Вайна першай кааліцыі

Вайна Першай кааліцыі — агульная назва ваенных дзеянняў, якія праходзілі ў 1793—1797 гадах з мэтай абароны ад Францыі, якая абвясціла ў 1792 годзе вайну Аўстрыі і рэстаўрацыі ў Францыі манархіі.

Вайна Першай кааліцыі
Асноўны канфлікт: Войны рэвалюцыйнай Францыі
Напалеон у бітве пры Рыволі, Фелікс Філіпота
Дата	1793–1797
Месца	Францыя, Цэнтральная Еўропа, Італія, Бельгія, Нідэрланды, Іспанія
Вынік	Перамога Францыі, Дагавор Кампа-Форміа
Праціўнікі
Свяшчэнная Рымская імперыя Прусія[1] Вялікабрытанія Французскія раялісты Іспанская імперыя (1793—1796) Партугалія Каралеўства Сардзінія  Каралеўства Абедзвюх Сіцылій Іншыя італьянскія дзяржавы[2]  Рэспубліка Злучаных правінцый[3] Французская рэспубліка Дзяржавы-сатэліты Францыі Польскі легіён[4] Іспанская імперыя (1796—1797)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ваенныя дзеянні пачаліся з уварвання французскіх войскаў ва ўладанні германскіх дзяржаў на Рэйне, за чым рушыла ўслед уварванне войскаў кааліцыі ў межы Францыі. Неўзабаве ворагі былі адбіты і сама Францыя пачала актыўныя ваенныя дзеянні супраць кааліцыі — уварвалася ў Іспанію, Сардзінскае каралеўства і ў заходнія германскія дзяржавы. Неўзабаве, у 1793 годзе адбылася бітва пры Тулоне, дзе ўпершыню праявіў сябе малады і таленавіты палкаводзец Напалеон Банапарт. Пасля шэрагу перамог ворагі былі вымушаны прызнаць Французскую рэспубліку і ўсе яе заваяванні (за выключэннем англічан), але затым, пасля пагаршэння становішча Францыі, вайна аднавілася.

Гл. таксама

• Французская рэвалюцыя
• Манархія
• Рэспубліка

Зноскі

1. Нейтральная пасля Базельскага міру 1795
2. Практычна ўсе італьянскія дзяржавы, уключаючы нейтральную Папскую вобласць і Венецыянскую рэспубліку, былі заваяваны ўслед за ўварваннем Напалеона ў 1796 і сталі сатэлітамі Францыі
3. Большасць войскаў адступіла, чым супрацьстаяла ўварванню французаў. У саюзе з Францыяй з 1795 як Батаўская рэспубліка ў адпаведнасці з Базельскім дагаворам
4. Прыбыў у Францыю пасля скасавання Рэчы Паспалітай падчас яе Трэцяга паздзелу ў 1795