Сындром Турэта

Сындро́м Турэ́та або Турэтаў сындром — распаўсюджаны разлад нэўрапсыхічнага разьвіцьця, які зьяўляецца ў дзяцінстве ці юнацтве. Характарызуецца шматлікімі (маторнымі) торганьнямі і прынамсі адным вакальным (галасавым) цікам. Торганьнямі могуць быць мірганьні, кашаль, рыканьне ў глотцы, хрыпеньне, торганьні твару, якім звычайна папярэднічаюць мімавольныя імпульсы ці адчуваньні ў пэўных цягліцах. Торганьні могуць быць часова стрыманыя, а падчас прыступу мяняюць месца, сілу і частасьць. Часта цікі праходзяць незаўважна для назіральнікаў, хоць сындром Турэта адносіцца да найбольш складаных прыкладаў спэктру цікавых разладаў. Лічыцца, што ён узьнікае пры спалучэньні генэтычных і прыродных фактараў; але дакладныя прычыны так і ня выяўленыя.

Сындром Турэта
Сынонімы	Турэтаў сындром, разлад Турэта
Спэцыяльнасьць	нэўралёгія
Сымптомы	цік
Звычайна праяўляецца	звычайна ў дзяцінстве[1]
Працягласьць	доўгатэрміновы[2]
Прычыны	генэтычна-прыродны ўплыў[2]
Фактары рызыкі	курэньне[d][3]
Мэтад дыягностыкі	на аснове гісторыі і сымптаматыкі[1]
Прафіляктыка	адукацыя, паводзінная тэрапія[1][4]
Лячэньне	часьцей няма, часам нэўралептыкі і норадрэнэргікі[1]
Лекі	ziprasidone[d][5], mecamylamine[d][5], haloperidol[d][5], рысперыдон[d][5][6], pergolide[d][5], pimozide[d][5], кланідзін[d][5], perphenazine[d][5], tetrabenazine[d][6] і aripiprazole[d][6]
Выжывальнасьць	80% адчуюць паляпшэньне або зьнікненьне торганьняў напрыканцы юнацтва[2]
Частасьць	каля 1% дзяцей і падлеткаў[7] ад 0,3% да 1,0% агулам[8]
Сындром Турэта ў Вікісховішчы

Паводле ацэнак, сындром Турэта маюць прыкладна 1% дзяцей школьнага і падлеткавага веку. Яго часта зьвязваюць з капраляліяй(d) (прамаўленьнем нецэнзурных ці непрыстойных словаў), аднак гэтае спалучэньне сустракаецца рэдка. Для дыягностыкі сындрому Турэта пэўных тэстаў няма; вызначыць ягоную прысутнасьць складана, бо большасьць выпадкаў працякаюць лёгка, а ў большасьці дзяцей сіла цікаў зьмяншаецца з узростам. Сындром не ўплывае на розум ці працягласьць жыцьця чалавека.

Лекаў ці якога-кольвек надзейнага лекаваньня ад сындрому Турэта не існуе. У большасьці выпадкаў лекі непатрэбныя; у першую чаргу выкарыстоўваецца паводзінная тэрапія.

Разлад названы паводле імені францускага нэўроляга Жоржа Жыля дэ ля Турэта, які ў 1885 року апублікаваў дасьледаваньне дзевяці пацыентаў з «канвульсыўным ці́кавым разладам».