Духаўшчына

Духаўшчы́на — места ў Расеі, на рацэ Восьціцы. Адміністрацыйны цэнтар Духаўшчынскага раёну Смаленскай вобласьці. Насельніцтва на 2017 год — 4184 чалавекі. Знаходзіцца за 57 км на паўночны ўсход ад Смаленску, за 23 км на паўночны захад ад чыгуначнай станцыі Ярцава.

Духаўшчына лац. Duchaŭščyna
рас. Духовщина
Вуліца места
Герб Духаўшчыны
Першыя згадкі:	1675
Краіна:	Расея
Суб’ект фэдэрацыі:	Смаленская вобласьць
Муніцыпальны раён:	Духаўшчынскі
Плошча:	11 км²
Вышыня:	220 м н. у. м.
Насельніцтва (2009)
колькасьць:	4137 чал.
шчыльнасьць:	376,09 чал./км²
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+7 48166
Паштовы індэкс:	216200
Нумарны знак:	67
Геаграфічныя каардынаты:	55°12′0″ пн. ш. 32°25′0″ у. д.
Духаўшчына на мапе Расеі Духаўшчына
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Духаўшчына — места гістарычнай Смаленшчыны, на этнічнай тэрыторыі беларусаў.

Гісторыя

Паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Маскоўскай дзяржавай

У XIII — пачатку XIV ст. на месцы сучаснай Духаўшчыны існаваў жаночы манастыр Сьвятога Духа. У XV ст. вакол манастыра сфармавалася Духаўская слабада. Паселішча ўваходзіла ў склад Вялікага Княства Літоўскага і было цэнтрам Рудзкай воласьці.

З пачаткам вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай у 1654 годзе Духаўшчыну захапілі маскоўскія войскі.

Пад уладай Маскоўскай дзяржавы і Расейскай імпэрыі

Згодна з Андрусаўскім замірэньнем 1667 году Духаўшчына апынулася ў складзе Маскоўскай дзяржавы. У 1777 годзе яна атрымала статус места і павятовага цэнтру Смаленскай губэрні.

12 лютага 1863 году зьявіўся праект мескага гербу «ў срэбным полі чырвоныя ружы»^[1]. Паводле афіцыйных зьвестак за 1866 год, беларусы складалі 78,71% насельніцтва Духаўшчынскага павету, «сумесь беларусаў і расейцаў» — 15,9%^[2]. У канцы XIX ст. у месьце было 468 будынкаў, дзеялі 4 царквы, працавалі расейскія жаночая прагімназія, меская вучэльня і царкоўна-прыходзская школа, шпіталь, бібліятэка, гарбарня і цагельня.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Духаўшчына абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР, дзе стала цэнтрам павету («падраёну») Смаленскага раёну^[3]. Аднак 16 студзеня Масква адабрала места разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У Другую сусьветную вайну з 15 ліпеня 1941 да 19 верасьня 1943 году Духаўшчына знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1863 год — 3656 чал., у тым ліку 15 каталікоў^[4]
• XX стагодзьдзе: 1992 год — 5,8 тыс. чал.^[5]
• XXI стагодзьдзе: 2017 год — 4184 чал.

Эканоміка

Ільнозавод, прадпрыемствы харчовай прамысловасьці.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Царква Сьвятога Духа (1811—1819)

Страчаная спадчына

• Царква саборная Сьвятога Мікалая (XVIII ст.)

Асобы

• Васілі Ардамацкі (1911—1989) — савецкі пісьменьнік, кінасцэнарыст
• Грыгоры Жукаў (1902—1975) — савецкі вайсковы дзяяч, генэрал-маёр