Аляксандр Пронскі

Аляксандр Пронскі (каля 1550 — каля 1595) — дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага.

Аляксандр Пронскі
Герб «Пагоня Руская»
Кашталян троцкі 1591 — каля 1595
Папярэднік	Мікалай Радзівіл Сіротка
Пераемнік	Мікалай Тальваш
Нараджэнне	каля 1550
Смерць	каля 1595
Месца пахавання	Берастэчка[1]
Род	Пронскія
Бацька	Фрыдэрык Пронскі
Маці	Фядора Багавіцінавіч
Жонка	Фядора Сангушка
Дзеці	Юліюш Эліяш, Аляксандр Актавіян
Веравызнанне	кальвінізм[1]

Біяграфія

У маладосці пры двары французскага караля Карла IX. У 1573 быў у складзе пасольства па запрашэнні на трон Рэчы Паспалітай Генрыка Валезы. У 1575 падтрымаў абранне на трон Стэфана Баторыя.

З 1576 стольнік ВКЛ, з 1580 староста луцкі.

Удзельнічаў у Інфлянцкай вайне.

Пасля смерці Стэфана Баторыя прытрымліваўся габсбургскай арыентацыі, выступаў за абранне эрцгерцага Максіміліяна на трон Рэчы Паспалітай. Удзельнічаў у бітве пад Бычынай 24 студзеня 1588 і разам з Максіміліянам трапіў у няволю да прыхільнікаў Жыгімонта III; быў пазбаўлены пасад і эмігрыраваў у Прагу.

Пасля вяртання абраны паслом на сойм 1590—1591. З 1591 кашталян троцкі.

Адстойваў суверэнітэт ВКЛ у Рэчы Паспалітай. Вызнаваў кальвінізм.

Сям’я

З княскага роду Пронскіх, сын кіеўскага ваяводы Сямёна-Фрыдэрыка і Фядоры Багавіцінавіч.

Жанаты з Фядорай Сангушкай, дачкой гетмана Рамана Сангушкі, меў сыноў Юліюша Эліяша (? — 1613) і Аляксандра Актавіяна (? — 1638), якому было прысвечана першае выданне твора Міхалона Літвіна «Пра норавы татар, літвінаў і маскавітаў». На сынах Аляксандра Фрыдрыхавіча род Пронскіх у ВКЛ згас.

Літаратура

• Пазднякоў В. Пронскія // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 466. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.