Андрэ Брэтон

Андрэ Брэтон (фр. André Breton, 19 лютага 1896, Тэншэбрэ, Францыя — 28 верасня 1966, Парыж) — французскі пісьменнік і паэт, заснавальнік сюррэалізму.

Андрэ Брэтон
фр.: André Breton
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	фр.: André Robert Breton
Псеўданімы	Breton, André[1]
Дата нараджэння	19 лютага 1896(1896-02-19)[2][3][…]
Месца нараджэння	Тэншэбрэ[d], дэпартамент Орн, рэгіён Ніжняя Нармандыя, Францыя[1]
Дата смерці	28 верасня 1966(1966-09-28)[4][5][…] (70 гадоў)
Месца смерці	Парыж, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя[6][1]
Пахаванне	могілкі Баціньёль
Грамадзянства	Францыя[7]
Жонка	Jacqueline Lamba[d], Elisa Breton[d] і Simone Collinet[d]
Дзеці	Aube Elléouët[d]
Альма-матар	Ліцэй Шапталя[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, пісьменнік, раманіст, эсэіст, рысавальнік, фатограф, тэарэтык мастацтва
Кірунак	сюррэалізм
Мова твораў	французская
Грамадская дзейнасць
Партыя	Французская камуністычная партыя
Подпіс
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Біяграфія

Нарадзіўся ў 1896 годзе ў нармандскім горадзе Тэншэбрэ ў буржуазнай сям’і. Яго бацька некаторы час праслужыў у канцылярыі жандармерыі, а неўзабаве ўладкаваўся ў прыватную кантору. У Андрэ не было братоў і сясцёр, бацькі пастараліся даць свайму адзінаму сыну класічную адукацыю, якая адкрывае дарогу да прэстыжнай і даходнай прафесіі. Андрэ Брэтон скончыў царкоўную школу, затым вучыўся ў адным з парыжскіх каледжаў, каб па заканчэнні курса адправіцца ў Сарбону, дзе ён стаў студэнтам медыцынскага факультэта.

Па прафесіі ўрач-псіхіятр. Удзельнік дадаісцкага руху.

Тэкст «Магнітныя палі» (1919—20, з Ф. Супе) — першы эксперымент у галіне т.зв. «аўтаматычнага пісьма». У «Маніфесце сюррэалізму» (1924) сфармуляваў базавыя палажэнні сюррэалістычнай паэтыкі: «аўтаматычнае пісьмо», «запіс мрояў», «мроі наяве» і іншыя спосабы вызвалення пішучага з-пад кантролю розуму. У «Другім маніфесце сюррэалізму» (1930) засяродзіўся на пытаннях арганізацыйнага, а не літаратурнага характару. У 1938 сустракаўся ў Мексіцы з Л. Троцкім і заснаваў «Міжнародную федэрацыю незалежнага рэвалюцыйнага мастацтва». У час Другой сусветнай вайны жыў у ЗША, у 1946 вярнуўся на радзіму.

Аўтар вершаваных зборнікаў «Зямны свет» (1923), «Дыханне вады» (1934), рамана «Надзя» (1928), эсэ «Заўвагі пра паэзію» (1936, з П. Элюарам), кніг «Аркан 17» (1945), «Лямпа ў гадзінніках» (1948) і інш.