Славянасэрбская мова

Славянасэрбская мова (сэрбскаславянская, расейскаславянская^[1]; сл.-сэрб. славяносербскій, словенскій, па-сэрбску: славеносрпски, словенски) — варыянт сэрбскае мовы. Штучна створаны ў XVIII стагодзьдзі на ґрунце «расейскае» царкоўнаславянскае^[2] ды літаратурнае расейскае моваў, а таксама шэрагу сэрбскіх дыялектаў^[3]. Ужываўся ў якасьці літаратурнае мовы ў XVIII стагодзьдзі, а таксама пачатку XIX стагодзьдзя сярод адукаванага насельніцтва Ваяводзіны й сэрбскае дыяспары ў астатніх частках Габсбурскае манархіі да перамогі лінґвістычнае рэформы Вука Караджыча.

Славянасэрбская мова
славяносербскій, словенскій
Ужываецца ў	Сэрбія
Рэгіён	Ваяводзіна, сэрбская дыяспара, часткі Чарнагорыі
Клясыфікацыя	Індаэўрапейская Славянскія Паўднёваславянскія
Афіцыйны статус
Статус:	кніжная мова
Вымерла:	выйшла з ужытку пасьля 1870 року
Пісьмо	лацінскае пісьмо[d] і кірыліца
Коды мовы

Ня варта блытаць з сэрбскаславянскаю моваю — сэрбскім варыянтам (дыялектам) стараславянскае мовы.

Ужываньне

Цягам XVIII стагодзьдзя сэрбы стваралі сьвецкія творы як царкоўнаславянскаю, так і расейскаю мовамі, але ствараліся таксама творы і на народнай мове, і на славянасэрбскай^[4].

Славянасэрбская мова існавала бяз вызначаных ґраматычных правілаў і нормаў. Зьмешаная мова, падавала пішучым багатыя змогі адвольнага выбару і ўжываньня сэрбскае, царкоўнаславянскае й расейскае лексыкі.

На славянасэрбскую мову былі перакладзеныя або ёю напісаныя казаньні, павучальныя, мастацкія і гістарычныя творы, календары, ґраматычныя дапаможнікі (па лаціне, вугорскай, італьянскай мовах), жыцьцяпісы, кіраўніцтвы па статыстыцы, гіґіене, вэтэрынарыі, кулінарыі, дамаводзтве і іншых вобласьцях жыцьця.

Найяскравейшымі прадстаўнікамі і распаўсюджвальнікамі славянасэрбскае мовы былі Захарые Орфэлін ды Мілаван Відакавіч, а таксама Лукіян Мушыцкі й Ёван Хаджыч.

У змаганьні за стварэньне адзінае сэрбскае літаратурнае мовы, славянасэрбская мела шанцы стаць моваю ўсіх сэрбаў і быць на месцы сучаснае сэрбскае, чыя норма была створаная рэфарматарам Вукам Караджычам на ґрунце новаштакаўскага народнага дыялекту з прымесам харвацкае лексыкі. Да сярэдзіны XIX стагодзьдзя ўжываньне славянасэрбскае пачынае зьніжацца, а пасьля 1870 року ён цалкам выйшаў з ужытку.

Характарыстыка і ґраматыка

Прыклад Славянасэрбскае мовы можна сустрэць у часопісе «Славеносербски магазин» (Славянасэрбскі часопіс) Захарыя Орфэліна:

	Весьма бы мені пріскорбно было, ако бі я кадгод чуо, что ты, мой сыне, упао у пянство, роскошь, безчініе, і непотребное жітіе.

сучаснаю сэрбскаю:

	Веома би мени тужно било, ако би ја кадгод чуо, да си ти, сине мој, упао у пијанство, раскош, безкористност и непотребни живот.

Па падобных прыкладах можна пераканацца, што тэкст напоўнены стараславянскімі й расейскімі словамі (роскошь, а не раскош, что, а ня што/шта і г. д.), таксама цікава зьяўленьне канчатка -т у дзеясловаў цяперашняга часу 3-е асобы, множнага ліку («они могутъ» замест «они могу»).

Глядзіце таксама

• Язычча
• Славянасэрбія
• Сэрбская мова
• Расейская мова