Ісай Мендэлевіч Пульнер

Ісай (Іегошуа) Мендэлевіч Пульнер (18 жніўня 1900, Сноўск, Гараднянскі павет, Чарнігаўская губерня — 12 студзеня 1942, Ленінград) — савецкі этнограф і бібліёграф, спецыяліст па культуры яўрэяў СССР. Арганізатар і ўдзельнік этнаграфічных экспедыцый па вывучэнні гісторыі і паўсядзённай культуры яўрэяў Грузіі, Беларусі, Украіны, Яўрэйскай аўтаномнай вобласці (1920-1930-я гг.), першых значных выстаў, прысвечаных яўрэям. Кіраўнік сектара Дзяржаўнага музея этнаграфіі народаў СССР, збіральнік яго калекцый.

Ісай Мендэлевіч Пульнер
Дата нараджэння	18 жніўня 1900(1900-08-18)
Месца нараджэння	Сноўск, Вялікашчымельская воласць[d], Гараднянскі павет[d], Чарнігаўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	12 студзеня 1942(1942-01-12) (41 год)
Месца смерці	Ленінград, РСФСР, СССР
Бацька	Мендэль Лейбавіч Пульнер
Маці	Песя Юдэлеўна Пульнер
Род дзейнасці	этнограф, бібліёграф, іўдаіст
Месца працы	Расійская нацыянальная бібліятэка Расійскі этнаграфічны музей
Альма-матар	Прыватная яўрэйская мужчынская гімназія А. Е. Ратнера факультэт геаграфіі і геаэкалогіі Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта[d] (1929)

Паходзіў з хасідскай сям’і. У 1919 г. скончыў Гомельскую яўрэйскую мужчынскую гімназію А. Е. Ратнера. Працаваў справаводам даведачна-інфармацыйнага аддзела пры Гомельскім губернскім выканаўчым камітэце. У 1920—1923 гг. займаў пасаду начальніка канцылярыі Сожскага санітарнага раёна Дняпроўскага ўпраўлення воднага транспарту ў Гомелі.

У 1923—1925 гг. навучаўся на Вышэйшых курсах яўрэйскіх ведаў (Інстытут яўрэйскай гісторыі і літаратуры) у Петраградзе. У 1925—1929 гг. — студэнт этнаграфічнага аддзялення геаграфічнага факультэта Ленінградскага дзяржаўнага універсітэта, атрымаў спецыяльнасць «этнограф-каўказавед».

У 1930 г. арганізаваў аддзелы іудаізму ў Антырэлігійным музеі і на Антырэлігійнай выставе ў Зімнім палацы. У 1931—1937 г. загадаваў яўрэйскім аддзелам Дзяржаўнай публічнай бібліятэкі. У 1937—1942 гг. — навуковы супрацоўнік, загадчык яўрэйскага аддзела Дзяржаўнага музея этнаграфіі народаў СССР.

Паралельна навучанню і кабінетнай працы вёў палявую работу, удзельнічаючы ў этнаграфічных экспедыцыях:

• 1924 г. — экспедыцыя ў Гомель, пад кіраўніцтвам выбітных этнографаў Л. Я. Штэрнберга і У. Г. Багараз-Тана;
• 1926 г. — палявая практыка ў Кутаісі з мэтай збору звестак аб грузінскіх яўрэях;
• 1927 г. — вывучэнне побыту яўрэяў Магілёўскага раёна;
• 1928 г., 1929 г. — мэтанакіраванае этнаграфічнае вывучэнне грузінскіх яўрэяў;
• 1930 г. — кіраўнік яўрэйска-беларускай этнаграфічнай экспедыцыі ў Дуброўна, Ляды, Любавічы;
• 1931 г. — экспедыцыя ў Прапойск і Завярэжжа для збору матэрыялаў па этнаграфіі беларускіх яўрэяў;
• 1937 г. — экспедыцыя ў Бірабіджан.

Падтрымліваў сувязі з навукоўцамі, музейнымі і тэатральнымі ўстановамі, грамадскімі арганізацыямі ўсяго СССР для збірання інфармацыі па традыцыйным і сучасным жыццём яўрэяў.

Аўтар некалькіх тысяч фатаграфій і негатываў на тэму «Яўрэйская каланізацыя: Крым, Украіна, Беларусь, ЯАВ (1920-1930-я гг.)».

З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны як непадлеглы воінскаму прызыву працягваў працаваць у Дзяржаўным музеі этнаграфіі ў Леніградзе. Памёр у час блакады горада нямецкімі нацысцкімі войскамі. Месца пахаванне застаецца невядомым.

Літаратура

• Пульнер Исай Менделевич Архівавана 29 снежня 2022. // Российская еврейская энциклопедия. — М., 1995. — Т. 2. — С. 413—414.
• Емельяненко, Т. Г. Пульнер Исай (Иегошуа) Менделевич // Российский Этнографический Музей.
• Шилов, Л. А. Пульнер Исай Менделевич // Сотрудники РНБ — деятели науки и культуры. Биографический словарь, т. 1—4 (электронная версия).