Джамаль Хашогжы

Джама́ль Ахма́д Хамза́ Хашо́гжы^[4][a] (араб. جمال خاشقجي‎, 13 кастрычніка 1958, Мэдына, Саудаўская Арабія — 2 кастрычніка 2018, Стамбул, Турэччына) — журналіст, аглядальнік і пісьменьнік з Саудаўскай Арабіі.

Джамаль Хашогжы
Дата нараджэньня	13 кастрычніка 1958(1958-10-13)
Месца нараджэньня	Мэдына, Саудаўская Арабія
Дата сьмерці	2 кастрычніка 2018(2018-10-02)[1] (59 гадоў)
Месца сьмерці	Генэральнае консульства Саудаўскай Арабіі ў Стамбуле[d], Стамбул, Турэччына[2]
Прычына сьмерці	забойства[d]
Месца вучобы	Індыянскі ўнівэрсытэт[d] (1982) Індыянскі ўнівэрсытэт[d] Каледж Вікторыі[d]
Занятак	журналіст, палітычны публіцыст
Месца працы	Вашынгтон Пост[d] Аль-Ватан[d]
Бацька	Ahmad Khashoggi[d][3]
Маці	Esaaf Khashoggi[d][3]
Дзеці	Razan Khashoggi[d][3], Salah Khashoggi[d][3], Noha Khashoggi[d][3] і Abdullah Khashoggi[d][3]
Узнагароды	асоба году паводле часопіса Time[d] (2018)
Сайт	jamalkhashoggi.com
Джамаль Хашогжы ў Вікісховішчы

Жыцьцяпіс

Пляменьнік саудаўскага бізнэсоўца Аднана Хашогжы. У 1982 годзе скончыў дзяржаўны ўнівэрсытэт Індыяны (ЗША), пасьля чаго супрацоўнічаў з рознымі саудаўскімі выданьнямі, у прыватнасьці двойчы быў галоўным рэдактарам уплывовай штодзённай газэты Аль-Ватан.

Выгнаньне

Атрымаў вядомасьць як крытык улады Саудаўскай Арабіі, у прыватнасьці спадчыннага прынца Мухамэду ібн Салмана, які займае пасаду віцэ-прэм’ера і міністра абароны краіны. Выступаў супраць перасьледу актывістаў, а таксама з крытыкай зьнешняй палітыкі краіны ў дачыненьні да Емэну, Эгіпту, Канады.

У сьнежні 2016 году ўлады Саудаўскай Арабіі забаранілі яму займацца журналістыкай за адкрытую крытыку Дональда Трампа^[5] У верасьні 2017 году ён выехаў у ЗША, дзе вёў калёнку ў Washington Post. У ёй ён усё больш адкрыта выступаў супраць спадчыннага прынца Мухамэда ібн Салмана.

Зьнікненьне

2 кастрычніка 2018 году Джамаль Хашогжы накіраваўся ў консульства Саудаўскай Аравіі ў Стамбуле. Яму спатрэбілася атрымаць дакумэнт, неабходны для паўторнага шлюбу. Яго нявесьце Хаціджэ Джэнгіз не дазволілі зайсьці ў памяшканьне. Яна чакала яго да паўночы, аднак Джамаль так і не выйшаў з консульства^[6].

Турэцкая паліцыя заявіла, што Хашогжы «жорстка катавалі, забілі, а яго цела пасеклі на часткі» ў консульстве. Пазьней дарадца прэзыдэнта Эрдагана Ясін Актай, прадстаўнікі паліцыі і міністар па справах ЭЗ Амэр Чэлік заявілі, што ў апэрацыі па ліквідацыі Хашогжы было задзейнічана 15 саудаўскіх агентаў^[7].

Афіцыйная пазыцыя саудаўскага ўрада заключалася ў тым, што Хашогжы хутка пакінуў будынак консульства. У прыватнасьці гэты пункт гледжаньня 5 кастрычніка 2018 году выказаў прынц Мухамэд ібн Салман у сваім інтэрвію агенцтву Bloomberg, заявіўшы, што ён «выйшаў назад праз некалькі хвілін альбо за гадзіну»^[8].

У Дзяржаўным дэпартамэнце ЗША і Міністэрстве замежных спраў Турэччыны выказалі занепакоенасьць зьнікненьнем Хашогжы, заклікаўшы Саудаўскую Аравію да супрацоўніцтва дзеля вызначэньня яго месцазнаходжаньня^[9][10]. Прэзыдэнт Турэччыны Рэджэп Таіп Эрдаган заявіў аб тым, што ўзяў пад асабісты кантроль справу аб зьнікненьні Хашогжы, назваўшы яго сваім сябрам і змагаром за свабоду думкі^[11].

Праз 18 дзён пасьля зьнікненьня Хашогжы ўлады Саудаўскай Арабіі празь дзяржаўнае інфармацыйнае агенцтва абвясьцілі, што журналіст загінуў у выніку «бойкі» зь людзьмі, якіх ён сустрэў у консульстве. Таксама пракуратура паведаміла аб затрыманьні 18 падданых Саудаўскай Арабіі, якія паспрабавалі «схаваць тое, што здарылася»^{[12][13][14][15]}. У той жа час кароль Саудаўскай Арабіі падпісаў загады аб вызваленьні ад пасад шэрагу вышэйшых супрацоўнікаў Службы агульнай выведкі, а таксама аб стварэньні адмысловага камітэту па яе рэфармаваньні і выразным вызначэньні паўнамоцтваў^{[16][17][18][19][20]}.

25 кастрычніка 2018 году пракуратура Саудаўскай Арабіі прызнала, што забойства Хашогжы было не выпадковым, а наўмысным^[21]. 30 кастрычніка пракуратура Турэччыны заявіла, што журналіст быў задушаны пры ўваходзе ў кансулят^[22]. Было адзначана, што саўдыты не адказалі на зададзеныя турэцкім бокам пытаньні аб наяўнасьці пляну, імёнаў мясцовых саўдзельніка злачынцаў і месцазнаходжаньні цела журналіста.

Заўвагі

1. Міжнародны фанэтычны альфабэт: xaːˈʃoɡʒi — шэраг СМІ падаваў прозьвішча памылкова: Хашогі, Хашогджы, Хашокджы