Асацыяцыя тэнісістаў-прафесіяналаў

Асацыяцыя тэнісістаў-прафесіяналаў (англ.: Association of Tennis Professionals) — арганізацыя, створаная ў 1972 годзе для абароны і прадстаўніцтва інтарэсаў прафесійных гульцоў у тэніс. Спартсменкі-тэнісісткі ўваходзяць у Жаночую тэнісную асацыяцыю. Сёння ATP з’яўляецца арганізатарам і саўладальнікам найбольш значнага цыклу тэнісных турніраў ATP-тур (ATP-tour).

Асацыяцыя тэнісістаў-прафесіяналаў
англ.: Association of Tennis Professionals
Від спорту	прафесійны тэніс
Заснаванне	верасень 1972 (52 гады таму) (1972-09)
Краіна	Вялікабрытанія (штаб-кватэра) Манака ЗША Аўстралія
Кіраўнік	Андрэа Гаудэнці
Ключавыя фігуры	Масіма Кальвелі
Афіцыйны сайт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Турніры

ATP-тур складаецца з турніраў пяці катэгорый:

1. Кубак Мастэрс (праводзіцца сумесна з ITF).
2. Серыя Мастэрс (з 2009 года — ATP 1000).
3. International Series Gold Tournaments (з 2009 года — ATP 500).
4. International Series Tournaments (з 2009 года — ATP 250).
5. Challenger Tournaments.

Першыя чатыры катэгорыі турніраў з’яўляюцца афіцыйнымі спаборніцтвамі тура, пятая катэгорыя — турніры ўзроўню ATP Challenger Series, прызначаныя для тэнісістаў-пачаткоўцаў. Перамогі ў іх не лічацца «тытуламі» ATP і яны не ўваходзяць у асноўны каляндар тура. Турніры Вялікага шлема, хоць і ўлічваюцца ў календары ATP-тура і маюць максімальную вагу пры падліку Рэйтынгу ATP, не належаць ATP і фармальна не з’яўляюцца часткай тура. Турніры цыклаў Satellite tournaments і Futures Tournaments служаць пачатковай прыступкай у спаборніцтвах прафесійнага ўзроўню, іх вынікі ўлічваюцца ў Рэйтынгу ATP, але яны таксама не ўваходзяць у ATP-тур і праводзяцца Міжнароднай федэрацыяй тэніса.

Акрамя індывідуальных спаборніцтваў пад эгідай ATP штогод разыгрываецца Камандны кубак Свету (англ.: World Team Cup). У ім прымаюць удзел каманды 8 краін, спартсмены якіх паказалі найлепшыя сумарныя вынікі ў Рэйтынгу ATP за папярэдні год.

Асацыяцыя таксама праводзіць цыкл спаборніцтваў для ветэранаў — Тур чэмпіёнаў (англ.: Tour of Champions); у турнірах гэтай серыі прымаюць удзел найбольш праслаўленыя гульцы мінулых гадоў.

Сезон ATP прыкладна адпавядае каляндарнаму году, першыя спаборніцтвы тура праводзяцца ў пачатку студзеня, завяршальны турнір — Кубак Мастэрс у лістападзе. Снежань лічыцца вакацыйным месяцам.

Рэйтынг ATP

ATP вядзе дзве раўналежныя, абнаўляныя штотыдзень сістэмы падліку рэйтынгу гульцоў: Гонка ATP (англ.: ATP Race) і Табель аб рангах ATP (англ.: ATP Ranking). Кожнаму спартсмену залічваецца максімум 18 лепшых вынікаў, паказаных на турнірах цягам сезона. Кубак Мастэрс улічваецца ў якасці 19-га турніру васьмі спартсменам, якія атрымалі права ў ім удзельнічаць.

Тэнісістам, якія мелі ў адпаведнасці з Табелем аб рангах права гуляць на турнірах Вялікага шлема і турнірах серыі ATP Masters вынікі гэтых турніраў улічваюць у абавязковым парадку, нават у выпадку адмовы ад удзелу ў спаборніцтве, па-за залежнасцю ад прычын (у такім разе залічваецца нуль ачкоў).

Гонка ATP

ATP Race адлюстроўвае вынікі выступу спартсмена ў бягучым сезоне, і ўсе гульцы па-за залежнасцю ад папярэдніх заслуг пачынаюць гонку з нуля ачкоў. Па заканчэнні сезона найлепшыя гульцы і пары, якія занялі першыя восем месцаў у гонцы, атрымліваюць права на ўдзел у завяршальным турніры Кубак Мастэрс.

Чэмпіёны Гонкі ATP

Год	Чэмпіён	Вынік
2000	Густава Куэртэн	839
2001	Лейтан Х’юіт	897
2002	Лейтан Х’юіт (2)	873
2003	Эндзі Родзік	907
2004	Роджэр Федэрэр	1267
2005	Роджэр Федэрэр (2)	1345
2006	Роджэр Федэрэр (3)	1674
2007	Роджэр Федэрэр (4)	1436

Налічэнне ачкоў у Гонцы ATP

Катэгорыя турніру	Прызавы Фонд	W	F	SF	QF	R16	R32	R64	R128	Дад. ачкі за кваліфікацыю
Турніры Вялікага шлема		200	140	90	50	30	15	7	1	3
Серыя Мастэрс		100	70	45	25	15	7	1(3)	(1)	3
International Series Gold	$1 000 000	60	42	27	15	5	3	1		2
International Series Gold	$800 000	50	35	22	12	5	3	1		2
International Series	$1 000 000	50	35	22	12	5	3	1		2
International Series	$800 000	45	31	20	11	4	2	1		2
International Series	$600 000	40	28	18	10	3	1			1
International Series	$400 000	35	24	15	8	3	1			1
Кубак Мастэрс		150 максімум	20 за кожны выйграны матч адборачнага этапу, 40 за выйгрыш у паўфінале, 50 за перамогу ў фінале

За кваліфікацыю налічваецца толькі 1 ачко, калі сетка турніру больш за 32 удзельнікі ў International Series або 64 у Серыі Мастэрс.

