Сід Кампэадор

Радрыґа «Ваяр» (гішп. Rodrigo el Campeador; 1040, в. Вівар, цяпер правінцыя Бургас, аўтаномная супольнасьць Кастылія і Леон, Гішпанія — 1099, Валенсія, цяпер Гішпанія) — князь Валенсіі (1094—1099), леґендарны герой Рэканкісты. Поўнае імя: Эль Сыд та Радрыґа Дыяс дэ Вівар, дзе Сыд ад арабскага «Сыдзі» — валадар^[2].

Радрыґа «Ваяр» Сыд Кампэадор
Князь
Конная статуя (Сан-Дыега, штат Каліфорнія, ЗША)
Князь Валенсіі
17 чэрвеня 1094 — 10 ліпеня 1099
Каранацыя	17 чэрвеня 1094
Папярэднік	Яфар бен Абд Алах бен Яхаф
Наступнік	Хімэна Дыяс(en)
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні	Радрыґа Дыяс
Нарадзіўся	1040(1040), Вівар[d], Кастыльскае каралеўства[d]
Памёр	не раней за травень 1099 і не пазьней за 10 ліпеня 1099, City of Valencia[d], Lordship of Valencia[d] або Валенсія[1]
Пахаваны	Tomb of El Cid[d]
Нашчадкі	Сын: Дыега Радрыгес(es) (1075—1097); дочкі: Крысьціна Радрыгес(es) (нар. 1076), Марыя Радрыгес(es) (1080—1105)
Жонка	Хімэна Дыяс (1046—1116)
Бацька	Дыега Лаінэс(en) (1023—1058)
Подпіс

Служыў пры двары кастыльскага караля Санча II, а пасьля ягонае сьмерці — Альфонса VI, пры якім стаў галоўнокамандуючым кастыльскага войску. На чале кастыльскага войска ваяваў супраць Леона і Галісіі, якімі кіравалі браты Санча II, і супраць маўрытанскай дзяржавы ў Андалюзіі. З 1080 году — у выгнаньні. У 1094 годзе захапіў Валенсію ды стаў ейным валадаром.

Набыў леґендарных рысаў ды шанаваўся за адважнага рыцара, які яднаў харобрасьць ды гуманнасьць. Пасьля свае сьмерці ў 1099 годзе Сыд ператварыўся на народнага героя, апяванага ў паэмах ды песьнях.

У культуры

• «Мой Сыд»(es) (1207) — гішпанская эпічная паэма з 3 песьняў
• «Сыд»(fr) (1637) — трагікамэдыя францускага драматурга П’ера Карнэля (1606—1684)
• «Сыд»(fr) (1885) — опэра францускага кампазытара Жуля Маснэ(fr) (1842—1912)
• «Эль Сыд»(en) (1961) — кінадрама амэрыканскага рэжысэра Энтані Мана(fr) (1906—1967)
• «Сыд»(fr) (1962) — тэлефільм францускага рэжысэра Рожэ Іглесі(fr) (1920—2012)
• «Прыгоды маленькага Сыда»(es) (1980) — тэлефільм японскага рэжысэра Фуміё Куракавы
• «Легенда пра Сыда»(es) (2003) — мультфільм гішпанскага рэжысэра Хасэ Позо(es) (нар. 1967)

Таксама «Эль Сыд» зьяўляўся ў якасьці ваяводы ў 4 гістарычных стратэгічных відэагульнях на ангельскай мове: «Эпоха імпэрыяў 2: заваёўнікі» (1999, ЗША), «Medieval II: Total War»(en) (2006, Ангельшчына), «Civilization V»(en) (2010, ЗША) і «Crusader Kings II»(en) (2012, Швэцыя).

Галерэя

• 
  Статуя 1954 г. у Бургасе (2006 г.)
• 
  Статуя ў Саборы Дзевы Марыі 16 ст.(Бургас, 2012 г.)
• 
  Статуя 2008 г. у в. Мэсэрэес(es) (правінцыя Бургас, 2010 г.)
• 
  Мэдальён 1734 г. на Галоўнай плошчы Саляманкі (аўт.суп. Кастылія і Леон)
• 
  У кнізе «Партрэты знакамітых гішпанцаў» (1791).
• 
  «Першы вычын Сыда» (Хуан Вісэнс Коц(es), 1864)
• 
  Сыд абезгалоўлівае графа Лазана Гомэса (мініятура 1344 г.)
• 
  «Сьвятаагатынская клятва» (Арманда Мэнокаль(es), 1889)
• 
  У 10-м томе «Гісторыі гісторыкаў сьвету»(es) (1907 г.)
• 
  Фігура «Вялікагаловага волата»(es) Сыда (Бургас, 2007 г.)
• 
  Куфар Сыда ў Саборы Дзевы Марыі (Бургас, 2010 г.)
• 
  Помнік 1784 г. «Сонейка Сыда» на месцы ягонага дому (Бургас, 1892 г.)