Гоцэ Дэлчаў

Георгі Нікалаў Дэлчаў, таксама званы Гоцэ Дэлчаў (балг.: Георги Николов Делчев, Гоце Делчев, макед.: Ѓорѓи Николов Делчев; 4 лютага 1872, Кукуш, Асманская імперыя — 4 мая 1903, сяло Баніца, Асманская імперыя) — балгарскі рэвалюцыянер з Македоніі^[1][2], кіраўнік УМОРА.

Георгі Нікалаў Дэлчаў
балг.: Георги Николов Делчев, Гоце Делчев макед.: Ѓорѓи Николов Делчев
Імя пры нараджэнні	балг.: Георги Николов Делчев
Род дзейнасці	рэвалюцыянер, настаўнік, палітык, вайсковец
Дата нараджэння	4 лютага 1872(1872-02-04)
Месца нараджэння	Кілкіс[d], Асманская імперыя
Дата смерці	4 мая 1903(1903-05-04) (31 год)
Месца смерці	Баніца[d], Асманская імперыя
Грамадзянства	Асманская імперыя  Балгарыя
Бацька	Нікола Дэлчаў[d]
Маці	Султана Дэлчава[d]
Альма-матар	Салунская балгарская мужчынская гімназія[d] (1891) Нацыянальны ваенны ўніверсітэт імя Васіля Леўскага (1894)
Партыя	Унутраная македонска-одрынская рэвалюцыйная арганізацыя
Член у	Унутраная македонска-одрынская рэвалюцыйная арганізацыя
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Творы ў Вікікрыніцах

Біяграфія

Нарадзіўся ў Кукушы ў 1872 годзе ў сям’і Міколы і Султаны Дэлчавых. Атрымаў адукацыю ў Салунскай балгарскай мужчынскай гімназіі. У 1891 годзе паступіў у Ваеннае вучылішча ў Сафіі, але з-за яго ўдзелу ў сацыялістычным гуртку быў выключаны і з 1894 года працаваў настаўнікам у горадзе Шціп разам з Дамянам Груевым, адным з заснавальнікаў таемнай арганізацыі БМОРК, пасля вядомай як Унутраная македонска-одрынская рэвалюцыйная арганізацыя.

Гоцэ Дэлчаў стаў фактычным кіраўніком арганізацыі і абвясціў мэтай вызваленне Македоніі і Эдырнэ шляхам узброенага паўстання. Як першапачатковая мэта, арганізацыя дамагалася аўтаноміі Македоніі і Эдырнэ ў рамках Асманскай імперыі.

Рэвалюцыйная дзейнасць

У снежні 1896 года Гоцэ Дэлчаў пакідае настаўніцтва і становіцца прафесійным рэвалюцыянерам. У 1896 годзе на Салунскім кангрэсе разам з Герчэ Пятровым распрацаваў праграму і статут арганізацыі.

У 1899 годзе па ініцыятыве Гоцэ Дэлчава ствараюцца партызанскія атрады УМОРА.

У сакавіку 1903 года група Гоцэ Дэлчава ўзарвала мост на рацэ Ангіста на чыгуначнай лініі Салонікі — Эдырнэ. У пачатку мая яна трапіла ў засаду ў раёне горада Серэ, і ў бітве Гоцэ Дэлчаў быў забіты.

Памяць

• Гоцэ Дэлчаў — нацыянальны герой Балгарыі і Паўночнай Македоніі.
• Ён згадваецца ў гімне Паўночнай Македоніі

Яго імем названы:

• горад Гоцэ-Дэлчаў (былы Неўракоп) у Балгарыі;
• горад Дэлчава ў Паўночнай Македоніі;
• сяло Дэлчава ў Балгарыі;
• сяло Нова-Дэлчава ў Балгарыі;
• хрыбет Дэлчаў і пік Дэлчаў на востраве Лівінгстан, Антарктыда;
• Гоцаў-Врх, найвышэйшы пік гары Славянка;
• вуліца Гоцэ Дэлчава ў Бялградзе, Сербія (у 2016 годзе перайменаваная ў бульвар Маршала Талбухіна з-за кіраўніцтва Гоцэ Дэлчавым «прабалгарскай і антысербскай» рэвалюцыйнай арганізацыяй, якая разглядае Македонію як этнічна балгарскую тэрыторыю);
• вуліца Гоцэ Дэлчава ў Банска, Балгарыя;
• універсітэт у горадзе Шціп (Паўночная Македонія).

Гл. таксама

• Гісторыя Балгарыі
• Гісторыя Грэцыі
• Гісторыя Паўночнай Македоніі

Зноскі

1. В. И. Зуев, Гоце Делчев, Выдающийся деятель македонского освободительного движения, Институт Славяноведениян АН СССР. Краткие сообщения 12, Москва, 1954, 33-39
2. Делчев Георгий (Гоце). — Советская Историческая Энциклопедия. Т. 5. Москва, 1964, 84