Амалія Вільгельміна фон Кёнігсмарк

Графіня Амалія Вільгельміна фон Кёнігсмарк (ням.: Amalia Wilhelmina von Königsmarck, 20 жніўня 1663 — 30 снежня 1740) — шведская дваранка, мастачка, тэатральная актрыса, паэтка.

Амалія Вільгельміна фон Кёнігсмарк
шведск.: Amalia Wilhelmina Königsmarck
Імя пры нараджэнні	Amalia Wilhelmina von Königsmarck
Дата нараджэння	20 жніўня 1663(1663-08-20)[1]
Месца нараджэння	Штадэ, Штадэ[d], Адміністратыўны Вокруг Штадэ[d], Правінцыя Гановер, Каралеўства Прусія[1]
Дата смерці	30 студзеня 1740(1740-01-30)[1] (76 гадоў)
Месца смерці	Оведсклостар[d], Шэбу, лен Мальмёхус[d], Швецыя
Грамадзянства	Швецыя[2]
Бацька	Курт Крыстоф фон Кёнігсмарк[d][1]
Маці	Марыя Крысціна Врангель[d][1]
Муж	Карл Густаў фон Лёвенхаупт[d][3][1]
Дзеці	Карл Эммль Левенгаупт[d]
Род дзейнасці	паэтэса, артыстка
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Алегорыя с асабістым партрэтам і профілем Ульрыкі Элеаноры Старэйшай

Нарадзілася ў 1663 годзе ў Штадэ, у сям’і графа Курта Крыстофа Кёнігсмарка (1634—1673) і графіні Марыі Крысціны фон Врангель. У Амаліі таксама быў брат Філіп Крыстоф фон Кёнігсмарк і сястра Марыя Аўрора фон Кёнігсмарк, фаварытка польска-літоўскага манарха Аўгуста II Моцнага.

У 1689 годзе выйшла замуж за генерал-лейтэнанта Карла Густава Левенгаупта (1662—1703). У шлюбе нарадзіўся Карл Эміль Левенгаупт (1691—1743), генерал і палітычны дзеяч.

Вучылася жывапісу ў прыдворнага мастака Давіда Клеккер-Эренстраля. Яе пэндзлю належаць аўтапартрэт 1688 года, партрэт яе сястры Аўроры, партрэты дваранак Катарыны Эбба Хорн і Сафіі Даратэі Ганаверскай.

Выступала на сцэне прыдворнага тэатра, які стварыла каралева-кансорт Швецыі Ульрыка Элеанора Дацкая. Зімой 1683-84 група артыстак упершыню паставіла п’есу Іфігенія па сцэнарыю Жана Расіна. Роль Іфігеніі іграла Іанна Элеанора де ла Гардзі, Амалія іграла Ахілеса, яе сястра Аўрора іграла Клітэмнестру^[4]. Гэта была першая п’еса ў Швецыі, дзе ўсе ролі выконвалі жанчыны. З гэтага пачалася мода на французскі класіцызм у Швецыі.

Таксама пісала вершы, апублікаваныя ў XIX стагоддзі^[5].

У 1695 годзе пераконвала свайго мужа Карла Густава Левенгаупта, які служыў у той час Саксоніі, заключыць саюз з каралём Аўгустам II Моцным супраць Карла XII. Шведскі кароль Карл XII падчас Вялікай Паўночнай вайны павярнуў войска супраць Польшчы, разбіў Аўгуста II і яго саксонскую армію пры Клішаве ў 1702 годзе^[6]. Пасля гэтага Карл Левенгаупт быў прысуджаны да канфіскацыі маёмасці і смяротнага пакарання ў 1703 годзе.

Шмат гадоў жыла ў Германіі, вярнулася ў Швецыю ў 1722 годзе. Памерла ў горадзе Оведсклостер 30 студзеня 1740.

Зноскі

1. Amalia Wilhelmina von Königsmarck 1663-08-20 — 1740-01-30 Konstnär, poet Праверана 7 лістапада 2020.
2. artist list of the National Museum of Sweden — 2016. Праверана 27 лютага 2016.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q16323066'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q22681075'></a>
3. Königsmarck, släkter Праверана 7 лістапада 2020.
4. Lars Löfgren: Svensk teater (Swedish theatre) Natur & Kultur, Stockholm 2003, sid. 46. ISBN 91-27-09672-6.
5. Königsmarck, släkter, urn:sbl:11939, Svenskt biografiskt lexikon, hämtad 2015-01-21.
6. Minnespenningar öfver enskilda svenska män och qvinnor