Шчыт (сузор’е)

Шчыт (па-лацінску: Scutum, Sct) — дробнае сузор’е на поўдзень ад нябеснага экватару, створанае ў XVII стагодзьдзі. У Беларусі можна назіраць увесну, улетку ды ўвосень.^[1]

Шчыт
Сьпіс зорак у сузор’і Шчыта
Лацінская назва	Scutum
· у родным склоне	Scuti
· скарот	Sct
Простае ўзьняцьцё	18,7г
Схіленьне	−10°
Квадрант	SQ4
Плошча	109 кв. гр. (84-е)
Зорак паводле Баера/Флэмстыда	7
Зорак з плянэтамі	1
Зорак ярчэй за 3.00m	0
Зорак у 10 пк (32,62 сьв. г.)	0
Найярчэйшая зорка	α Scuti (3,85m)
Найбліжэйшая зорка	LHS 3398 (41,54 сьв. г., 12,74 пк)
Аб’екты Мэсье	2
Мэтэорныя патокі	Чэрвеньскія Скутыды
Памежныя сузор’і	Арол Стралец Хвост Зьмяі
Назіраецца ў шыротах паміж +80° і −90°. Найлепш назіраецца ў 21:00 на працягу жніўня.

Адметнасьці

Сузор’е Шчыт у начным небе.

У Шчыце маюцца некалькі расьсеяных скупнасьцяў, а таксама шаравая скупнасьць і плянэтарная туманнасьць. Найвядомейшыя аб’екты глыбокага космасу — M11 (Скупнасьць Дзікая Качка) і расьсеяная скупнасьць M26 (NGC 6694). Шаравая скупнасьць NGC 6712 і плянэтарная туманнасьць IC 1295 знаходзяцца ва ўсходняй частцы сузор’я — іх аддзяляюць усяго 24 кутавыя хвіліны.

Скупнасьць Дзікая Качка, найбольш адметны аб’ект сузор’я, была названая такім чынам Ўільямам Сьмітам у 1844 за падабенства з чарадой качак. Скупнасьць ляжыць за 6200 сьв. гадоў ад Зямлі і ў дыямэтры мае 20 сьветлавых гадоў. У скупнасьці месьціцца каля 3000 зорак, што робіць яе даволі населенай. Узрост скупнасьці складае каля 220 млн гадоў.^[2]

Гісторыя

Шляхецкі герб «Яніна», якім карыстаўся род Сабескіх.

Шчыт — адзінае сузор’е, назва якога ня зьвязаная з гістарычнай фігурай антычнасьці. Яно было створанае ў 1684 годзе астраномам Янам Гэвэліем, які даў сузор’ю арыгінальную назву Шчыт Сабескага (лац. Scutum Sobiescianum) у гонар перамогі войскаў караля польскага і вялікага князя літоўскага Яна Сабескага ў бітве пад Венай 1683 году.^[3] Пазьней сузор’е было скарочана і набыла цяперашнюю форму.^[4]