Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (Налібакі)

Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі — помнік архітэктуры першай паловы XX стагодзьдзя ў Налібаках. Знаходзіцца на паўднёвай ускраіне колішняга мястэчка, каля могілак на гістарычнай Касьцельнай вуліцы^[a]. Дзее. Твор архітэктуры эклектыкі з рысамі мадэрну і нэарэнэсансу. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (неадназначнасьць).

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Краіна	Беларусь
Вёска	Налібакі
Каардынаты	53°45′29″ пн. ш. 26°28′15″ у. д.
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Менска-Магілёўская архідыяцэзія
Архітэктурны стыль	архітэктура мадэрну[d], нэарэнэсанс, эклектыка і нэабарока[d]
Першае згадваньне	1447
Дата заснаваньня	1447
Будаваньне	1935—1994 гады
Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі на мапе Беларусі Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі на Вікісховішчы

Утварае адзіны ансамбль з агароджай і брамай, што захаваліся ад старога драўлянага касьцёла Сьвятога Барталамея і датуюцца XIX ст., а таксама драўлянай капліцай пачатку XX ст.

Гісторыя

Стары драўляны касьцёл і будоўля новага мураванага, 1937 г.

Вялікае Княства Літоўскае

Першы драўляны касьцёл у Налібаках у 1447 годзе фундаваў ваявода смаленскі Пётар Гедыгольдавіч. У 1636 годзе канцлер Альбрэхт Станіслаў Радзівіл адбудаваў у мястэчку драўляны касьцёл. Гэты будынак пацярпеў у вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай 1654—1667 гадоў. У 1699 годзе замест старога збудавалі новы драўляны касьцёл.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Налібакі апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзеяць.

Найноўшы час

У 1935 годзе побач з старым драўляным касьцёлам пачалося будаваньне новага мураванага, але з пачаткам Другой сусьветнай вайны работы спыніліся. 8 траўня 1943 году савецкія партызаны спалілі стары драўляны касьцёл, што мусіла быць знакам да наступленьня^[1].

Мураваны касьцёл за савецкім часам быў моцна пашкоджаны і прастаяў у гэтым стане да 1990 году. З адраджэньнем парафіі будаваньне працягнулася, 5 ліпеня 1994 году кардынал Казімер Сьвёнтак кансэкраваў касьцёл. Галоўны алтар быў асьвячоны 24 жніўня 2007 году. Усе мастацкія творы для інтэр’еру выканаў мастак-манумэнталіст Леанід Лук’янцаў.

Архітэктура

Касьцёл — помнік архітэктуры эклектыкі з рысамі мадэрну і нэарэнэсансу. Гэта 3-нэфавая бязьвежавая базыліка з трансэптам. Прастакутны ў пляне аб’ём пераходзіць у працяглую прастакутную 2-ярусную апсыду з бакавымі закрысьціямі. Прыбудовы да бакавых фасадаў квадратных у пляне крылаў трансэпта і нартэкса пад вальмавымі дахамі ўносяць элемэнт асымэтрыі ў агульную кампазыцыю. Франтальны і алтарны фасады завяршаюцца фігурнымі шчытамі з круглым вакном-ружай у цэнтры. Бакавыя фасады рытмічна падзяляюцца аркавымі аконнымі праёмамі, паўкруглымі люкарнамі над імі і парнымі лапаткамі ў прасьценках.

Унутраная прастора падзяляецца на тры нэфы магутнымі аркадамі на 4-гранных устоях і перападам вышыняў нэфаў, перакрытых драўлянай бэлькавай стольлю. Апсыда вылучаецца шырокім аркавым прасьветам, на першым пілёне ад яе месьціцца паўкруглая катэдра амбона. Над прытворам шырокай аркай падтрымліваецца антрэсоля хораў.

Капліца — помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Гэта прастакутны ў пляне зруб пад 2-схільным дахам, завершаны над трыкутным франтонам фасаду сыгнатуркай. Вэртыкальна ашаляваныя фасады падзяляюцца прастакутнымі аконнымі праёмамі ў дашчаных ліштвах^[2].

Галерэя

• Сучасныя здымкі
• 
  Агульны выгляд
• 
  З боку апсыды
• 
  Інтэр’ер
• 
  Алтар

Заўвагі

1. Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Азёрная, 16