Замак Сьвятога Яна

Замак Сьвятога Яна^[1], Горад Сьвятога Іаана — мураваны памежны замак Вялікага Княства Літоўскага, каля ўтокі Дняпра.

Заснаваны вялікім князем Вітаўтам у 1398 року. У пазьнейшыя часы набыў значэньне аднаго з асноўных фарпостаў на паўднёвых межах Вялікага Княства Літоўскага.

На італьянскіх мапах значыўся як замак Лерысі (або Ілініс). Быў прытулкам для тых, хто здолеў уцячы ад татараў^[2].

У канцы XV ст. гэтую тэрыторыю захапілі крымскія татары, Вітаўтавыя мытню й замак зруйнавалі (імаверна, захавалася мураваная вежа).

Існуе некалькі меркаваньняў пра сучасную лякалізацыю фартэцыі, паводле найбольш папулярнага зь іх — гэта супрацьлеглы бераг Дняпра ад сучаснага места Кахоўкі^[3], раён даўняй Таванскай пераправы^[1] — сучаснае места Бэрыслаў^[4]. Часам замак Сьвятога Яна прымяркоўваюць да Хэрсона^[5].