Дызэльны рухавік

Ды́зэльны рухаві́к — рухавік унутранага згараньня, у якім запальваньне ў камэры згараньня ажыцьцяўляецца праз нагрэў сьціснутага паветра^[1]. Гэта адрозьнівае дызэльныя рухавікі ад бэнзынавых, у якіх гаручая сумесь падпальваецца іскрай ад сьвечкі запальваньня. Рухавік быў створаны нямецкім вынаходнікам Рудольфам Дызэлем у 1893 годзе.

Дызэль-генэратар на нафтавым танкеры.

З-за надзвычай вялікай ступені сьціску дызэльны рухавік мае найлепшую тэрмадынамічную эфэктыўнасьць сярод любых іншых рухавікоў нутранага і вонкавага згараньня. Нізкахуткасныя дызэльныя рухавікі (да прыкладу, карабельныя рухавікі ці іншыя, дзе вага рухавіка ня мае вялікага значэньня) могуць перасягаць тэрмадынамічную эфэктыўнасьць у 50%.^[2][3]

Вырабляюць двухтактныя і чатырохтактныя рухавікі. Сьпярша іх выкарыстоўвалі на замену стацыянарным паравым рухавікам. У 1910-х іх ужо выкарыстоўвалі на падводных лодках і караблях. Хутка дызэльныя рухавікі былі ўжытыя ў лякаматывах, грузавых аўтамабілях, землекапальных машынах і электрастанцыях. У 1930-х паволі дызэльнымі рухавікамі пачалі камплектаваць некаторыя аўтамабілі. У 2007 годзе каля 50% усіх прададзеных новых аўтамабіляў у Эўропе былі дызэльнымі.^[4]

Найбуйнешым дызэльным рухавіком сёньня зьяўляецца морскі рухавік Wärtsilä-Sulzer RTA96-C з акумулятарнай паліўнай сыстэмай з магутнасьцю 84 420кВт (113 210 к. с.), які выдае 102^[5] абарота/с.^[6]