Віктар Якаўлевіч Галаўчынер

Віктар Якаўлевіч Галаўчынер (28 чэрвеня 1905, Мінск — 15 ліпеня 1961, Вільня) — беларускі рэжысёр, акцёр, драматург. Народны артыст БССР (1944) і Літоўскай ССР  (руск.) (1959)^[1].

Віктар Якаўлевіч Галаўчынер
Дата нараджэння	28 чэрвеня 1905(1905-06-28)
Месца нараджэння	Мінск, Мінскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	15 ліпеня 1961(1961-07-15) (56 гадоў)
Месца смерці	Вільня, Віленскае гарадское самакіраванне, Літоўская ССР, СССР
Месца пахавання	Антокальскія могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Адукацыя	Расійскі інстытут тэатральнага мастацтва[d] (1926) Беларуская драматычная студыя
Прафесія	акцёр ,драматург , тэатральны рэжысёр
Тэатр	Дзяржаўны яўрэйскі тэатр БССР Мінскае тэатральнае вучылішча[d] БДТ-1 Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Максіма Горкага
Узнагароды

Біяграфія

Нарадзіўся 28 чэрвеня 1905 года ў Мінску ў сям'і настаўніка. У 1926 годзе скончыў Беларускую драматычную студыю пры Дзяржаўным інстытуце тэатральнага мастацтва  (руск.) ў Маскве^[1]. Працаваў у Мінску рэжысёрам і акцёрам Дзяржаўнага яўрэйскага тэатра (1926—1938)^[1], Беларускага рабочага тэатра імя ЦС ПСБ (1930—1932)^[1]. У 1938—1939 гг. — выкладчык тэатральнага вучылішча ў Мінску, у 1939—1942 гг. — рэжысёр БДТ-1^[1], у 1942—1946 гг. — мастацкі кіраўнік Дзяржаўнага яўрэйскага тэатра БССР, у 1946—1948 гг. — галоўны рэжысёр Дзяржаўнага рускага тэатра БССР^[1].

З 1949 г. — галоўны рэжысёр у тэатрах Іркуцка, Ташкента, Вільні^[1].

З 1938 займаўся педагагічнай дзейнасцю^[1].

Памёр 15 ліпеня 1961 года ў Вільні. Пахаваны на Антокальскіх могілках у Вільні^[2][3].

Творчасць

Як драматург і крытык

У 1925 г. апублікаваў першы твор — п'есу «Гаўрош» па матывах рамана  (руск.) В. Гюго. Аўтар п'ес «Велікадушнасць» (пастаўлена ў 1935)^[1], «Урок жыцця» («Жыццё вучыць», пастаўлена ў 1942^[1]), «Да вяршынь» (1946), «Прафесар гісторыі» (1948). Выступаў і як тэатральны крытык.

Як рэжысёр

Найбольш значныя пастаноўкі: «Выстрал» А. Безыменскага  (руск.) (1930) у тэатры імя ЦС ПСБ; «Дон Жуан» («Севільскі свавольнік») Цірса дэ Маліна (1937) у Беларускім Тэатры працоўнай моладзі; «Вальпонэ, ці Хітры ліс  (англ.)» Б. Джонсана  (руск.) (1934), «Фальшывая манета» М. Горкага (1937), «Вядзьмарка  (англ.)» А. Гальдфадэна  (руск.) (1941), «Пігмаліон  (руск.)» Б. Шоў (1946) у Дзяржаўным яўрэйскім тэатры БССР; «Дурная для іншых, разумная для сябе  (ісп.)» Лопэ дэ Вэга (1940) у БДТ-1; «Атэла  (руск.)» У. Шэкспіра (1947) у Дзяржаўным рускім тэатры БССР; «Хто смяецца апошнім» К. Крапівы (1954) у Ташкенцкім рускім тэатры.

Дакументы з асабістага архіва захоўваюцца ў Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва (фонд 72)^[2].

Зноскі

1. Головчинер Виктор Яковлевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 154. — 737 с.
2. Галаўчынер Віктар – Белліт  (бел.) (21 жніўня 2023). Праверана 3 жніўня 2024.
3. Vilniaus miesto kapinių registras (літ.). zemelapiai.vplanas.lt. Праверана 3 жніўня 2024.