Табель аб рангах ATP

Табель аб рангах ATP улічвае выступы спартсмена за апошнія 52 тыдні. Пазіцыя ў табелі аб рангах вызначае права на ўдзел у турнірах розных катэгорый і месца ў турнірнай сетцы. Ганаровыя «тытулы» першай, другой, трэцяй і г. д. ракеткі свету таксама прынята прысвойваць у адпаведнасці з табелем аб рангах.

Першыя ракеткі свету

Першыя ракеткі свету, паводле табеля аб рангах з моманту яго ўвядзення ў 1973 годзе:

#	Спартсмен	Краіна	Дата	Колькасць тыдняў
1	Іліе Настасэ		23 жніўня 1973	40
2	Джон Ньюкамб		3 чэрвеня 1974	8
3	Джымі Конарс		29 ліпеня 1974	268
4	Б’ёрн Борг		23 жніўня 1977	109
5	Джон Макінрой		3 сакавіка 1980	170
6	Ян Лэндл		28 лютага 1983	270
7	Матс Віландэр		12 верасня 1988	20
8	Стэфан Эдберг		13 жніўня 1990	72
9	Барыс Бекер		28 студзеня 1991	12
10	Джым Кур’е		10 лютага 1992	58
11	Піт Сампрас		12 красавіка 1993	286
12	Андрэ Агасі		10 красавіка 1995	101
13	Томас Мустэр		12 лютага 1996	6
14	Марсела Рыяс		30 сакавіка 1998	6
15	Карлас Моя		15 сакавіка 1999	2
16	Яўген Кафельнікаў		3 мая 1999	6
17	Патрык Рафтэр		26 ліпеня 1999	1
18	Марат Сафін		20 лістапада 2000	9
19	Густава Куэртэн		4 снежня 2000	43
20	Лейтан Х’юіт		19 лістапада 2001	80
21	Хуан Карлас Ферэра		8 верасня 2003	8
22	Эндзі Родзік		3 лістапада 2003	13
23	Роджэр Федэрэр		2 лютага 2004	238
24	Рафаэль Надаль		18 жніўня 2008	1

Налічэнне ачкоў у Табелі аб рангах ATP

Катэгорыя турніру	Прызавы фонд	W	F	SF	QF	R16	R32	R64	R128	Дад. ачкі за кваліфікацыю
Турніры Вялікага шлема		1000	700	450	250	150	75	35	5	15
Серыя Мастэрс		500	350	225	125	75	35	5(15)	(5)	15*
International Series Gold	$1 000 000	300	210	135	75	25	15	5		10*
International Series Gold	$800 000	250	175	110	60	25	15	5		10*
International Series	$1 000 000	250	175	110	60	25	15	5		10*
International Series	$800 000	225	155	100	55	20	10	5		10*
International Series	$600 000	200	140	90	50	15	5			5
International Series	$400 000	175	120	75	40	15	5			5
Challenger	$150 000+З	100	70	45	23	10	2			3
Challenger	$150 000	90	63	40	21	9	1			3
Challenger	$125 000	80	56	36	19	8	1			3
Challenger	$100 000	70	49	31	16	7	1			3
Challenger	$75 000	60	42	27	14	6	1			3
Challenger	$37 500+З	55	38	24	13	5	1			2
Challenger	$50 000	50	35	22	12	5	1			2
Futures	$15 000+З	24	16	8	4	1
Futures	$15 000	18	12	6	3	1
Futures	$10 000	12	8	4	2	1
Кубак Мастэрс		750 максімум	100 за кожны выйграны матч адборачнага этапу, 200 за выйгрыш у паўфінале, 250 за перамогу ў фінале

+З: Турнір аплачвае сутачныя ў дадатак да прызавога фонду

За кваліфікацыю налічаецца толькі 5 ачкоў, калі сетка турніру больш за 32 удзельнікі ў International Series або 64 у Tennis Masters Series.

Кіроўныя органы і арганізацыйная структура

Вышэйшым кіроўным органам асацыяцыі з’яўляецца савет дырэктараў. Агульная колькасць дырэктараў шэсць, тры з іх абіраюцца саветам гульцоў, тры — саветам арганізатараў турніраў, такім чынам дасягаецца парытэтнае прадстаўніцтва інтарэсаў тэнісістаў і ўладальнікаў турніраў.

Аператыўнае кіраванне ажыццяўляе Прэзідэнт ATP, з 2020 года гэты пост займае Андрэа Гаудэнці (італ.: Andrea Gaudenzi).

Гл. таксама

• Жаночая тэнісная асацыяцыя

Спасылкі

• Афіцыйны сайт (англ.)