Rz

rz — двазнак, які маецца ў некаторых мовах кашубскае, польскае.

Паходжаньне

Польскія вучоныя выводзяць двазнак rz зь мінулага ляскае мовы. Па іх поглядах раней у іх мове быў гук [р], які пазьней замяніўся на гук [ж]^[1]. У сучаснае польскае мове двазнак rz азначае гукі [ж], або [ш].

Напрыклад слова morze (можэ), або trzeba (тшэба).

Існуюць выключэньні, якія чытаюцца ў польскае мове [рз] — marznąć [ˈмарзно^ўц], zamarzać [замарзачь] , tarzan [тарзан], Murzasichle [мурзашіхлэ], Nowe Marzy [новэ марзы], Stare Marzy [старэ марзы] і г.д.

Беларускі погляд

Беларускія словы і польскія словы маюць асаблівасьць. Яна датычна вымаўленьня [ж] і [ш] у польскае мовы і [р] у беларускае. Многія словы маюць такія асаблівасьці

• morze (можэ), а па-беларуску мора
• trzeba (тшэба), а па-беларуску трэба

Для беларуса Сакрата Яновіча, які добра ведаў беларускую мову стала лёгка вывучаць польскі правапіс. Ён спамінаў:

… з польскаю моваю і літаратураю, асабліва з правапісам ня меў праблемы, даўно ўцяміўшы па-беларуску, калі пішацца «у» адкрытае ды ня менш клапотны палякам «рз».

— «Ня жаль пражытага. Успаміны». Сакрат Яновіч^[2].