Гаўдэамус

Гаўдэа́мус (па-лацінску: gaudeamus — давайце радавацца) — папулярны студэнцкі гімн на лацінскай мове, распаўсюджаны ў многіх эўрапейскіх краінах. Пераважна выконваецца на выпускных цырымоніях ва ўнівэсытэтах. Нягледзячы на тое, што песьня выконваецца як фармальная, яна насамрэч зьяўляецца жартоўнай, бесклапотнай кампазыцыяй, якая нясе весялосьць у студэнцкае жыцьцё.

Песьня датуецца 1287 годам і была ўжо вядомая на час заснаваньня альма матэр усіх эўрапейскіх унівэрсытэтаў — Балёньскага ўнівэрсытэту.

Таксама песьня вядомая як застольная ў значнай колькасьці антычных унівэрсытэтаў і зьяўляецца афіцыйнай песьняй шматлікіх школаў, каледжаў, вышэйшых навучальных установаў, унівэрсытэтаў і студэнцкіх суполак. Музыка песьні зь беларускімі словамі зьяўляецца гімнам Коласаўскага ліцэя і Ліцэя БДУ.^[1]

Тэкст і пераклад

Ніжэй падаецца лацінскі тэкст песьні і даслоўны пераклад. Заўвага: першыя два і апошні радкі кожнага куплета выконваюцца двойчы. Такім чынам, радкі кожнага куплета выконваюцца ў наступным парадку: I, II, I, II, III, IV, V, V. Напрыклад:

Gaudeamus igitur
Juvenes dum sumus.
Gaudeamus igitur
Juvenes dum sumus.
Post jucundam juventutem
Post molestam senectutem
Nos habebit humus —
Nos habebit humus.

па-лацінску	па-беларуску
Gaudeamus igitur Juvenes dum sumus. Post jucundam juventutem Post molestam senectutem Nos habebit humus.	Давайце радавацца! Пакуль мы маладыя! Пасьля прыемнай маладосьці Пасьля тужлівай старасьці Нас прыме зямля.
Ubi sunt qui ante nos In mundo fuere? Vadite ad superos Transite in inferos Hos si vis videre.	Дзе тыя, хто да нас Былі на [гэтым] сьвеце? Ідзіце на нябёсы, Перайдзіце ў пекла, Калі хочаце іх ўбачыць.
Vita nostra brevis est Brevi finietur. Venit mors velociter Rapit nos atrociter Nemini parcetur.	Жыцьцё нашае кароткае, Хутка скончыцца. Сьмерць прыходзіць хутка, Хапае нас жорстка, Нікога не пашкадуе.
Vivat academia! Vivant professores! Vivat membrum quodlibet Vivant membra quaelibet Semper sint in flore.	Хай жыве Акадэмія! Хай жывуць выкладчыкі! Хай жыве кожны паасобку! Хай жывуць усе разам! Хай заўжды яны квітнеюць!
Vivant omnes virgines Faciles, formosae. Vivant et mulieres Tenerae amabiles Bonae laboriosae.	Хай жывуць усе дзяўчаты, Стройныя, прыгожыя! Хай жывуць і жанчыны, Пяшчотныя, мілыя, Добрыя, працавітыя.
Vivant et res publica et qui illam regit. Vivat nostra civitas, Maecenatum caritas Quae nos hic protegit.	Хай жыве і дзяржава, І тыя, хто ёй кіруюць. Хай жыве наша супольнасьць, Дабрачыннасьць мэцэнатаў, Якія за нас заступаюцца.
Pereat tristitia, Pereant osores. Pereat diabolus, Quivis antiburschius Atque irrisores.	Хай згіне смутак, Хай згіне туга! Хай згіне д’ябал, Любы вораг студэнтаў, А таксама насьмешнікі!