Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (Дзераўная)

Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі — помнік архітэктуры XVII стагодзьдзя ў Дзераўной. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка, на гістарычнай Касьцельнай вуліцы^[a]. Дзее. Твор архітэктуры готыкі і рэнэсансу.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (неадназначнасьць).

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Краіна	Беларусь
Вёска	Дзераўная
Каардынаты	53°42′03″ пн. ш. 26°33′32″ у. д.
Канфэсія	Каталіцкая царква
Эпархія	Менска-Магілёўская архідыяцэзія
Архітэктурны стыль	гатычная архітэктура
Заснавальнік	Мікалай Крыштоф Радзівіл «Сіротка» і Альжбета Яўхімія Вішнявецкая[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі на мапе Беларусі Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі на Вікісховішчы

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Паводле інвэнтару 1789 году, мураваны касьцёл у Дзераўной збудавалі ў 1590 годзе з фундацыі Мікалая Крыштапа Радзівіла «Сіроткі» і яго жонкі Яўхіміі зь Вішнявецкіх. Аднак больш раньні інвэнтар 1655 году сьведчыць, што гэты касьцёл «змураваў сваім коштам ксёндз Войцех Сялява, канонік віленскі, плябан Дзеравенскі». Паводле датаў жыцьця апошняга і архітэктурнай стылістыкі будаваньне касьцёла вялося ў 1630-я гады^[1].

У другой палове XVII ст. да касьцёла прыбудавалі вежу. Будынак рэстаўраваўся ў пачатку XVIII ст.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Дзераўная апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзеяць.

Найноўшы час

За савецкім часам касьцёл не зачыняўся.

Архітэктура

Помнік архітэктуры готыкі і рэнэсансу. Гэта 1-вежавая прастакутная ў пляне базыліка зь 5-граннай алтарнай часткай і прыбудаванымі да яе з бакоў прастакутнымі закрысьціямі. Галоўны фасад вылучаецца 3-яруснай вежай, завершанай шатром і ўмацаванай у ніжняй частцы контрфорсамі. Ніжні ярус вежы 4-гранны, верхнія — 4-гранны і 8-гранны. Грані апрацоўваюцца роўнымі аркавымі нішамі. Сьцены асноўнага аб’ёму ўмацоўваюцца контрфорсамі. Вокны паўцыркульныя, разьмяшчаюцца ў верхняй частцы сьценаў.

Унутраная прастора перакрываецца цыліндрычным скляпеньнем на падпружных арках з распалубкамі над аконнымі праёмамі. Алтарная частка адкрываецца ў асноўнае памяшканьне вялікім аркавым праёмам. Бабінец і закрысьціі перакрываюцца крыжовымі скляпеньнямі. У асноўным памяшканьні над уваходам хоры, якія падтрымліваюцца чатырма калёнамі. На хоры вядуць два бакавыя ўсходы, разьмешчаныя ў тоўшчы сьценаў. Пад вокнамі — роўныя аркавыя нішы^[2].

Галерэя

Гістарычныя здымкі і графіка

• Старыя здымкі і графіка
• 
  Б. Тамашэвіч, каля 1900 г.
• 
  J. Weber, 1909 г.
• 
  да 1939 г.
• 
  да 1939 г.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Агульны выгляд, 2006 г.
• 
  З боку апсыды, 2005 г.
• 
  Брама, 2009 г.
• 
  Крыж каля касьцёла, 2009 г.

Заўвагі

1. Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Ваньковіча