Ганна Давія Бернучы

Ганна Давія (д’Авія) Бернучы (італ.: Anna Davia (D'Avia) Bernucci, Anna Davia di (de) Bernucci; 1743, Неб’ю, Белуна — 1811) — італьянская оперная спявачка і актрыса , якая выступала і на рускай сцэне, сапрана.

Ганна Давія Бернучы
італ.: Anna Davia (DAvia) Bernucci
Д. Р. Лявіцкі. «Актрыса Ганна Давія Бернучы»
Імя пры нараджэнні	Ганна Да Вія (італ.: Anna Da Via)
Дата нараджэння	16 кастрычніка 1743(1743-10-16)[1]
Месца нараджэння	П'евэ-дзі-Кадорэ[d], правінцыя Белуна, Венета, Італія[1]
Дата смерці	1810
Месца смерці	Італія
Прафесія	оперная спявачка
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Паходжанне

Верагодна, Ганну Давія патрэбна ідэнтыфікаваць з Ганнай Да Вія, якая была дачкою Асвальда і Маддалены Да Вія з Неб’ю (італ.: Nebiu), нарадзілася 16 кастрычніка 1743 і была ахрышчана на наступны дзень у П'евэ-дзі-Кадорэ  (руск.) ў правінцыі Белуна^[2]. Феты  (руск.), а за ім і Мозер  (руск.) прадставілі яе, як ураджэнку Белана^[3]. Аднак, прозвішча Давія не з’яўляецца ў Белана, а, верагодна, з’яўляецца мадыфікаванай з-за доўгага жыцця за мяжой формай прозвішча Да Вія^[2].

Прафесійная дзейнасць

Невядома, якую музычную адукацыю атрымала Ганна. Першыя звесткі пра яе прафесійную дзейнасць ставяцца да працы на сцэне італьянскага тэатра ў Амстэрдаме ў 1761 годзе.

У 1776 годзе Ганна Давія дэ Бернучы выступала ў Варшаве. Там яна пазнаёмілася з гетманам Міхалам Казімірам Агінскім, які быў толькі на тры гады за яе старэйшы. Флірт паміж Ганнай і Міхалам скончыўся тым, што спявачка дала згоду выступаць на сцэне слонімскага тэатра і тры гады жыць у Слоніме. Паводле звестак Анджэя Цеханавецкага было нават падпісана пісьмовае пагадненне ад 1 сакавіка 1777 года, дзе вялася размова і пра месячны заробак у 25 дукатаў з харчаваннем^[4]. Спявачка прыехала ў Слонім і пачала працаваць у тэатры Агінскага, але па сёння невядомых абставінах пагадненне згубіла сілу і Ганна Давія летам 1777 года вярнулася ў Варшаву^[5].

У 1777 годзе спявае ў Варшаве ў оперы «Мастак, закаханы ў сваю натуршчыцу  (англ.)» Эджыдзіа Дуні  (руск.) ў ролі Лаўрэты^[2] і ў оперы «Галантная Патрона» Д. Паізіела^[5]. Пра апошнюю вельмі ўдалую ролю згадвалі яшчэ ў 1785 годзе. Яна некаторы час жыла ў Варшаве, а потым рушыць ў Гродна, дзе знаёміцца са сваім равеснікам Антоніем Тызенгаўзам. Ён прапаноўвае ёй працу ў сваім гродзенскім тэатры і Ганна пагаджаецца. Пэўны час яна працуе ў Гродне, але потым яе прываблівае сталічная сцэна^[5].

Паміж канцом 1779 і пачаткам 1780 была прынята на працу ў опера-буфа ў Пецярбургу і спявала ў оперы «La frascatana» Джавані Паізіела^[2]. Гэта стала пачаткам бліскучай кар’еры ў Расіі. Як адзначае Мозер  (руск.), ужо ў 1789 яна стала часткай трупы імператарскага тэатра, што выконвала оперу «Ілжывы палюбоўнік» (італ.: La finta amante) Джавані Паізіела на сустрэчы імператрыцы Кацярыны II і імператара Іосіфа II у Магілёве^[2].

М. А. Львоў. «Партрэт Ганны Давія Бернучы», 1790-я

Мары Элізабэт Луіза Віжэ-Леброн  (руск.). «Партрэт Ганны Давія Бернучы», 1790-я

Прыкладна да 1781 года ставяцца згадкі пра блізкасць Ганны Давія з дэ Рыбасам — родным братам заснавальніка Адэсы В. М. дэ Рыбаса  (руск.)).

