Жалезны купал

«Жалезны купал» (па-габрэйску: כיפת ברזל‎ — кіпат барзель) — ізраільская тактычная сыстэма ПРА дзеля абароны ад некіраваных тактычных ракетаў. Распрацоўваецца ізраільскай кампаніяй Rafael Advanced Defense Systems^[4], прызначаная для перахопу і зьнішчэньня кароткадыстанцыйных ракетаў і артылерыйскіх снарадаў на адлегласьцях ад 4 да 70 км^[5][6].

Жалезны купал
Тып	сыстэма проціракетнай абароны
Краіна паходжаньня	Ізраіль
Гісторыя выкарыстаньня
Пэрыяд выкарыстаньня	з 2011
Выкарыстаньне	Ізраіль Сынгапур[1]
Войны	Канфлікт у Сэктары Газа Апэрацыя «Слуп абароны»
Гісторыя вытворчасьці
Канструктар	Rafael Advanced Defense Systems Israel Aerospace Industries
Дата стварэньня	з 2005
Вытворца	Rafael Advanced Defense Systems Israel Aerospace Industries
Кошт адзінкі	US$35 000—50 000/ракета[2] US$50 млн/батарэя
Адзінак створана	5 батарэяў (15 пускавых установак)[3]
Характарыстыкі
Вага	90 кг[4]
Дыямэтар	160 мм[4]
Плятформа запуску	Тры пускавыя ўстаноўкі па 20 ракетаў[4]

Сыстэма «Жалезны купал» была ўведзеная ў строй і разьмешчаная ля Бэер-Шэбы 27 сакавіка 2011 року^[7].

Пускавая ўстаноўка батарэі «Жалезнага купалу». Ваколіцы Ашкелону, сакавік 2011

Выпрабаваньні

У студзені 2007 року боегалоўка ракеты-перахопніка пасьпяхова зьнішчыла ракету «Касам» і 122-мм рэактыўны снарад сыстэмы «Град». 25 сакавіка 2009 сыстэма пасьпяхова прайшла кантрольныя выпрабаваньні, верагодным першым месцам базаваньня называліся ваколіцы Сдэрота^[8], а ў чэрвені Армія абароны Ізраілю ў структуры ПРА сфармавала дывізіён для асваеньня і наступаванай эксплюатацыі сыстэмы «Жалезны купал». Першачаргова плянавалася разгарнуць сыстэму ўздоўж меж Сэктара Газа, а затым на лібанскай граніцы^[9].

Склад батарэі

Антэна РЛС батарэі

Цэнтар кіраваньня агнём батарэі

• Шматмэтавая радыёлякацыйная станцыя (РЛС) EL/M-2084 кампаніі Elta Systems^[10];
• Цэнтар кіраваньня агнём;
• 3 пускавыя ўстаноўкі.

Характарыстыкі

• Шматмэтавая радыёлякацыйная станцыя (РЛС). Прызначэньне — дакладная ідэнтыфікацыя і вызначэньне траекторыі палёту мэты. Паколькі блізу 75% ракетаў «Касам» не трапляюць у мэту, дзеля зьмяншэньня выдаткаў РЛС праводзіць разьлік траекторыі і не выдае каманду на перахоп, калі паводле разьлікаў ракета ўпадзе ў ненаселены раён.
• Цэнтар кіраваньня агнём. Час ад выяўленьня мэты да запуску ракеты-перахопніка — некалькі сэкундаў^[11].
• Пускавая ўстаноўка. 20 ракет-перахопнікаў Tamir (па-габрэйску: טיל מיירט‎ — Til Meyaret)^[4][12]
  • Даўжыня — 3 м
  • Дыямэтар — 160 мм
  • Вага — 90 кг
  • Боегалоўка з некантактным узрывальнікам
  • Сыстэма навядзеньня — аптычная

Баявы ўжытак

Дзьве першыя батарэі разгорнутыя ў сакавіку—красавіку 2011 року пад Ашкелонам і Беэр-Шэбай. У час абстрэлаў ізраільскай тэрыторыі з Сэктару Газа ў красавіку 2011 двума батарэямі зьнішчана 8 ракет «Град» з 8 выпушчаных на месты, якія знаходзіліся пад абаронай «Жалезнага купала»^[13][14].

На працягу жніўня 2011 року ізраільскую тэрыторыю пэрыядычна абстрэльвалі з Сэктара Газа, агулам за 82 абстрэлы тэрарысты выпусьцілі 144 ракеты, у тым ліку да 7 ракет за раз, у выніку 1 чалавек загінуў, 24 — паранены. Ня меней за 20 ракетаў зьбітыя сыстэмай «Жалезны купал»^[15][16]. У верасьні 2011 пад Ашдодам разгорнутая трэцяя батарэя^[17]. Агулам за 2011 рок адбылася 229 абстрэлаў, 386 ракет, у выніку 3 чалавекі загінула, 38 — параненых, 34 ракеты зьбітыя сыстэмай «Жалезны купал»^[18].

У 2012 року да 12 сакавіка тэрарысты зьдзейсьнілі 85 абстрэлаў, 185 ракет, у выніку 5 чалавек параненыя. 61 ракета зьбітая сыстэмай «Жалезны купал»^[18]. Паводле ацэнкі ВПС ААІ, на 12 сакавіка «сыстэма СПА „Жалезны купал“ за трое зь лішкам содняў ракетных абстрэлаў перахапіла 85% ракет, якія маглі трапіць па населеных пунктах»^[19]. Да лістападу 2012 року колькасьць зьбітых ракетаў склала болей за 400^[20][21].

У час апэрацыі «Слуп абароны» ў лістападзе 2012 року сыстэма перахапіла 421 ракету, выпушчаную па ізраільскай тэрыторыі з Сэктару Газа^[22].

На ўзбраеньні

• Ізраіль — 1 дывізыён (5 батарэяў^[23]: «Іда», «Базэлет», «Барыях а-Даром», «Дарэс», «Алелюя»).