Вільям Пэн

Вільям Пэн (англ.: William Penn; 14 кастрычніка 1644 г. — 30 ліпеня 1718 г.) — буйны англійскі прадпрымальнік, заснавальнік Пенсільваніі і Філадэльфіі.

Вільям Пэн
англ.: William Penn
Род дзейнасці	філосаф, прадпрымальнік, багаслоў, палітык, пісьменнік, Colonial proprietor
Дата нараджэння	14 (24) кастрычніка 1644[1][2][…] ці 14 кастрычніка 1644(1644-10-14)[3]
Месца нараджэння	Лондан, Каралеўства Англія[4]
Дата смерці	30 ліпеня (10 жніўня) 1718[1][2][…] (73 гады) ці 30 ліпеня 1718(1718-07-30)[3] (73 гады)
Месца смерці	Ruscombe[d], Wokingham[d], Беркшыр, Англія, Каралеўства Вялікабрытанія[5]
Месца пахавання	Jordans Friends Burial Ground[d][6]
Грамадзянства	Каралеўства Англія
Веравызнанне	квакеры
Бацька	William Penn[d][7]
Маці	Margaret Jasper[d][8][7]
Жонка	Gulielma Springett Penn[d] і Hannah Callowhill Penn[d]
Дзеці	Richard Penn[d], John Penn[d], Thomas Penn[d], William Penn[d], Margaretta Penn[d] і Letitia Penn[d]
Альма-матар	Крайст-Чорч[d] (1661)[5] Chigwell School[d][5]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства[9]
Узнагароды і прэміі	член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (9 лістапада 1681) Ганаровы грамадзянін ЗША[d] (28 лістапада 1984)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Пэн.

Біяграфія

Вільям Пэн паходзіў з багатай сям’і. Яго бацька быў буйным землеўладальнікам і меў тытул адмірала. Ва ўзросце 12 гадоў стаў квакерам. У маладосці вывучаў у Оксфардзе правазнаўства і тэалогію. Аўтар тэалагічных брашур, у якіх высоўваліся патрабаванні рэлігійнай роўнасці. Некалькі разоў арыштоўваўся за свае погляды.

У 1677 г. англійскія квакеры са згоды каралеўскіх улад атрымалі права на заснаванне пасялення ў Новым Свеце. В. Пэн прымаў актыўны ўдзел у праекце, хаця сам заставаўся ў Англіі. У 1681 г. Карл II перадаў яму за даўгі вялікую тэрыторыю на захад ад ракі Дэлавэр, дзе ён заснаваў квакерскую калонію. Яна была названа Сільванія (ад лац.: Silva «лес»), пазней атрымала найменне Пенсільваніі ў гонар бацькі В. Пэна.

В. Пэн наведваў Новы Свет двойчы ў 1683—1684 гг. і ў 1699 г. Падчас першага візіта заключыў дагавор з індзейцамі-ленапэ аб продажы дадатковых тэрыторый за 1200 фунтаў. Гэтая сума лічылася на той момант дастаткова значнай. Пазней Вальтэр высока ацаніў учынак В. Пэна і прызнаў угоду справядлівай.

Пенсільванія задумвалася ім як камерцыйнае прадпрыемства. В. Пэн як прадстаўнік караля ўвёў на яе тэрыторыі законы, што абвяшчалі рэлігійную роўнасць і судовую бесстароннасць. У Пенсільванію пераязджалі каланісты-пратэстанты з розных кутоў Еўропы. Яны выкупалі землі за грошы, але прыбыткі В. Пэна ашчаджаліся на карысць калоніі. У выніку В. Пэн не толькі не ўзбагаціўся, але страціў амаль усю сваю маёмасць.

Падчас другога прыезду В. Пэн наведаў Філадэльфію. У канцы жыцця складаў праект канфедэрацыі ўсіх брытанскіх калоній Новага Света, выступаў за свабоду гандлю, быў праціўнікам рабства.

В. Пэн быў двойчы жанаты. Меў 10 дзяцей.

Зноскі

1. Tolles F. B. William Penn // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Lundy D. R. William Penn // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
3. Penn, William, 1644-1718 // Olomouc City Library regional database Праверана 25 верасня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130368343'></a>
4. Пенн Уильям // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
5. Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004. Праверана 14 жніўня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17565097'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5145336'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q34217'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595'></a>
6. Find a Grave — 1996.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056'></a>
7. Kindred Britain

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886'></a>
8. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
9. JSTOR — 1995. Праверана 14 жніўня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1420342'></a>