Іван Іванавіч Шувалаў

Іван Іванавіч Шувалаў (руск.: Иван Иванович Шувалов) (1 (12) лістапада 1727, Масква — 14 (25) лістапада 1797, Пецярбург) — рускі дзяржаўны дзеяч, генерал-ад’ютант (1760), фаварыт імператрыцы Лізаветы Пятроўны, мецэнат, заснавальнік Маскоўскага ўніверсітэта і Пецярбургскай Акадэміі мастацтваў.

Іван Іванавіч Шувалаў
Q135475019? 12 (23) студзеня 1755 — 14 (25) лістапада 1797
Нараджэнне	1 (12) лістапада 1727[1] ці 12 лістапада 1727(1727-11-12)[2] Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя
Смерць	15 (26) лістапада 1797 (70 гадоў), 25 лістапада 1798(1798-11-25)[1] (71 год), 14 лістапада 1797(1797-11-14)[3] (70 гадоў) ці 25 лістапада 1797(1797-11-25)[2] (70 гадоў) Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя[4]
Месца пахавання	Дабравешчанская царква Аляксандра-Неўскай лаўры
Род	Шувалавы
Бацька	Ivan Shuvalov[d]
Маці	Tatyana Ratislavskaya[d]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства
Дзейнасць	ваенная служба[d][5], дзяржаўная служба[5] і мецэнацтва[d][5]
Званне	генерал-паручнік[d] і генерал[6]
Узнагароды	член Лонданскага каралеўскага таварыства[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Шувалаў.

Біяграфія

Нарадзіўся ў небагатай дваранскай сям’і. Атрымаў хатнюю адукацыю. Дзякуючы заступніцтву стрыечных братоў, Аляксандра і Пятра Шувалавых, удзельнікаў палацавага перавароту 1741, Іван Шувалаў апынуўся пры імператарскім двары. У 1742 г. пачаў прыдворную службу ў якасці пажа. У 1749 г. атрымаў званне камер-юнкера. Неўзабаве зрабіўся фаварытам імператрыцы Лізаветы Пятроўны.

У 1750-х Шувалаў меў прыкметны ўплыў на ўнутраную і знешнюю палітыку Расіі, садзейнічаў развіццю рускай навукі і мастацтва, аказваў заступніцтва вучоным, пісьменнікам і мастакам. У ліку іншага ён падтрымліваў шматлікія распачынанні М. В. Ламаносава. Пад яго заступніцтвам у 1755 г. быў заснаваны Маскоўскі ўніверсітэт (і ён стаў яго першым куратарам), а ў 1757 г. створана Акадэмія майстэрстваў (Шувалаў быў яе прэзідэнтам да 1763).

Пасля ўзыходжання Кацярыны II граф Шувалаў апынуўся ў няміласці. З 1763 па 1777 г. ён знаходзіўся за мяжой (афіцыйна — у водпуску «па хваробе»), выконваў шэраг дыпламатычных і іншых даручэнняў рускага ўрада. Адначасна займаўся збіраннем калекцыі твораў мастацтва. Пасля перадаў сваю калекцыю Акадэміі майстэрстваў і Эрмітажу.

Вярнуўшыся ў Расію, у палітычным жыцці актыўна не ўдзельнічаў.

Зноскі

1. Deutsche Nationalbibliothek Record #1019738294 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 3 мая 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
2. ШУВАЛОВ Иван Иванович // Словарь русских писателей XVIII века. Выпуск 3: Р—Я / под ред. А. М. Панченко — СПб.: Наука, 2010. — С. 428–430. — ISBN 978-5-02-025203-5

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q109277660'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4344457'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q248326'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q110027715'></a>
3. Find a Grave — 1996. Праверана 29 жніўня 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056'></a>
4. Шевырёв С. П. История императорского Московского университета — М.: Университетская Типография, 1855. — С. 291.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q60823830'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q135472448'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1967027'></a>
5. Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
6. Národní autority České republiky Праверана 17 снежня 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>