Павал Гальшанскі

Па́вал Алякса́ндравіч Гальша́нскі (? — 4 верасьня 1555, Вільня) — рымска-каталіцкі дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Біскуп луцкі (1507^[5]—1536) і віленскі (з 1536)^[1].

Павал Гальшанскі
лац. Pavał Halšanski

Павал Гальшанскі. Мастак Джавані даль Монтэ, сяр. XVI ст.[1]
Герб Гіпацэнтаўр
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	1490[2] або каля 1485[3]
Памёр	4 верасьня 1555[4] Вільня
Пахаваны	Касьцёл Сьвятых Станіслава і Ўладзіслава[4]
Род	Гальшанскія
Бацькі	Аляксандар Гальшанскі Соф’я з Судзімонтаў
Дзейнасьць	каталіцкі сьвятар, каталіцкі біскуп

Адзін з найбольш таленавітых выхадцаў з княскага роду Гальшанскіх^[1]. Ад бацькоў атрымаў вялікую частку родавых вотчын і спадчыны Алехны Судзімонтавіча (Воўпа, Лебедзева, Дунілавічы, Хожава, Станькаў, Жыцін), якія ён разам зь іншымі маёнткамі пакінуў вялікаму князю^[6].

Біяграфія

Герб П. Гальшанскага

Біскуп Павал Гальшанскі забараняе вялікаму князю Жыгімонту Аўгусту зайсьці ў кальвінскі збор у Вільні. Януар Сухадольскі, 1848

З княскага роду Гальшанскіх гербу Гіпацэнтаўр, сын Аляксандра, кашталяна віленскага, і Соф’і з Судзімонтаў.

У 1504 годзе навучаўся ў Кракаўскім унівэрсытэце, дзе выявіў вялікія здольнасьці да філязофіі. 10 верасьня 1507 году атрымаў пасьвячэньне на біскупа луцкага. У 1512 годзе быў на Пятым Лятэранскім саборы^[5].

Па вяртаньні на радзіму ў 1515 годзе стаў прэлятам-архідыяканам касьцёла сьвятога Станіслава ў Вільні. Выхавальнік будучага князя Жыгімонта Аўгуста. 15 сакавіка 1536 годзе атрымаў пасьвячэньне на біскупа віленскага.

Адыгрываў значную ролю ў дзяржаўным і грамадзкім жыцьці Вялікага Княства Літоўскага, актыўна супрацьдзеяў Рэфармацыі. Прычыніўся да выгнаньня за межы дзяржавы адных зь першых прапаведнікаў лютаранства Абрагама Кульвеца і Станіслава Рапалёніса.

У Летувіскім мастацкім музэі захоўваецца партрэт, які традыцыйна лічыцца прыжыцьцёвай выявай Паўла Гальшанскага. У 2001 годзе выказвалася абгрунтаваная думка^[7], што партрэт мае пазьнейшае паходжаньне і адлюстровае біскупа жамойцкага XVII ст. Казімера Паца.

Галерэя

• Іканаграфія Паўла Гальшанскага
• 
  Копія з партрэта ў картцы. Невядомы мастак, 1857 г.
• 
  Надмагільле, фота да 1939 г.
• 
  Надмагільле. Мастак Ю. Азямблоўскі, 1840 г.
• 
  Надмагільле. Невядомы мастак, 1872 г.