Аляксандр Аляксеевіч Палканаў

Аляксандр Аляксеевіч Палка́наў (руск.: Александр Алексеевич Полканов; 25 мая 1888, Кастрама — 10 студзеня 1963, Ленінград) — савецкі вучоны ў галіне геалогіі, мінералогіі і петраграфіі. Доктар геолага-мінералагічных навук (1935)^[4]. Акадэмік АН СССР (1943), прафесар (1930), Заслужаны дзеяч навукі РСФСР (1959). Лаўрэат Ленінскай прэміі (1962).

Аляксандр Аляксеевіч Палканаў
руск.: Александр Алексеевич Полканов
Дата нараджэння	13 (25) мая 1888[1]
Месца нараджэння	Кастрама, Кастрамская губерня, Расійская імперыя[2]
Дата смерці	10 студзеня 1963(1963-01-10)[2] (74 гады)
Месца смерці	Ленінград, РСФСР, СССР[2]
Месца пахавання	Багаслоўскія могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  Расійская рэспубліка  РСФСР[d]  СССР
Род дзейнасці	дацэнт, выкладчык універсітэта, petrologist, геолаг, мінералог, навуковы работнік
Навуковая сфера	геалогія, мінералогія, петраграфія
Месца працы	Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт Пермскі дзяржаўны ўніверсітэт Усерасійскі навукова-даследчы геалагічны інстытут імя А. П. Карпінскага[d] Акадэмія навук СССР
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	Імператарскі Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт (1911)[3] МДУ (1909) фізіка-матэматычны факультэт Санкт-Пецярбургскага ўніверсітэта[d] (1911) Імператарскі Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт[d]
Член у	Расійская акадэмія навук[3] Société géologique de France[d]
Прэміі
Узнагароды

Біяграфія

А. А. Палканаў нарадзіўся ў горадзе Кастрама. У 1906 годзе скончыў гімназію. У 1906—1908 гг. вучыўся на Фізіка-матэматычным факультэце Маскоўскага ўніверсітэта, у 1908 годзе быў пераведзены ў Пецярбургскі ўніверсітэт, які скончыў у 1911 годзе па спецыяльнасці «геалогія і мінералогія». З 1911 года ў Пецярбургскім універсітэце. З 1916 года загадчык кафедры мінералогіі і прафесар Пермскага ўніверсітэта. З 1921 года А. А. Палканаў у Ленінградскім дзяржаўным універсітэце — дацэнт, прафесар, загадчык кафедрай петралогіі. У 1939—1945 гг. дырэктар Інстытута зямной кары пры Ленінградскім універсітэце, у 1950—1963 гг. арганізатар і дырэктар лабараторыі дакембрыю АН СССР, у 1946—1950 гг. адзін з арганізатараў і старшыня Прэзідыума Карэльскага філіяла АН СССР.

Навуковая дзейнасць

А. А. Палканаву належаць навуковыя працы па петралогіі інтрузійных парод Балтыйскага шчыта, Кольскага паўвострава і Украіны. Распрацаваў структурную класіфікацыю плутонаў. Сумесна з Э. К. Герлінгам распрацаваў калій-аргонавы метад вызначэнні ўзросту геалагічных фармацый. У 1915 годзе адкрыў жалезаруднае месцараджэнне ў Кольскім фіёрдзе^[4]. Аўтар геалагічнай карты Кольскага паўвострава.

Сярод апублікаваных работ:

• Геологические исследования на Кольском полуострове в 1917-27 гг., 1928;
• Проблемы Кольского полуострова. — 1933 (у сааўтарстве);
• Геология Карелии и Кольского полуострова. — 1947.

Узнагароды, прэміі і ганаровыя званні

• Ордэн Леніна (1954)
• 2 Ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга (1944, 1945)
• медалі
• Ленінская прэмія (1962)
• Заслужаны дзеяч навукі РСФСР (1959)
• Ганаровы член Французскага геалагічнага таварыства (1959)^[4]
• Ганаровы член-карэспандэнт Шведскага геалагічнага таварыства (1961)^[4]

Памяць

У гонар А. А. Палканава названая града ўзгоркаў у раёне Берага прынца Улафа ў Антарктыдзе^[4].

Зноскі

1. WorldCat Entities — OCLC, Inc., 2022. Праверана 15 красавіка 2025.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q112122720'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q190593'></a>
2. Полканов Александр Алексеевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
3. Фокин С. И. «Интерес мой к области генетики растет». Короткая жизнь зоолога Д.М. Дьяконова (1893–1923), «My Interest to the Field of Genetics Is Growing». The Short Life of Zoologist D.M. Diakonov (1893–1923) // Историко-биологические исследования — 2013. — Т. 5, вып. 4. — С. 23–43. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q131255997'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a>
4. Полканов Александр Алексеевич // Кольская энциклопедия(недаступная спасылка) (руск.)