У 1782 яна паступіла на пецярбургскую прыдворную сцэну, з пенсiяй 2800 рублёў у год, дзе была «першай спявачкай оперы-буфа і другой спявачкай оперы-серыя»^[2]. У гэты перыяд Ганна прымала ўдзел у многіх спектаклях Джавані Паізіела, у тым ліку стала першай выканаўцай ролі Разіны ў оперы «Севільскі цырульнік  (руск.)», прэм’ера якой адбылася 26 (15) верасня 1782 года ў Зімнім палацы Пецярбурга. Таксама яна спявала ў оперы «Лунны свет  (італ.)» і араторыі «Страсці Ісуса Хрыста» ў 1783 годзе^[2].

1 лютага 1784 хадайнічала аб звальненні са службы па хваробе раней заканчэння тэрміну кантракта, аднак 1 красавіка 1785 з ёю быў заключаны новы кантракт на тры гады, з пенсiяй 3300 рублёў, бенефісам і 500 рублямі «ваяжных грошай». Магчыма, гэтаму павышэнюю садзейнічала «заступніцтва» князя А. А. Безбародкі  (руск.), які быў палюбоўнікам спявачкі ў 1780-1790-я^[2].

У студзені 1785 у Варшаве Ганна Давія выканала галоўную ролю ў оперы «Прыслужніца-спадарыня» Д. Паізіела, а потым, па вяртанні ў Пецярбург, спявала партыя Джаніны ў оперы «Уяўныя спадчыннікі» Джузэпэ Сарці^[2].

Верагодна, у 1780-84 гадах Ганна Давія пазнаёмілася з Джаванні дэ Бернучы, які таксама быў спеваком оперы-буфа і стала яго жонкай^[2]. Але гэта не спыніла яе даволі насычанага падзеямі жыцця, з яго паспяховымі выступленнямі і адносінамі з палюбоўнікам, што неаднаразова адзначаецца ў сучасных ёй хроніках^[2].

Высылка з Расіі

Статс-сакратар Кацярыны II А. М. Грыбоўскі  (руск.) пісаў, што Безбародка марнаваў на Давія вялікія грошы^[6]., даючы ёй «штомесяц на пражыццё па 8000 рублёў золатам і пры водпуску яе ў Італію падарыў ёй грашыма і дыяментамі 500 000 рублёў». Такая марнатраўнасць Безбародкі і заахвоціла Кацярыну II выслаць Давія за межы Расіі ў 24 гадзіны.

Пасля Санкт-Пецярбурга Ганна зноў прыехала ў Слонім і выступала на сцэне тэатра Агінскага. У спісах артыстаў капэлы Агінскага за 1785 год ёсць і яе прозвішча. Час ад’езду яе за мяжу невядомы, але яе далейшае жыццё звязана з Італіяй^[5].

Кар’ера ў Італіі

Вярнуўшыся на радзіму ў 1787 годзе, Ганна адчувае цяжкасці з тым, каб упісацца ў тэатральныя рэаліі: у чэрвені яна спявае ў Сенігаліі  (руск.), восенню — у Венецыі, у «Служанцы духа» Джузэпэ Гаццаніга  (руск.) і «Амерыканскім сіраце» Паскуале Анфосі  (руск.). На карнавале 1787—1788 у Фларэнцыі яна адзначылася інтэрпрэтацыяй «Нітэці» (італ.: Nitteti) Паізіела^[2].

У гэтыя гады муж заўсёды спявае побач з ёю, яны дадаюць да сваіх імёнаў тытул «віртуозы пакояў дабрадзейнай імператрыцы Усёй Русі» (італ.: virtuosi da camera dell'Imperatrice di tutte le Russie), якім будуць карыстацца на працягу ўсяго свайго далейшага жыцця. У 1788 сужэнцы патрапілі ў Фларэнтыйскі тэатр  (італ.) Неапаля і спявалі ў оперы «Мудрагелістая ўдава» П. Анфосі  (руск.), напэўна, гэта быў апошні раз, калі яны выступалі ў адным спектаклі.

