Кузьма Цярэшчанка

Кузьма́ Ю́р’евіч Цярэ́шчанка (Тэрэшчанка; кастрычнік 1888, в. Замосьцішча, Рослаўскі павет Смаленская губэрня — 12 сакавіка 1922) — беларускі грамадзка-палітычны дзяяч.

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Цярэшчанка (неадназначнасьць).

Кузьма Цярэшчанка лац. Kuźma Ciareščanka
Цярэшчанка ў 1919 годзе
Міністар унутраных справаў БНР
1 лютага 1919 — чэрвень 1919
Папярэднік	Язэп Варонка
Наступнік	Тамаш Грыб
в.а. Міністра унутраных справаў БНР
22 кастрычніка 1918 — 1 лютага 1919
камісар Міністэрства беларускіх справаў Літоўскай тарыбы
пачатак 1919 — ?
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	кастрычнік 1888 Рослаўскі павет[d], Смаленская губэрня, Расейская імпэрыя
Памёр	12 сакавіка 1922(1922-03-12) (33 гады) Менск, БССР
Партыя	Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянэраў
Адукацыя	Пскоўская каморніцкая школа[d] (1906) Маскоўская сельскагаспадарчая акадэмія імя Ціміразева[d] (1912)

Біяграфія

Скончыў Пскоўскую каморніцкую школу (1906), Маскоўскі сельскагаспадарчы інстытут (1912).

3 1906 прыхільнік партыі сацыялістаў-рэвалюцыянэраў. У час вучобы ў Маскве актыўны ўдзельнік беларускага студэнцкага гуртка.

3 пачатку Першай сусьветнай вайны у дзеючай арміі. У 1917 старшыня Пскоўскай беларускай рады, дэлегат зьезду беларусаў-вайскоўцаў Паўночнага фронту ў Віцебску і Ўсебеларускага зьезду ў Менску. З 1918 чалец Віленскай беларускай рады, адзін з арганізатараў Гарадзенскага Беларускага нацыянальнага камітэту. Прымаў удзел у арганізацыі партыі беларускіх эсэраў на Гарадзеншчыне, падтрымліваў сувязі з бальшавікамі.

У студзені-лютым 1919 камісар Міністэрства беларускіх справаў Літоўскай тарыбы ў Беластоку, Горадні. 1 лютага 1919 прызначаны Антонам Луцкевічам на пасаду міністра ўнутраных справаў БНР^[1],^[2]. Удзельнік клюбу «Беларуская хатка» ў Горадні, адзін з ініцыятараў скліканьня Беларускага зьезду Віленшчыны і Гарадзеншчыны летам 1919. З восені 1919 старшыня Часовага Беларускага нацыянальнага камітэта ў Менску, адзін з кіраўнікоў Цэнтральнага Беларускага саюза сельскай гаспадаркі. Вітаючы начальніка Польскай дзяржавы Юзэфа Пілсудзкага ў Менску, Цярэшчанка падзякаваў яму за вызваленьне Гародні, Вільні і Менску і прыгадаў, што ў няволі застаюцца прыналежныя Беларускай Народнай Рэспубліцы гарады — Віцебск, Магілёў, Смаленск^[3].

Чалец Найвышэйшай Рады БНР. На нацыянальна-палітычнай нарадзе ў 1920 у Рызе самавольна склаў яе паўнамоцтвы, прызнаў урад Вацлава Ластоўскага.

У другой палове 1920 знаходзіўся ў Варшаве і заходніх паветах Беларусі. Напрыканцы лістапада Беларуская Вайсковая Камісія накіравала групу афіцэраў з 12 чалавек на чале з Кузьмой Цярэшчанкам на дапамогу ўдзельнікам Слуцкага паўстаньня. Але да случакоў даехалі толькі 3 афіцэры.

Цярэшчанка адмоўна ставіўся да Балаховіча, заявіўшы: «Для беларусаў Балаховіч зьяўляўся прадстаўніком чорнай расейскай рэакцыі ў Адзінай, Недзялімай»^[4].

З 1921 у Вільні, удзельнічаў у арганізацыі Саюзу сельскай гаспадаркі Віленскага краю.

У пачатку 1922 пераехаў у Савецкую Беларусь, працаваў на адказных пасадах у Цэнтральным Беларускім саюзе сельскай гаспадаркі.

Памёр пры загадкавых абставінах, паводле афіцыйных зьвестак — ад разрыву сэрца^[5].

Бібліяграфія

• Кузьма Цярэшчанка. Мой удзел у беларускім руху. // Валер Булгакаў. ARCHE : часопіс. — Менск: «Рэдакцыя часопісу «Архэ-Пачатак». — № 11(110). — С. 65—97. — ISBN ISSN 1392-9682.