Сабор Аляксандра Неўскага (Талін)

Сабор Аляксандра Неўскага (па-эстонску: Aleksander Nevski peakirik) — стаўрапігіяльны катэдральны праваслаўны саборны храм у вядзеньні Эстонскай праваслаўнай царквы Маскоўскага патрыярхату. Знаходзіцца ў Таліне на ўзвышшы Тоомпэа.

Славутасьць
Сабор Аляксандра Неўскага Aleksander Nevski peakirik
Краіна	Эстонія
Места	Талін
Каардынаты	59°26′9″ пн. ш. 24°44′22″ у. д.
Канфэсія	праваслаўе
Эпархія	Расейская праваслаўная царква
Тып будынка	пяцікупальны храм
Архітэктурны стыль	псэўдарускі стыль
Аўтар праекту	Міхаіл Праабражэнскі
Дата заснаваньня	1895
Будаваньне	1895—1900 гады
Статус	ахоўваецца дзяржавай
Стан	дзейны
Сайт	Афіцыйны сайт
Сабор Аляксандра Неўскага на мапе Эстоніі Сабор Аляксандра Неўскага
Сабор Аляксандра Неўскага на Вікісховішчы

Мінуўшчына

Збудаваны ў 1894—1900 роках паводле праекту архітэктара М. Т. Праабражэнскага ў памяць пра цудоўнае ўратаваньне імпэратара Аляксандра III у чыгуначнай аварыі 1888 року. Асьвечаны 30 красавіка 1900 року ў гонар сьвятога Аляксандра Неўскага.

Пабудаваны падчас русыфікацыі сабор для многіх эстонцаў сымбалізаваў прыгнёт. У 1924 эстонскія ўлады намагаліся на ягоным месцы ўзьвесьці «Пантэон эстонскай незалежнасьці», аднак з прычыны нястачы сродкаў і масіўнае канструкцыі храму гэты праект ня быў рэалізаваны. У 1928 року зьявіўся законапраект, паводле якога чарговы раз плянавалася зруйнаваць храм. Законапраект быў зьняты з разгляду эстонскім парлямэнтам пасьля грамадзкага супраціву праваслаўных вернікаў.

Падчас нямецкай акупацыі храм быў зачынены. У 1945 року аднавіў дзейнасьць.

Інтэр’ер царквы

У 1947 савецкія ўлады адабралі падвальнае памяшканьне, у якім знаходзілася царква сьвятога Андрэя, пад бамба-, а пазьней пад кнігасховішча.

У 1960-х улады плянавалі перарабіць сабор на плянэтарый. Паводле вэрсіі, якая распаўсюджвалася за часам патрыярства Алексія II, ён быў выратаваны ад гэтага япіскапам Алексіем Рыдыгерам^[1].

Пасьля аднаўленьня незалежнасьці Эстоніі храму быў вернуты цокальны паверх. У 1999 сабор Аляксандра Неўскага атрымаў статус стаўрапігіяльнага^[2].