Гродзенскі мясакамбінат

ААТ «Гро́дзенскі мясакамбіна́т» — беларуская кампанія па вытворчасці мяса, якая размешчана ў Гродна.^[5]

Гродзенскі мясакамбінат
альтэрн.: Гарадзенскі мясакамбінат[1]
Тып	ААТ
Заснаванне	1912
Краіна	Беларусь
Размяшчэнне	Беларусь, Гродна
Адрас	Гродна[2]
Ключавыя постаці	Анатоль Георгіевіч Грышук
Галіна	харчовая прамысловасць
Прадукцыя	мяса, калбасы
Уласны капітал	278 млн Br (31 снежня 2024)[3]
Абарот	915 млн Br (2024)[3]
Аперацыйны прыбытак	56,2 млн Br (2024)[3]
Чысты прыбытак	39,2 млн Br (2024)[3]
Актывы	405 млн Br (31 снежня 2024)[3]
Колькасць супрацоўнікаў	3 700 чал. (2023)[4]
Сайт	Афіцыйны сайт

Гісторыя

Гарадская рэзня адкрылася ў 1912 годзе на сённяшняй вуліцы Камунальнай (былая Рэзніцкая)^[6]. У дзень апрацоўвалі да трыццаці галоў жывёлы, на бойні працавала шэсць работнікаў. Гэта была сумая буйная, але не адзіная скатабойня ў горадзе. Гродзенскія рэзнікі аб’ядноўваліся ў хрысціянскі ды яўрэйскі цэхі. Паводле стану на 1936 г. праўленні гэтых цэхаў знаходзіліся па адрасах Брыгіцкая, 11 і Брыгіцкая, 5. Яўрэйскі цэх быў значна большы за хрысціянскі^[7].

У 1924 годзе кіраўніком гарадской рэзні быў В. Леантовіч. Тады ж, у 1920-х, рэзню забяспечылі фільтрамі паводле англійскага праекту, каб вада, што скідвалася ў суседні Літоўскі ручай, была трохі чысцейшай^[7].

З прыходам савецкай улады ў 1939 годзе рэзню нацыяналізавалі і надалі ёй назву «Гродзенскі мясакамбінат». Па стане на 1 мая 1940 года тут працавала 104 чалавекі. Сярод найлепшых стаханаўцаў быў Пейсах Бурлан, які ў гэты год выканаў норму на 180%^[7].

У 1944 годзе Гродзенскі мясакамбінат адноўлены пасля вайны і пачынае выпускаць сваю прадукцыю. Праз год, у 1945 годзе, аб’ём вытворчасці ў дзень складае 2000 кг каўбасных вырабаў. У 1953 годзе быў пабудаваны каўбасны цэх магутнасцю тры тоны каўбасных вырабаў у змену.

Работнікі Гродзенскага мясакамбіната (былой гарадской рэзні ў Гродне), 1960-я гг.

Старое прадпрыемства не магло цалкам вырашыць пытанні забеспячэння прадукцыяй насельніцтва. Таму ў 1970 годзе пачалося будаўніцтва новага прадпрыемства за рысай горада (сёння — вуліца Мясніцкая). Агульная плошча тэрыторыі прадпрыемства — 10,6 га. Новы мясакамбінат пачаў выпуск прадукцыі ў 1972 годзе, цалкам уведзены ў эксплуатацыю ў 1973 годзе, вытворчыя магутнасці за змену ў месяц мяса склалі 63 тоны^[8].

У 2001 годзе ў 7 км ад Гродна было пачата будаўніцтва агратурыстычнага комплексу «Гарадзенскі маёнтак „Каробчыцы“», стылізаванага пад старадаўнюю сядзібу XVIII стагоддзя. Гэты праект курыраваў асабіста генеральны дырэктар мясакамбіната Анатоль Грышук.

У 2003 прайшла рэканструкцыя ўсіх вытворчых падраздзяленняў. У 2009 быў уведзены ў эксплуатацыю новы цэх па выпуску каўбасных вырабаў з субпрадуктаў, што забяспечыла павелічэнне вытворчых магутнасцяў на 50%. У 2011 праведзена рэканструкцыя ўласнага сельгаспрадпрыемства «Поречанка» (тэрыторыя гаспадаркі — 1921 га, сельскагаспадарчыя ўгоддзі — 921 га, ворныя землі — 418 га). У 2015 датэрмінова здадзены ў эксплуатацыю новы цэх па вытворчасці сыракапчоных вырабаў, вытворчыя магутнасці павялічаны да 500 тон у месяц.

Сучасны стан прадпрыемства

У 2019—2021 гадах прадпрыемства было ўзбуйнена праз далучэнне да яго саўгаса «Воранаўскі», гандлёвага прадпрыемства «Нарач» і ААТ «Плодаагароднінасэрвіс», адкрылася вытворчая пляцоўка ў Лідзе на базе збанкрутаванага Лідскага мясакамбіната^[9].

