Патмас

Па́тмас, Патм (грэч. Πάτμος) — невялікі грэчаскі востраў на паўднёвым усходзе Эгейскага мора, у 70 км ад Турцыі, адзін з Паўднёвых Спарадскіх астравоў. Плошча — 34,6 км². Колькасць насельніцтва — 3044 чалавек (2001). Галоўны горад — Патмас (грэч. Πάτμος — Skala), з добрай гаванню.

Патмас
грэч. Πάτμος
Патмас. Від на сталіцу вострава з гары
Характарыстыкі
Плошча	34,6 км²
Найвышэйшы пункт	269 м
Насельніцтва	3 044 чал. (2001)
Шчыльнасць насельніцтва	87,98 чал./км²
Размяшчэнне
37°18′39″ пн. ш. 26°32′57″ у. д.HGЯO
Архіпелаг	Дадэканес
Акваторыя	Эгейскае мора
Краіна	Грэцыя
Перыферыя	Паўднёвыя Эгейскія астравы
Патмас
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Патмас (значэнні).

Геаграфія

Востраў Патмас. На версе гары — манастыр Іаана Багаслова, трохі ніжэй злева — манастыр над пячорай Апакаліпсісу

Працягласць берагавой лініі каля 63 кіламетраў; найвышэйшы пункт Патмаса — 269 метраў над узроўнем мора. Востраў скалісты і практычна бязлесны.

Гісторыя

У IV стагоддзі да н.э. на востраве існаваў акропаль. Патмас быў месцам высылкі ў рымлян. Паводле падання, сюды быў сасланы апостал Іаан Багаслоў і ў адной з пячор меў адкрыццё, якое легла ў аснову Апакаліпсіса.

На Патмасе знаходзіцца адзін з найбуйнейшых у Грэцыі манастыр Іаана Багаслова, заснаваны святым Хрыстадулам у 1088 годзе. У ім знаходзіцца багаты збор рукапісаў, апісанне якога выдадзена манахам Сакеліянам у Афінах.

Пасля падзення Канстанцінопаля ў 1453 г. востраў даў прытулак тысячы бежанцаў, частка якіх засталася на востраве. Некаторы час быў пад кантролем венецыянцаў, якія ў 1537 годзе здалі Патмас без бою туркам. І пад венецыянскім і пад турэцкім кантролем насельніцтва вострава заставалася выключна грэчаскім. У 1669 г. тут была заснавана вядомая ва ўсёй Грэцыі Патмаская акадэмія, якая ўнесла вялікі ўнёсак у захаванне і развіццё грэчаскай асветы. У 1771—1774 падчас Міжземнаморскай экспедыцыі тут знаходзілася база Расійскага флоту.

Востраў вядомы таксама ва ўсёй Грэцыі і як месца нараджэння Ксантас Эмануіла (1772—1852) аднаго з трох грэчаскіх патрыётаў, якія заснавалі ў 1814 г. у Адэсе тайнае таварыства «Філікі Этэрыя», якое падрыхтавала вызваленне Грэцыі ад турэцкага панавання.

Жыхары Патмаса ўдзельнічалі ў вызваленчай вайне Грэцыі 1821-29 гг., але паводле міжнародных пагадненняў востраў застаўся па-за межамі адроджанай грэчаскай дзяржавы.

У 1912 годзе падчас Турка-італьянскай вайны востраў Патмас быў акупаваны італьянцамі.

Востраў вернуты ў склад Грэцыі ў 1948 годзе па выніках Другой сусветнай вайны.

У 1980 годзе Патмас і Родас прынялі першую пленарную сесію Змяшанай міжнароднай камісіі па багаслоўскім дыялогу, яе тэмай стала абмеркаванне пытання «Таінства царквы і еўхарыстыя ў святле тайны Святой Тройцы».

Культура

Кожны год, у канцы жніўня, на востраве праходзіць Міжнародны фестываль царкоўнай музыкі.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Патмас