Галубец

Галубе́ц, або голуб — хуткі беларускі народны танец, роднасны рускім і ўкраінскім узорам^[1].

Галубец
Д. Аткінсан. Пляска Галубец.
Кірунак:	народны
Памер:	3/4
Тэмп:	хуткі
Вытокі:	беларускія
Роднасныя:
Барыня  (руск.), Рускія скокі  (руск.)

Харэаграфія

Памер — 3/4. Характэрны рух — падбіўка адной нагой другой нагі з ударам абцаса аб абцас («галубец»)^[2].

Апісанне

Падрабязнага апісання танца не захавалася. Мелодыя была запісаная ў 1921 годзе М. М. Чуркіным ў вёсцы Радзівонаўка Горацкага раёна Магілёўскай вобласці^[3].

Назва, магчыма, паходзіць ад слова «голуб», бо танцор, адлюстроўваючы закаханага, пераймаў паводзіны буркуючага голуба, абыходзячы дзяўчыну з розных бакоў кругамі^[4]. Галубец танцавалі валачобнікі^[2][5].

Танец патрабаваў высокага выканальніцкага майстэрства, што пацвярджаецца радкамі з песні, запісанай у сяле Якімовічы Рэчыцкага павета Мінскай губерні^[4]:

Хто выскача галубца,
Той будзе малайца…

Рускі варыянт

Скокі парныя. Яны пачаналіся ў вельмі павольным тэмпе. Кожны скакаў у сваім характары і па сваім адбіваючы нагамі. Дзяўчына стаяла на адным месцы, імкнучыся адкруціць твар ад хлопца, які хадзіў вакол яе, пераймаючы голубу, які варкуе вясной з галубкай. Затым тэмп музыкі паскараўся, хлопец пачынаў больш энергічна наступаць на дзяўчыну, вытвараючы разнастайныя коленца, імкнучыся паказаць сваю ўдаласць. Дзяўчына ўсё больш ветліва ставілася да партнёра і ўжо не старалася ад яго сысці, а затым ішла яму насустрач, калыхаючы сцёгнамі, плячыма, плаўна узмахваючы рукамі. Толькі часам у фінале хлопец і дзяўчына, узяўшыся за рукі, робяць некалькі паваротаў па крузе, яшчэ радзей бывае, каб хлопец, абняўшы дзяўчыну, кружыўся разам з ёй. Заканчваліся скокі імітацыяй саіція. Яны, як правіла, сканчаліся ў сярэдзіне круга ўзаемным паклонам^[6][7].

Сцэнічныя пастаноўкі

«Галубец» танцавалі валачобнікі, ён выконваўся таксама Першай беларускай трупай І. Буйніцкага^[1].

Сучасная пастаноўка танца была зроблена балетмайстрам К. А. Алексютовічам^[4].

Зноскі

1. Чурко Ю. М. Вянок беларускіх танцаў.- Мн.: Беларусь, 1994. — 88 с. ISBN 5-33801097-8
2. Этнаграфія Беларусі: Энцыклапедыя / Рэдкалегія: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1989. — 575 с.: іл. ISBN 5-85700-014-9. (бел.)
3. Чуркін М. М. Беларускія народныя песні і танцы, с. 83, 189
4. Алексютович Л. К. Белорусские народные танцы, хороводы, игры. Под ред. М. Я. Гринблата. Мн., «Вышейш. школа», 1978. 528 с. с ил.
5. Голейзовский К. Я. Образы русской народной хореографии. — С. 284-285..
6. Пляска Архівавана 16 студзеня 2014. // РЭМ (ethnomuseum.ru)
7. Климов 1981, с. 100.