Касьцёл Сьвятога Аляксея (Сялец)

Касьцёл Сьвято́га Аляксе́я — помнік архітэктуры пачатку XX стагодзьдзя ў Сяльцы. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка, на гістарычным Рынку^[a]. Дзее. Твор архітэктуры нэаготыкі. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Касьцёл Сьвятога Аляксея (неадназначнасьць).

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Аляксея
Касьцёл Сьвятога Аляксея
Краіна	Беларусь
Вёска	Сялец
Каардынаты	52°34′56″ пн. ш. 24°51′41″ у. д.
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Пінская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	нэаготыка
Аўтар праекту	Вільгельм Срока[d][1]
Першае згадваньне	1471
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Сьвятога Аляксея на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Аляксея
Касьцёл Сьвятога Аляксея на Вікісховішчы

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы драўляны касьцёл у Сяльцы ўпамінаецца ў 1471 годзе пад тытулам Сьвятога Лаўрына. У 1519 годзе з фундацыі вялікай княгіні Боны Сфорцы збудавалі новы касьцёл.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Сялец апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзеяць. Аднак па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863—1864 гадоў расейскія ўлады гвалтоўна перарабілі касьцёл пад царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы). Пазьней на яго месцы збудавалі мураўёўку.

У 1908—1912 гадох у Сяльцы збудавалі новы мураваны касьцёл паводле праекту архітэктара Вільгельма Срока.

Найноўшы час

У 2007 годзе касьцёл улучылі ў Дзяржаўны сьпіс гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Архітэктура

Помнік архітэктуры нэаготыкі. Гэта 3-нэфавая базыліка сымэтрычна-восевай кампазыцыі. У сылюэце будынка дамінуе 3-ярусная шатровая вежа-званіца (васьмярык на двух чацьверыках) цяжкіх прысадзістых прапорцыяў. Нізкія бакавыя прыдзелы, накрытыя 1-схільнымі дахамі, кампазыцыйна аб’ядноўваюць званіцу з асноўным аб’ёмам пад вільчыкавым дахам, завершаным над алтарнай часткай роўнай сыгнатуркай. Ярусы званіцы восьсю сымэтрыі праразаюцца стральчатымі ўваходным парталам і акном-ружай над ім, акном-трыфорыюмам на другім ярусе і аркавым прасьветам наверсе. Раўнамерны рытм бакавых фасадаў ствараецца стральчатымі вокнамі-біфорыюмамі і 2-ступеньчатымі контрфорсамі ў прасьценках. Да бакоў 5-граннай апсыды далучаюцца нізкія закрысьціі з асобнымі ўваходамі.

Унутраная прастора падзяляецца на тры нэфы дзьвюма парамі магутных слупоў. Нэфы перакрываюцца крыжовымі скляпеньнямі на падпружных арках. Над нартэксам месьцяцца хоры, злучаныя ўсходамі з бакавым прыдзелам^[2].

Перад касьцёлам месьціцца брама з 3-пралётнай сьпічастай аркадай уваходу. На могілках захавалася колішняя прыпісаная да касьцёла капліца.

Заўвагі

1. Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Новікава, 2А.