У 2021 годзе на прадпрыемстве працавала 2125 чалавек, у 2022 годзе — 2459 чалавек. Чысты прыбытак прадпрыемства ў 2021 годзе склаў 16,139 млн рублёў, у 2022 — 22,782 млн рублёў^[10].

У верасні 2022 года на плошчы Савецкай у Гродне адкрылі Алею Славы гродзенскіх прадпрыемстваў. Першая табліца на ёй была размешчана ў гонар Гродзенскага мясакамбіната з нагоды яго 110-годдзя^[11].

Прадпрыемства ў час палітычнага крызісу 2020 года

У пачатку верасня 2020 года 853 работнікі мясакамбіната склалі зварот з шэрагам патрабаванняў да ўладаў. Яны патрабавалі правесці новыя прэзідэнцкія выбары, спыніць гвалт і пакараць вінаватых у гвалце і фальсіфікацыях^[12]. Каб супакоіць супрацоўнікаў на прадпрыемства прыязджаў старшыня Гродзенскага аблвыканкама Уладзімір Каранік^[13]. У чэрвені 2021 на прадпрыемстве пачалі збіраць подпісы супраць санкцый Еўрасаюза^[14].

Гістарычныя будынкі мясакамбіната

Комплекс гістарычных будынкаў Гродзенскага мясакамбіната, які складаецца з 16 пабудоваў, не мае статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці. Паводле праекта дэтальнага планавання цэнтра Гродна і Генеральнага плану развіцця горада да 2030 года гэтае месца адвялі пад сядзібную забудову^[15]. Участак прадавалі з аўкцыёна з траўня 2019 года і ў жніўні 2023 года ў выніку прадалі за 570 тысяч рублёў^[16].

Зноскі

1. Хартыя'97 — 2022. Праверана 4 верасня 2025.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1067752'></a>
2. https://www.grodnomk.by/contacts/
3. https://www.epfr.gov.by/reporting — 2025. Праверана 4 верасня 2025.
4. Беларускае тэлеграфнае агенцтва — 2023. Праверана 4 верасня 2025.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q815066'></a>
5. ОАО «Гродненский мясокомбинат» (руск.)(недаступная спасылка). КОМВАК. Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2018. Праверана 24 верасня 2018.
6. Калектыў аўтараў: А. Вашкевіч, А. Госцеў, В. Саяпін і інш. Біяграфія гарадзенскіх вуліц. Ад Фартоў да Каложы.. — Гродна-Вроцлаў: Вроцлаўская навуковая друкарня, 2012. — С. 168. — 370 с. — ISBN 978-93-61617-77-8.
7. Забытая прамысловая спадчына Гродна: рэзня на Камунальнай  (бел.). Hrodna.life (4 студзеня 2024). Праверана 4 студзеня 2024.
8. О компании ОАО «Гродненский мясокомбинат» (нявызн.). grodnomk.by. Праверана 4 студзеня 2024.
9. «Лидский мясокомбинат» – снова в деле. На площадях бывшего предприятия планируют начать производство колбасы (нявызн.). Принеманские Вести.
10. Открытая информация 2022 (нявызн.). grodnomk.by. Праверана 4 студзеня 2024.
11. На Савецкай плошчы адкрылі Алею Славы - першай зоркай ушанавалі мясакамбінат  (бел.). Hrodna.life (11 кастрычніка 2022). Праверана 4 студзеня 2024.
12. К, А.. "Пакідаем права на забастоўку". Калектыў Гродзенскага мясакамбіната накіраваў зварот у Палату прадстаўнікоў, Генпракуратуру і абласны савет  (бел.). Hrodna.life (2 верасня 2020). Праверана 4 студзеня 2024.
13. Владимир Караник: Инвестиции приходят туда, где есть стабильность. Председатель облисполкома посетил Гродненский мясокомбинат (руск.). grodnonews.by. Праверана 4 студзеня 2024.
14. К, А.. На Гродзенскім мясакамбінаце збіраюць подпісы супраць санкцый  (бел.). Hrodna.life (24 чэрвеня 2021). Праверана 4 студзеня 2024.
15. У Гродне з'явяцца тры пешаходныя масты і зона адпачынку замест порта. Што яшчэ чакае цэнтр горада?  (бел.). Hrodna.life (4 студзеня 2024). Праверана 4 студзеня 2024.
16. В центре Гродно построят большой квартал частных домов — ради них придется снести целый комплекс зданий. Где именно (руск.)  (нявызн.) ?. Новости — Новости и события Гродно. Вечерний Гродно (25 жніўня 2023). Праверана 4 студзеня 2024.