Паўночны Рэйн-Вестфалія
From Wikipedia, the free encyclopedia
Паўночны Рэйн — Вестфалія (ням.: Nordrhein-Westfalen) — федэральная зямля на захадзе Федэратыўнай Рэспублікі Германія. Сталіца — Дзюсельдорф, самым густанаселены горад — Кёльн. У федэральным горадзе Боне фактычна знаходзіцца другая частка ўрада Германіі.[3]
| Паўночны Рэйн — Вестфалія | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ням.: Nordrhein-Westfalen | |||||
 | |||||
|
|||||
| Краіна |
 Германія |
||||
| Статус | федэральная зямля | ||||
| Уваходзіць у |
|
||||
| Уключае | 5 акруг | ||||
| Адміністрацыйны цэнтр | Дзюсельдорф | ||||
| Найбуйнейшы горад | Кёльн | ||||
| Дата ўтварэння | 23 жніўня 1946[1] | ||||
| Прэм'ер-міністр | Ханэлора Крафт | ||||
| Афіцыйная мова | нямецкая, нідэрландская | ||||
| Насельніцтва (2015) |
17 538 251 чал. (22 %, 1-е месца) | ||||
| Шчыльнасць | 517 чал./км² (4-е месца) | ||||
| Нацыянальны склад | немцы | ||||
| Канфесійны склад | каталіцтва | ||||
| Плошча |
34 111 км² (16 %, 4-е месца) |
||||
| Вышыня над узроўнем мора |
45 м[2] | ||||
 |
|||||
.jpg) |
|||||
| Часавы пояс | +1 (+2 летам) | ||||
| Абрэвіятура | DE-NW | ||||
| Код ISO 3166-2 | DE-NW | ||||
| Тэлефонны код | ад + 49 0200 да + 49 2994 | ||||
| Афіцыйны сайт | |||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||
Паўночны Рэйн — Вестфалія мяжуе на поўначы і паўночным усходзе з Ніжняй Саксоніяй, на поўдні з федэральнай зямлёй Рэйнланд-Пфальц, на паўднёвым усходзе з зямлёй Гесэн і на захадзе з Бельгіяй і Нідэрландамі. У ёй пражывае каля 17 млн жыхароў, што робіць яе самай густанаселенай зямлёй Германіі. Плошча яе складае 34 111 км² (4-е месца). 29 з 80 буйных гарадоў Германіі знаходзяцца на ўрбанізаванай тэрыторыі СР-8. Агламерацыя Рэйн-Рур, з агульнай колькасцю жыхароў у 10 млн, якая знаходзіцца ў цэнтры зямлі—адна з 30 найбуйнейшых агламерацый свету, а таксама цэнтральная частка «Блакітнага банана».
Была створана англійскай акупацыйнай уладай для процідзеяння інтэрнацыяналізацыі Рурскага басейна (патрабаванне Францыі, падтрыманая Савецкім Саюзам) паводле загаду № 46 «Аб ліквідацыі правінцый былой Дзяржавы Прусія ў Брытанскай зоне і іх пераўтварэнні ў самастойныя зямлі» у 1946 годзе з былых прускіх правінцый: Вестфаліі і Паўночнага Рэйна. З 1949 года Паўночны Рэйн — Вестфалія з'яўляецца зямлёф Федэратыўнай Рэспублікі Германія.
Паўночная частка агламерацыі Рэйн-Рур (так званы Рурскі басейн), мае добры эканамічны рост на аснове індустрыялізацыі і горназдабыўной прамысловасці (у прыватнасці здабычы вугалю). З 1960-х адбываецца заняпад гэтых галін, з-за глабалізацыі сусветнай эканомікі, што ў выніку прывяло Рурскі басейн да вялікіх структурных змен. Сёння Паўночны Рэйн — Вестфалія, з дапамогай розных ключавых галін прамысловасці, з’яўляецца адным з найважнейшых эканамічных цэнтраў Германіі. Доля Паўночнага Рэйна — Вестфаліі у ВУП Германіі — каля 22 %, што робіць яе адной з самых эканамічна і культурна развітых зямель Германіі.
Пасля Другой сусветнай вайны тэрыторыя сённяшняй зямлі Паўночны Рэйн — Вестфалія знаходзілася ў брытанскай акупацыйнай зоне. Новая зямля была створаная 23 жніўня 1946 года з былой прускай правінцыі Вестфалія і паўночнай часткі Рэйнскай правінцыі (ням.: Rheinland) брытанскай акупацыйнай адміністрацыяй у мэтах процідзеяння інтэрнацыяналізацыі Рурскага басейна (патрабаванне Францыі, ужыванае Савецкім Саюзам) паводле загада № 46 «Аб ліквідацыі правінцый былой Дзяржавы Прусія ў Брытанскай зоне і іх пераўтварэнне ў самастойныя землі»[4]. Такім чынам, быў гарантаваны доступ да Рурскага басейну, як да адзінай адміністрацыйнай адзінкі.
У 1947 годзе пад ціскам акупацыйных улад былая зямля Ліпе была павінна адмовіцца ад незалежнасці і пасля перамоў з суседнімі землямі Ніжняя Саксонія і Паўночны Рэйн — Вестфалія ўвайшла ў склад апошняй. Паводле распараджэння брытанскага вайсковага камандавання № 77 ад 21 студзеня 1947 года аб’яднанне ўступіла ў сілу і павінна было быць пацверджанае плебісцытам праз 5 гадоў, аднак ён не быў праведзены. 5 лістапада 1948 года парламент зямлі прыняў «Закон аб аб’яднанні зямлі Ліпе-Дэтмольд з зямлёй Паўночны Рэйн — Вестфалія», які афіцыйна завяршыў працэс аб’яднання земляў.
8 мая 1949 года парламенцкая Рада Германіі прыняла канстытуцыю. Зямля Паўночны Рэйн — Вестфалія стала федэральнай зямлёй.
18 чэрвеня 1950 года была прынятая зямельная канстытуцыя.
У 1969—1975 гадах ажыццёўлена рэформа мясцовых органаў, у выніку агульная колькасць павятовых гарадоў, акруговых і муніцыпальных утварэнняў акруг была зменшана. Колькасць дзяржаўных акруг зменшана з 6 да 5. Акруга Кёльну была павялічана за кошт акругі Ахен.
Паўночна-рэйн-вестфальскі горад Бон у 1949—1990 гадах быў сталіцай ФРГ. У 1990 годзе, падчас аб’яднання Германіі, было прынята рашэнне пра перанос сталіцы ў Берлін. Нягледзячы на гэта, станам на 2016 год у Боне яшчэ знаходзіцца палова важных федэральных агенцтваў Германіі.
- Ёханес Раў
- Гіда Вестэрвэле
- Гуга Юнкерс
- Іаган Петэр Густаў Лежон Дзірыхле
- Конрад Дудэн
- Фёдар Пятровіч Гааз (1780—1853) — доктар, філантроп, вядомы як «святы доктар».
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
