Галацэн
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Галацэн (грэч. ὅλος — «целы, увесь» + καινός — «новы») — сучасная геалагічная эпоха, апошні ў гісторыі Зямлі адрэзак чацвярцічнага перыяду, які лічаць на тэрыторыях, што былі пакрыты ў антрапагене ледавіком, пасляледавікоўем. Тэрмін «галацэн» прапанаваны ў 1869 годзе французскім даследчыкам П.Жарвэ. Паводле радыевугляроднага датавання большасць даследчыкаў вызначае мяжу плейстацэну — галацэну датай 10,3 тыс. гадоў таму назад. У пачатку галацэнам вызначылася сучасная занальнасць расліннага покрыва, з зямлі зніклі апошнія прадстаўнікі мамантавага палеалітычнага комплексу, адбыўся пераход ад палеаліту да мезаліту. Галацэнавы гарызонт у адпаведнасці са зменамі кліматычных фаз складаецца з 3 падгарызонтаў. Ранні (10,3 — 8 тыс. гадоў таму назад) уключае прэбарэальны (10,3 — 9,2 тыс. гадоў) і барэальны (9,2 — 8 тыс. гадоў) перыяды з халодным і ўмераным кліматам. Сярэдні (8 — 2,5 тыс. гадоў назад) падзяляецца на вельмі цёплы і вільготны атлантычны (кліматычны оптымум галацэна, 8 — 5 тыс. гадоў) і ўмераны сухі суббарэальны (5 — 2,5 тыс. гадоў) перыяды. У познім сучасным субатлантычным перыядзе (пачаўся 2,5 тыс. гадоў таму назад) усталявалася ўмеранае вільготнае надвор'е. Пры гэтым па дадзеных палеакліматычных рэканструкцый увесь час адбывалася чаргаванне пацяпленняў і пахаладанняў, што дазволіла даследчыкам вылучыць у кожным з перыядаў адпаведныя этапы. Пачатак ранняга галацэну лічаць мяжой палеаліту і мезаліту, на працягу ўсяго этапу (у эпоху мезаліту) адбывалася засяленне чалавекам тэрыторыі Беларусі.
Remove ads
Гл. таксама
- Геахраналагічная шкала
- Апошні ледніковы максімум
- Антрапацэн
Зноскі
- Cohen K. M., Gibbard P., Fan J. International Chronostratigraphic Chart 2023/09, Taula Cronoestratigràfica Internacional 2023/09, 国际年代地层表 2023/09, Mezinárodní Chronostratigrafická Tabulka 2023/09, Internationale Chronostratigrafische Tabel 2023/09, Kansainvälinen Kronostratigrafinen Taulu 2023/09, Charte Chronostratigraphique Internationale 2023/09, Internationale Chronostratigraphische Tabelle 2023/09, Nemzetközi Időrétegtani Táblázat 2023/09, Scala Cronostratigrafica Internazionale 2023/09, 国際年代層序表 2023/09, 국제지질연대층서표 2023/09, Internasjonal Kronostratigrafisk Tabell 2023/09, Tabela Cronoestratigráfica Internacional 2023/09, Medzinárodná Chronostratigrafická Tabuľka 2023/09, Tabla Cronoestratigráfia Internacional 2023/09, Uluslararası Kronostratigrafik Çizelge 2023/09 — International Commission on Stratigraphy, 2023.
Remove ads
Літаратура
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads