Ільменіт

Ільмені́т, тытаністы жалязняк — мінерал агульнай хімічнай формулы FeO·TiO₂ або FeTiO₃ (36,8 % Fe, 31,6 % O, 31,6 % Ti), склад нясталы. Чыстая разнавіднасць ільменіта таксама завецца «крытчанітам». Назва паходзіць ад назвы Ільменскіх гор на Урале, дзе мінерал быў упершыню знойдзены.

Ільменіт
Формула	FeTiO3
Статус IMA	grandfathered mineral (G)[d][1]
Фізічныя ўласцівасці
Колер	Чорны
Колер рысы	Карычнявата-чорная
Бляск	Металічны
Празрыстасць	Непразрысты
Цвёрдасць	5—6
Злом	Ракавісты да паўракавістага
Шчыльнасць	4,72 г/см³
Сінгонія	Трыганальная
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уласцівасці

Ільменіт крышталізуецца ў трыганальнай сістэме, утвараючы складаныя ромбаэдрычныя крышталі, зярністыя масы і суцэльныя навалы; непразрысты; колер чорны з яркім металічным бляскам. Цвёрдасць 5—6 па шкале Моаса; удзельная вага 4,72. У чыстым выглядзе пры звычайнай тэмпературы ільменіт слабамагнітны, што мае важнае значэнне пры яго прамысловай здабычы. Крышталі, якія змяшчаюць больш за 25 % Fe₂O₃ у выглядзе цвёрдага раствора, магнітныя.

Ільменіт і тытанамагнетыт з'яўляюцца каштоўнай рудой для атрымання тытана і яго вытворных (аксіду тытана, фератытана і іншых).

Радовішчы ільменіта ў Аўстраліі, Аргенціне, ЗША, Індыі, Канадзе, Нарвегіі, Расіі, Швецыі.
На тэрыторыі Беларусі — акцэсорны мінерал у пародах крышталічнага фундамента і большасці абломкавых парод платформавага чахла^[2].

Зноскі

1. Nickel E. H., Nichols M. C. IMA/CNMNC List of Mineral Names (March 2007) — 2007.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q20645057'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q16917772'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1356348'></a>
2. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т.2 / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1983. — Т. 2. — 522 с. — 10 000 экз.