Ѱ

Сымбалі з падобным напісаньнем: Ψ · ψ · ᛉ · ᛘ · 屮 · 𐌸 · 𐩢

Ѱ, ѱ (псі; курсіў: Ѱ ѱ) — архаічная кірылічная літара^[1], сёньня ўжываецца толькі ў царкоўнаславянскай мове^[2].

Літара кірыліцы псі
Ѱѱ
Выява
◄  Ѩ Ꙝ Ѭ Ѯ Ѱ Ѳ Ѵ Ѷ Ꙟ  ►
Зьвесткі
Мова	Царкоўнаславянская мова
Тып	архаічная кірылічная літара, альфабэтны;
Гук	/ps/
Назва ў Юнікодзе	cyrillic capital letter psi cyrillic small letter psi
Юнікод	Ѱ: U+0470 ѱ: U+0471
HTML	Ѱ‎: &#1136, &#x470 ѱ‎: &#1137, &#x471
UTF-16	Ѱ‎: 0x470 ѱ‎: 0x471
URL-код	Ѱ: %D1%B0 ѱ: %D1%B1
Разьвіцьцё
Ψ ψ Ѱ ѱ
Іншае
У сыстэме лічэньня	700
Кірунак пісьма	зьлева направа
усе сымбалі · лацінка · кірыліца · грэцкія · дыякрытыкі · валюты · дапамога

Паходзіць ад грэцкай літары з такой жа назвай (Ψ ψ) і выкарыстоўвалася для яе замены ў словах, запазычаных з грэцкай мовы, а таксама для запісу лічбаў. Ѱ, як і ейны адпаведнік ў грэцкім альфабэце, пазначала лічбу 700. У глаголіцы падобная літара адсутнічала.

У старабеларускай мове ўжывалася для абазначэньня гуку «пс» амаль выняткова ў словах грэцкага паходжаньня, якія адносяцца да царквы (напрыклад, «псальма»). Яшчэ адно нярэдкае ўжываньне гэтай літары — у складзе частай у надпісах формулы «такі-то пісаў» (пьсалъ; гэта спрадвечнае слова магло запісвацца як ѱалъ, ѱлъ альбо нават проста ѱ пад тытлам).

Гісторыя

Згодна з школьнымі правіламі, складзенымі ў XVI—XVII стагодзьдзях, як, напрыклад, у граматыцы Мялеція Сматрыцкага, псі прызначалася для ўжываньня ў словах грэцкага паходжаньня, але зрэдку выкарыстоўвалася для напісаньня родных словаў, як і ўкраінскае ѱы (псы, «сабакі»)^[3].

Псі была выключана з расейскай артаграфіі разам з ксі, амэгай і юсам у Грамадзянскім пісьме 1708 году, а таксама выключана зь іншых сьвецкіх моваў. Працягвае ўжывацца ў царкоўнаславянскай мове.