Мацей Казімер Валанчэўскі

Мацей Казімер Валанчэўскі (Мацеюс Валанчус, Валанчэўскіс; па-летувіску: Motiejus Valančius, Wolonczewskis, па-польску: Maciej Kazimierz Wołonczewski; 16 (28) лютага 1801, в. Насрэнай, Крэцінскі павет — 17 (29) траўня 1875, Коўна) — рэлігійны дзяяч, летувіскі пісьменьнік, гісторык, этнограф, асьветнік.

Мацей Казімер Валанчэўскі
Motiejus Valančius
першы біскуп зь летувіскіх сялянаў
Род дзейнасьці	рэлігійны дзеяч, пісьменьнік, гісторык, этнограф, асьветнік
Дата нараджэньня	28 лютага 1801(1801-02-28)[1]
Месца нараджэньня	Насрэнай[d], Кулупенайскае староства[d], Крэтынскі раён, Летува
Дата сьмерці	29 траўня 1875(1875-05-29)[1] (74 гады)
Месца сьмерці	Коўна, Расейская імпэрыя[2]
Месца пахаваньня	Петрапаўлаўскі касьцёл
Месца вучобы	Сэмінарыя сьвятога Язэпа[d]
Занятак	гісторык, прафэсар унівэрсытэту, каталіцкі сьвятар, каталіцкі дыякан, каталіцкі тэоляг, пісьменьнік, этнограф, каталіцкі біскуп
Навуковая сфэра	царкоўнае служэньне[d][3], каталіцкае багаслоўе[d][3], творчае і прафэсійнае пісьмо[d][3], гісторыя[3], этнаграфія[3] і сацыяльная ангажаванасьць[d][3]
Сябра ў	Віленская археалягічная камісія
Узнагароды
Мацей Казімер Валанчэўскі ў Вікісховішчы

Біяграфія

Скончыў Віленскую галоўную духоўную сэмінарыю (1828). Ад 1840 прафэсар Віленскае й Пецярбурскае духоўных акадэміяў, ад 1845 рэктар Варніскае духоўнае сэмінарыі. Ад 1849 жамойцкі біскуп. З мэтай умацаваньня каталіцтва ў летувіскай вёсцы праводзіў асьветніцкую працу на летувіскай мове, арганізоўваў парафіяльныя школы, стварыў шырокую сетку таварыстваў цьвярозасьці. Быў ляяльны ў адносінах да царскае ўлады, але выступаў супраць прымусовага насаджэньня ў Жамойці праваслаўя, русыфікацыі насельніцтва й забароны летувіскага друку. 18 жніўня 1863 выдаў адозвы з заклікам заставацца вернымі царскаму ўраду. У 1864 перанёс сталіцу дыяцэзіі з Варняў у Коўню. Аўтар гістарычнага дасьледваньня «Жамойцкае біскупства» («Żemajtiu Wiskupste», Вільня, 1848, 2 ч.), дыдактычных апавяданьняў і аповесьцяў. Складальнік зборніку «Жамойцкія прыказкі» (1867).

Творы

• Raštai. T. 1—2. Vilnius, 1972;
• Biskupstwo żmujdzkie. Kraków, 1898 (польскі пераклад)