. Цыганов, Л. С. Орсик [и др.] ; М-во сел. хоз-ва Рос. Федерации, ФГОУ ВПО «Смол. гос. с.-х. акад.», Белорус. гос. с.-х. акад. — Москва : ФГОУ ВПО РГАУ — МСХА, 2006. — 281 с.
5. Цыганов, А. Р. Биофизические основы рациональных способов внесения минеральных удобрений : монография / А. Р. Цыганов, А. М. Гордеев, И. Р. Вильдфлуш ; Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Главное управление образования, науки и кадров, Учреждение образования «Белорусская государственная сельскохозяйственная академия», ФГОУ ФПО «Смоленская государственная сельскохозяйственная академия». — Горки : БГСХА, 2006. — 303 с.
6. Продуктивность люпина узколистного в условиях Беларуси / Т. Ф. Персикова, А. Р. Цыганов, А. В. Какшинцев. — Минск : ИВЦ Минфина, 2006. — 176 с.

Навучальныя дапаможнікі

1. Цыганов, А. Р. Экологические проблемы агрохимии : (учебно-методическое пособие) / А. Р. Цыганов, И. Р. Вильдфлуш, Т. Ф. Персикова. — Минск : Учебно-методический центр Министерства сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, 1997. — 74 с.
2. Микроэлементы и микроудобрения : Учеб. пособие для высш. с.-х. учеб. заведений агроном. специальностей / А. Р. Цыгаров, Т. Ф. Персикова, С. Ф. Реуцкая. — Мн. : УМЦ МСХиП РБ, 1998. — 121 с.
3. Рациональное применение удобрений : Пособие для слушателей курсов системы повышения квалификации и переподгот. кадров / И. Р. Вильдфлуш, А. Р. Цыганов, В. В. Лапа, Т. Ф. Персикова ; Бел. гос. с.-х. акад. — Горки : БГСХА, 2002. — 322 с.
4. Цыганов, А. Р. Биохимия : практикум : учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования по специальности «Зоотехния» / А. Р. Цыганов, И. В. Сучкова, И. В. Ковалева ; Учреждение образования «Белорусская государственная сельскохозяйственная академия». — Минск : Информационно-вычислительный центр Министерства финансов Республики Беларусь, 2007. — 149 с.

Узнагароды, прэміі, ганаровыя званьні

• Выдатнік адукацыі Рэспублікі Беларусь (1995)
• Ганаровы доктар Ольштынскай сельскагаспадарчай акадэміі (1996)^[6]
• Дзяржаўная прэмія РБ (2002, за цыкль работ «Стварэньне комплекса вучэбнай літаратуры па аграхіміі для вышэйшых і сярэдніх спэцыяльных вучэбных устаноў»)
• Прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2005)
• Мэдалі