Вароны (Віцебскі раён)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Вароны.

Вароны — аграгарадок (да 2008 — вёска), цэнтр Варонаўскага сельсавета Віцебскага раёна на беразе возера Палонскага. За 12 км ад Віцебска на аўтадарозе Р21 Віцебск – Лёзна (мяжа з Расійскай Федэрацыяй). Плошча 237,8393 га^[1].

Аграгарадок Вароны Краіна Беларусь Вобласць Віцебская Раён Віцебскі Сельсавет Варонаўскі Каардынаты 55°08′56″ пн. ш. 30°23′36″ у. д.HGЯO Плошча 2,378393[1] км² Вышыня цэнтра 200 м Колькасць двароў 314 Насельніцтва 756 чалавек (1996) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 212 Аўтамабільны код 2 СААТА 2212812011 Вароны Вароны

Гісторыя

Назва вёскі паходзіць ад мянушкі і прозвішча Варона. Вёска вядома як маёнтак з XVI ст. у Віцебскім ваяводстве Вялікага Княства Літоўскага, уласнасць паноў Крывашэенкаў. У маёнтак уваходзілі вёскі Паповічы, Семянкова і Гонавічы. У 1600 г. уласнасць пана Івана Клызы, які ў 1634 г. прадаў маёнтак пану Васілю Абуховічу.

У XIX ст. маёнтак у Каралёўскай воласці Віцебскага павета і губерні. У кастрычніку 1812 г. на паўднёвай ускраіне вёскі, непадалёку ад шашы Віцебск—Смаленск адбыўся бой французска-расійскіх войск, на месцы якога, на сродкі вайсковай часці Ямбургскіх уланаў пастаўлены помнік-абеліск з літым чыгунным крыжам. У 1905 г. маёнтак (2 двары, 15 жыхароў) належаў мешчаніну-стараверу Хруцкаму, які меў тут 100 дзесяцін зямлі.

З 20 жніўня 1924 г. у Рудніцкім сельсавеце Віцебскага раёна і акругі. У 1926 г. у вёсцы 20 двароў, 87 жыхароў. У 1936 г. сюды пераселены жыхары вёсак Старынкі, Гаравічы, у 1939 г. — населеных пунктаў Лускі, Прудзіна, Пунькі і Кузьменкі. У 1941 г. у вёсцы 95 двароў, 380 жыхароў. Падчас Другой сусветнай вайны, у кастрычніку 1943 г., нямецкія акупацыйныя ўлады знішчылі тут 90 двароў і 6 мірных жыхароў. Вывезена ў Трэці Рэйх 36 чал. На фронце загінула 13 вяскоўцаў. У баях за вызваленне вёскі і наваколля загінулі 3582 воіны Савецкай арміі і партызанаў. З 16 ліпеня 1954 г. — цэнтр сельсавета. У 1969 г. у вёсцы 180 двароў, 527 жыхароў.

На 1 студзеня 2003 г. — 313 двароў, 659 жыхароў. У вёсцы размешчана цэнтральная сядзіба камунальнага ўнітарнага сельгаспрадпрыемства «Вароны».

Насельніцтва

• 756 жыхароў, 314 двароў (1996)
• 679 жыхароў (2009)

Інфраструктура

Сярэдняя школа. Дом культуры і бібліятэка. Камбінат бытавога абслугоўвання. Аддзяленне сувязі. Магазіны.

Памятныя мясціны

• Помнік на месцы бою расійскіх і французскіх войск у 1812 годзе (1912)
• Брацкая магіла савецкіх воінаў (1941—1944) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 213Д000269шыфр 213Д000269
• Курганны могільнік —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 213В000268шыфр 213В000268

Зноскі

1. Решение Витебского районного Совета депутатов 30 ноября 2017 г. № 175 «Об установлении границ сельских населенных пунктов Витебского района Витебской области и признании утратившими силу некоторых решений Витебского районного Совета депутатов» (руск.)