Царква Сьвятога Міхала Арханёла (Чэрск)

Царква Сьвятога Міхала Арханёла — помнік архітэктуры XVII—XVIII стагодзьдзяў у Чэрску. Знаходзіцца ў цэнтры вёскі. Пры пабудове была ў юрысдыкцыі Сьвятога Пасаду, цяпер — у валоданьні Маскоўскага патрыярхату. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры з элемэнтамі стылю барока, мастацкае аблічча якога пацярпела ў выніку надбудовы купалоў-цыбулінаў. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Царква Сьвятога Міхала Арханёла (неадназначнасьць).

Помнік сакральнай архітэктуры
Царква Сьвятога Міхала Арханёла
Царква Сьвятога Міхала Арханёла, аўтэнтычны выгляд
Краіна	Беларусь
Вёска	Чэрск
Каардынаты	51°42′48.25″ пн. ш. 23°41′43.83″ у. д.
Канфэсія	Беларуская праваслаўная царква
Эпархія	Берасьцейская і Кобрынская япархія
Архітэктурны стыль	заходнепалеская школа дойлідзтва
Дата заснаваньня	1701
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Сьвятога Міхала Арханёла на мапе Беларусі ± Царква Сьвятога Міхала Арханёла Царква Сьвятога Міхала Арханёла
Царква Сьвятога Міхала Арханёла на Вікісховішчы

Утварае адзіны ансамбль з званіцай.

Гісторыя

Царква па надбудове купалоў-цыбулінаў

Вялікае Княства Літоўскае

Царкву ў Чэрску збудавалі на мяжы XVII—XVIII стагодзьдзяў з дрэва.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Чэрск апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, царква працягвала дзеяць як уніяцкая. Аднак па гвалтоўнай ліквідацыі Ўніяцкай царквы ў 1839 годзе расейскія ўлады адабралі будынак царквы ў Сьвятога Пасаду і перадалі ў валоданьне Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскага патрыярхату). У 1860-я гады царкву рэкаструявалі.

Найноўшы час

У 1990-я гады ў выніку рэканструкцыі замест купалоў-баняў паставілі маскоўскія купалы-цыбуліны, а гістарычныя каваныя 4-канцовыя крыжы замянілі на сучасныя маскоўскія 8-канцовыя.

Архітэктура

Помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры з элемэнтамі стылю барока. Асноўны кубападобны зруб пераходзіць у працяглую 5-гранную апсыду з бакавой рызьніцай, раней накрытыя агульным гонтавым дахам з вальмамі на гранях апсыды. Асноўны аб’ём і апсыда завяршаліся фігурнымі купаламі-банямі. У XIX ст. да галоўнага фасада прыбудавалі непрапарцыйна вялікі квадратны ў пляне прытвор.

Унутраная прастора перакрываецца скляпеньнем старажытнай канструкцыі. Апсыда вылучаецца выкананым у 1830-я гадох драўляным разным іканастасам. Захоўваюцца абразы XVIII—XIX стагодзьдзяў: «Раство Яна», «Спас Пантакратар», «Хрыстос у сілах», «Таемная вячэра», «Маці Божая Адзігітрыя», «Арханёл Міхал», абразы апостальскага чыну іканастаса.

Асобна стаіць 3-ярусная званіца арыгінальнага вобразу. Над ніжнім кубічным зрубам разьмяшчаецца шырэйшы пірамідальны каркасны ярус-звон, раскрыты 4-пралётнай аркадай; над ім узвышаецца 3-і чацьверыковы ярус з шатровым пакрыцьцем і купалам у завяршэньні^[1].