Жыццё ў Неапалі стала даволі паспяховым перыядам, пра якое з дапамогай Ф. Флорыма  (руск.) можна дастаткова падрабязна даведацца^[7]. 6 лістапада 1788 замяняючы Брыджыду Банці  (руск.) дэбютавала ў тэатры Сан-Карла ў оперы «Рынальда  (італ.)» П. Скокава  (італ.)^[2].

У наступныя гады яна перайшла з Фларэнтыйскага тэатра  (італ.) ў Тэатра дель Фонда  (італ.), дзе прымала ўдзел у розных пастаноўках^[2]. У 1790 годзе яна адзначылася ў Тэатра Нуова  (італ.), дзе таксама спявае, аднак, ужо не ў рэпертуары оперы-буфа^[2].

У маі яна сыграла ролю Куінта Фабіа ў оперы «Lucio Papirio» Гаэтана Марынеллі  (італ.) ў тэатры Сан-Карла — гэта работа стала першай у серыі мужчынскіх роляў, якія Ганне таксама добра ўдаваліся^[2].

На працягу 1791 года яна спявала ў «Pirro» Паізіела ў Фларэнцыі. У 1793-94 гадах уваходзіла ў склад тэатральнай трупы Сан-Карла, пасля чаго спявала ў Тэатра дель Фонда  (італ.). У студзені 1795 сыграла Арыстэю ў оперы «Алімпіяда  (італ.)» Д. Чымароза ў Модэне^[2].

Узрост не пагоршыў ні вакальных, ні акцёрскіх якасцей Ганны Бернучы. У 1798 годзе падчас выступленняў у Палерма Джаванні Мелі  (італ.) пакінуў хвалебны водгук пра яе^[2]. У 1803 Ганна спявала ў Модэне ролю ў «Teseo a Stige» С. Назаліні  (італ.)^[2].

Апошняя згадка пра яе распавядае, што яна жыве ў Неапалі ў 1810 годзе ў вялікай беднасці^[2].

Звестак пра дату і месца смерці не захавалася^[2].

Вакальныя якасці

Вакальныя якасці Ганны Давія адпавядалі высокаму артыстычнаму ўзроўню — гэта рэгулярна падкрэсліваецца ў водгуках да яе выступленняў — і яны, відавочна, мелі вырашальнае значэнне ў яе творчай кар’еры. Што тычыцца голасу, можна атрымаць нейкае ўяўленне пра іх з аналізу некаторых галоўных роляў Ганны Давія. Дыяпазон быў адносна невялікім, аднак ён павінен быў значную гібкасць (до³-ля⁴, з перавагай у дыяпазоне фа³-мі⁴) з артыкуляцыяй складоў нават у вельмі хуткіх рухах, што, верагодна, стала асновай яе поспеху ў камічным амплуа. Акрамя гэтага яе голас быў інтанацыйна афарбаваны і меў элегантнасць і пластычнасць^[2].

У культуры

Медаль Ганна Давія Бернучы

У 1792 годзе ў гонар яе выступу ў Ліворна ў оперы Алесіа Праці  (італ.) «Помста Ніна» быў выбіты медаль^[8].

Вядомы партрэты актрысы, зробленыя такімі мастакамі, як Дзмітрый Лявіцкі, Мікалай Львоў і Мары Віжэ-Леброн  (руск.).

Зноскі

1. Romagnoli A. Anna Davia // Dizionario Biografico degli Italiani — 1987. — Vol. 33.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1128537'></a>
2. DAVIA, Anna (італ.)
3. A. Mooser, Annales de la musique et des musiciens en Russie au XVIIIme siècle, II,Genève 1951, pp. 258-61
4. Andrzej Ciechanowiecki. «Michal Kazimierz Oginski und sein Musenhof zu Slonim». Кёльн, 1961
5. Сяргей Чыгрын. Каханка Агінскага, Тызенгаўза… // Ніва № 42 (2579), 16 кастрычніка 2005 г.
6. Молева Нина Михайловна, «Дмитрий Григорьевич Левицкий», М., «Искусство», 1980, с. 111—112
7. F. Florimo, La scuola musicale di Napoli e i suoi conservatori, IV, Napoli 1881, pp. 79, 141, 143, 255, 257, 353, 355, 357
8. *Italy, Anna Davia de’ Bernucci (1767-c.1810), singer and actress, silver medal, 1792 (англ.)