Герб Даніі

Герб Даніі

Версіі
Каралеўскі герб Даніі
Дэталі
Суб’ект	Данія
Зацверджаны	вядомы з XII стагоддзя 5 ліпеня 1972 года^[1]
Карона	Карона Крысціяна V ^[2]
Заснаванне	1959
Ордэны	Ордэн Слана Ордэн Данеброга

Каралеўскі герб Даніі — гэта нацыянальны сімвал краіны. З 1960 года зарэзерваваны для выкарыстання толькі манархам і некаторымі набліжанымі да каралеўскай сям’і^[4].

Апошняя версія зацверджана ў снежні 2024 года^[5].

Апісанне

Шчыт герба падзелены на 4 часткі, аднак дзяленне шчыта на дацкім гербе асаблівае — яно зроблена не з дапамогай ліній, а з дапамогай крыжа. Гэта не выпадкова, бо крыж, або як яго называюць — Данеброг, лічыцца адной з нацыянальных эмблем датчан.

У першай чвэрці выявы тыя ж, што і на гербе краіны: блакітныя львы і чырвоныя сэрцы.

У другой чвэрці — герб Фарэрскіх астравоў: сярэбраны баран з залатымі рогамі і капытамі, і чырвоным языком у блакітным полі.

У трэцяй чвэрці — герб Грэнландыі: белы мядзведзь у блакітным полі.

У чацвёртай чвэрці — два блакітныя львы ў залатым полі, як сімвал асаблівай гісторыі Шлезвіга і яго сувязі з Даніяй.

Шчыток з дзвюма чырвонымі палосамі ў цэнтры — дынастычны герб Ольдэнбургаў.

Шчытатрымальнікамі выступаюць два «лясныя чалавекі», якія ўзяты з герба Прусіі, чые землі часткова аспрэчваліся Даніяй.

Гербавы шчыт атачаюць ланцугі ордэна Слана і ордэна Данеброг.

Леапардавы леў на гербе Даніі з’явіўся каля 1190 года пры Кнудзе VI Вальдэмарсане, амаль адначасова з леапардамі Рычарда Львінае Сэрца. Такім чынам, перад намі адзін з найстарэйшых дзяржаўных сімвалаў.

Леапардавыя львы дацкага караля былі блакітнымі ў залатым поле, упрыгожаным чырвонымі сэрцамі. Гэтая выява захоўвалася ў гербе Даніі пры ўсіх кіраўніках. Гэтаксама і на сучасным гербе Даніі змешчаны тры леапардавыя львы.

З XV стагоддзі герб дацкіх каралёў меў выгляд злучаных гербаў саюзных каралёў Даніі, Швецыі, Нарвегіі і Вендаў. Адлюстроўваючы палітыку дацкіх каралёў у іх спробе ўсталяваць гегемонію на Скандынаўскім паўвостраве і на ўсёй Балтыцы.

У цэнтры змяшчаўся шчыток з іх дынастычнымі гербамі. Пазней на гэтым шчытку па чарзе з'яўляліся то дацкія леапарды, то дынастычныя ольдэнбургскія і дэльменгорсцкія знакі, і ў залежнасці ад гэтага перабудоўваўся ўвесь геральдычны шчыт. У XVIII стагоддзі дацкі герб прыняў выгляд, блізкі да сучаснага: шчыток з дынастычным гербам накладзены на вялікі шчыт з гербамі каралеўстваў, якія ўваходзяць ва ўладанні дацкай кароны.

Каралева Маргрэтэ II, якая ўзышла на сталец у 1972 годзе, адраклася ад усіх не падмацаваных рэальнай уладай тытулаў, акрамя дацкага каралеўскага.

Так з герба зніклі эмблемы германскіх уладанняў — гербы каралеўстваў готаў і вендаў. Леапардавыя львы Шлезвіга захаваліся, бо частку Шлезвіга вярнулася да Даніі ў 1920 годзе.

Змены 2024 года

20 снежня 2024 года кароль Даніі Фрэдэрык Х зацвердзіў новы каралеўскі герб на аснове рэкамендацыі спецыяльна створанага камітэта.

Уносячы змены ў каралеўскі герб, які заставаўся нязменным з 1972 года, кароль хацеў стварыць больш сучасны герб, які адначасова адлюстроўваў бы Данію і ўлічваў бы гісторыю і геральдычныя традыцыі. The Guardian адзначае, што змена адбылася на фоне заяў выбранага прэзідэнта ЗША Дональда Трампа пра планы па куплі Грэнландыі^[5].

Апроч герба ўласна Даніі на 1-м поле (блакітныя леапардавыя львы і дзевяць барвовых сэрцаў), цяпер свае ўласныя палі маюць Фарэрскія астравы і Грэнландыя. Фарэрскія астравы, якія маюць старажытны герб (сярэбраны баран), былі змешчаны ва 2-е поле, а Грэнландыя з яе маладзейшым гербам (сярэбраны белы мядзведзь) — у 3-е поле. Ільвы Шлезвіга, герб Паўднёвай Ютландыі, змешчаны на 4-е поле як сімвал асабліва гісторыі Паўднёвай Ютландыі і яе сувязі з Даніяй.

З герба быў выдалены герб з трыма каронамі, бо ён больш не лічыцца актуальным. Тры залатыя кароны сімвалізавалі Кальмарскую ўнію — аб’яднанне Даніі, Нарвегіі (з Ісландыяй) і Швецыі (з Фінляндыяй) у адзіную дзяржаву пад вярхоўнай уладай дацкіх каралёў. Дзік Харысан, прафесар гісторыі ў шведскім Лундскім універсітэце, заўважыў, што ў 1613 годзе Швецыя «была вымушана прызнаць правы дацкага караля на выкарыстанне шведскага сімвала трох карон», таму яго выдаленне з дацкага герба «сенсацыя»^[5].

Акрамя таго, крыж Данеброга заменены на больш традыцыйны — канцы крыжа выгнуты ўнутр. На цэнтральным шчытку, па ранейшым, герб Ольдэнбургаў, які сімвалізуе дынастычнае паходжанне каралеўскай сям’і.