Зьміцер Прышчэпаў

Зьміцер Філімонавіч Прышчэпаў (21 лістапада 1896, в. Калодніца, цяпер Крупскі раён — 31 студзеня 1940, Менск) — дзяржаўны і грамадзкі дзяяч БССР.

Зьміцер Прышчэпаў
намесьнік старшыні Дзяржпляну БССР
1929 — верасень 1929
наркам земляробства БССР
сьнежань 1924 — 1929
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	21 лістапада 1896(1896-11-21) Калодніца, Сеньненскі павет[d], Магілёўская губэрня, Расейская імпэрыя
Памёр	31 студзеня 1940(1940-01-31) (43 гады) Менск, БССР, СССР
Партыя	КПБ

Вокладка працы Зьмітра Прышчэпава
«Сельская гаспадарка
і сялянка». 1926

Біяграфія

Здаў экстэрнам іспыты на званьне народнага настаўніка. У 1915-м быў мабілізаваны на вайсковую службу ў царскую армію. Прайшоўшы паскораны курс навучаньня ў Віленскай вайсковай вучэльні, быў прапаршчыкам, потым — камандзірам роты 698-га Шыргародзкага палка. Пасьля рэвалюцыі салдаты абралі яго сваім палкавым камандзірам. У 1918 годзе ўзначальваў антыбальшавіцкае паўстаньне ў Сяньне^[1].

Ад імя губвыканкаму падпісаў у 1924-м акт пра вяртаньне Віцебскай губэрні (адарванай бальшавікамі ад Беларусі ўзімку 1919-га) у склад БССР^[2]. У 1924—1929 — наркам земляробства БССР. Прыхільнік ідэі «хутарызацыі» і абароны моцных сялянскіх гаспадарак пры абмежаваньні калгаснага ладу. З 1926 году пачаў выдаваць свае працы выключна на беларускай мове.

У верасьні 1929 арыштаваны па справе «Саюзу вызваленьня Беларусі». Спрабаваў скончыць жыцьцё самагубствам, але паўжывога яго выцягнулі зь пятлі, каб засудзіць на 10 гадоў лягераў. Пазьней справа Адамовіча, Прышчэпава, Баліцкага і Ігнатоўскага была выдзеленая ў асобнае справаводзтва. 18 траўня 1931 году прысуджаныя да 10 гадоў пазбаўленьня волі. 3 чэрвеня 1937 году Галоўная ўправа ў справах літаратуры і выдавецтваў Беларускай ССР (Галоўліт БССР) выдала Загад № 33 «Сьпіс літаратуры, якая падлягае канфіскацыі зь бібліятэк грамадзкага карыстаньня, навучальных установаў і кнігагандлю». Паводле Загаду, «усе кнігі» Зьмітра Прышчэпава прадугледжвалася «спальваць»^[3]. У чэрвені 1937-га Прышчэпава выпусьцілі на волю, але праз 2 месяцы ізноў арыштавалі ў Магадане. У 1939 яго вярнулі ў БССР, асудзілі паўторна і прыгаварылі да расстрэлу па этапу, дзе ён не дачакаўся выкананьня сьмяротнага прысуду — памёр у турэмным шпіталі^[4].

Працы

• Сельское хозяйство Белорусской ССР и мероприятия по его восстановлению : Сборник / Нар. комиссариат земледелия БССР; Под общ. ред. Д.Прищепова. — Мн. : Изд. Наркомзем БССР, 1925. — 76, [1] с.
• Д. Прищепов. Крестьянка в сельском хозяйстве. — Менск: ЦК КП(б)Б, 1925. — 20 с. — 3000 ас.
• З. Прышчэпаў. Сельская гаспадарка і сялянка. — Менск: Беларускае дзяржаўнае выдавецтва, 1927 (вокладка 1926). — 82 с. — (Бібліятэчка работніцы і сялянкі). — 5000 ас.
• Зьм. Прышчэпаў. Сельская гаспадарка Прусіі і Даніі ў параўнаньні з беларускай. // Савецкая Беларусь : газэта. — 1927, 20 кастрычніка. — № 239 (2131). — С. 2.
• Зьм. Прышчэпаў. Сельская гаспадарка Прусіі і Даніі ў параўнаньні з беларускай. // Савецкая Беларусь : газэта. — 1927, 21 кастрычніка. — № 240 (2132). — С. 2.
• Зьм. Прышчэпаў. Сельская гаспадарка Прусіі і Даніі ў параўнаньні з беларускай. // Савецкая Беларусь : газэта. — 1927, 22 кастрычніка. — № 241 (2133). — С. 2.
• Зьм. Прышчэпаў. Сельская гаспадарка Прусіі і Даніі ў параўнаньні з беларускай. // Савецкая Беларусь : газэта. — 1927, 23 кастрычніка. — № 242 (2134). — С. 3.